Công phu
Chụp ảnh kỷ yếu ngày càng trở thành “nghi thức” quan trọng không thể thiếu trước khi tốt nghiệp của học sinh, sinh viên. Để chuẩn bị cho những bộ ảnh này, các thành viên trong lớp công phu chuẩn bị trang phục, đạo cụ và địa điểm chụp. Dũng Nguyễn - một tay máy chụp kỷ yếu tại Hà Nội cho biết, đáp ứng nhu cầu chụp ảnh kỷ yếu của học sinh, dịch vụ chụp ảnh kỷ yếu ngày càng đa dạng, phong phú.
Trước đây học sinh, sinh viên thường chụp ảnh dịp khai giảng hay bế giảng năm học, còn giờ thì diễn ra bất kể các dịp trong năm. Dịch vụ chụp kỷ yếu không dừng lại mỗi việc chụp, nhiều nhóm còn nhận trọn gói từ A - Z bao gồm xe đưa đón, vé vào các điểm chụp ảnh, cho thuê trang phục, đạo cụ chụp ảnh (hoa, máy bay giấy, bột màu…). “Ngày càng có nhiều tập thể lớp chụp ảnh kỷ yếu tại những địa điểm ngoại thành, thậm chí ở cả những tỉnh có rừng núi hoặc biển”, Dũng nói và cho biết, vào đợt cao điểm chụp kỷ yếu, mỗi tay máy có thể kiếm hơn chục triệu đồng.
Mỗi mùa khai giảng, bế giảng trên mạng xã hội xuất hiện nhiều hình ảnh ghi lại khoảnh khắc tinh nghịch, sáng tạo của học trò. Giới trẻ đang sôi sục với bộ ảnh “Cho tôi một vé tuổi thơ” của tập thể học sinh lớp 12A11, Trường Thống Nhất A (Đồng Nai) được lấy ý tưởng từ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”. Bộ ảnh tái hiện lại nhiều hình ảnh đẹp của thời học sinh gắn với áo trắng quần đen như xếp hàng vào lớp, bị cô giáo phạt, những trò chơi dân gian trong những giờ ra chơi như bịt mắt bắt dê, nhảy dây, ô quan… Nhiều thành viên trong lớp này tâm đắc có một ngày trọn vẹn không thiết bị công nghệ, vui chơi thật sự trong các trò chơi chứ không để diễn, tạo dáng chụp ảnh.
Biến tấu với trang phục học đường, tập thể lớp 12A1, Trường THPT Chuyên Sơn La đã ghi lại khoảnh khắc chia tay tuổi học trò khi nam sinh và nữ sinh tráo đổi đồng phục. Sau những hình ảnh hài hước, họ trở lại nét đẹp học trò gắn với hoa phượng, trường lớp. Thu hút cộng đồng mạng trong mùa kỷ yếu này còn có bộ ảnh của tập thể học sinh ở Gia Lai. Trong trang phục trẻ trung, các thành viên xếp thành hình chiếc tivi, con sâu, hình con trai và con gái, hình Pixel…
Độc và lạ
Không chỉ đơn giản chụp những bức hình lưu niệm, ảnh kỷ yếu của giới trẻ ngày càng hướng tới tiêu chí độc đáo, cá tính. Tuy nhiên, bên cạnh những bộ ảnh không đụng hàng vẫn đậm chất học trò thì có không ít bộ ảnh độc - không hợp tuổi. Chẳng hạn, bộ ảnh theo phong cách xã hội đen - ông trùm, của các thành viên lớp 12 trường THPT Đ.D.T (Quảng Bình). Chỉ sau vài giờ đăng tải trên mạng xã hội, bộ ảnh này nhận được hàng chục nghìn lượt like. Trong tông màu ảm đạm, những cô cậu học trò xuất hiện với nét mặt hằm hằm, trên tay lăm lăm gậy gộc… Lý giải cho điều này, một thành viên trong lớp chia sẻ muốn lưu lại khoảnh khắc nghịch ngợm, vui vẻ, đồng thời minh họa cho phong cách “chín chắn và chuyên nghiệp”.
Để kỷ niệm tuổi học trò, tập thể lớp 12B Trường THPT N.H (Tam Điệp, Ninh Bình) lại chụp kỷ yếu theo trào lưu “Hậu duệ mặt trời”. Xem bộ ảnh giống như xem bộ phim về đề tài chiến tranh với cảnh bom đạn, cứu nạn, đánh đấm. Phù hợp với những khung cảnh sinh tử là những gương mặt lầm lì, ảm đạm… Để biểu thị cho sức mạnh (theo đúng nghĩa đen) của phái đẹp là các nhân vật nữ đối diện với kẻ thù có vũ khí!
Với việc chụp ảnh kỷ yếu hướng tới độc, lạ, ngày càng táo bạo như sử dụng “hàng nóng” làm đạo cụ, nam sinh cởi trần lộ nội y hay bị tụt quần để chụp ảnh bên cạnh số ít lời khen, có khá nhiều ý kiến bày tỏ sự ái ngại, chê trách. Chẳng hạn, “Muốn tạo dấu ấn lưu giữ kỷ niệm mãi trong đời cũng không nhất thiết phải làm vậy, chẳng hợp với lứa tuổi” - nickname Duy viết. “Kiểu chụp này vui hay không chẳng quan trọng, nhưng tạo ra suy nghĩ không tốt với sự hướng thiện của con người. Chụp kiểu này thì tư tưởng giang hồ dễ được đồng cảm và phát triển vào tư duy tuổi trẻ. Sao không tìm những ý tưởng làm đẹp cho đời, làm thế giới thay đổi!”, bạn Minh Đức bình luận về phong cách chụp kỷ yếu xã hội đen.
Nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất nhìn nhận, những người trẻ luôn thích sự mới mẻ, sáng tạo và mong muốn khẳng định bản thân. Tuy nhiên, nếu không chỉ ra sự sai lệch giá trị sống trong những hành động này sẽ khiến những người trẻ ngày càng mất phương hướng, cân bằng trong cuộc sống; đồng thời tổn thương về mặt tâm lý. Người lớn cần sự tiếp cận với thái độ sẻ chia, trân trọng, từ đó định hướng cho các em giá trị chân thiện mỹ trong cuộc sống. Việc dập khuôn, ép buộc mà không có sự chia sẻ, giải thích của người lớn sẽ dẫn đến tâm lý và hành động phản kháng của người trẻ.
