Năm 2010, trở về quê với tấm bằng cao đẳng nghề cơ khí nhưng Hoàng Xuân Hòa (SN 1987) không thích gắn bó với nghề này bởi công việc yêu cầu anh hay phải đi xa trong khi gia đình là một phần quan trọng với anh.
Đúng lúc ấy, phong trào trồng na dai đang phát triển mạnh ở Lục Nam, Hòa xin phép bố mẹ rồi mạnh dạn đầu tư trồng hơn một nghìn mét vuông na dai, nâng vườn na dai gia đình lên hơn 4 nghìn mét vuông.
Tuy nhiên, thời gian thu hoạch na dai rất ngắn, từ giữa tháng 6 đến giữa tháng 7 âm lịch. Để kéo dài thời gian thu hoạch cho na, Hòa cùng một người chú đi học hỏi kinh nghiệm ở Lạng Sơn, Quảng Ninh. Cách làm là cắt cành na vào dịp tháng Giêng.
Vụ na đầu tiên năm 2011, sau khi áp dụng hình thức này, vườn na của Hòa đã thu được những kết quả không ngờ. Những quả na to đẹp, mở mắt lủng lẳng trên cây trong niềm thích thú và hoan hỉ của cả gia đình Hòa.
Điều lạ là những quả na trái vụ của vườn na nhà Hòa rất đẹp mã, to hơn, sáng hơn với những mắt na căng đầy. Lại thu hoạch vào những thời điểm không gia đình nào còn na nữa nên rất được giá, cao hơn khoảng 10-20% so với chính vụ.
Có thời điểm Hòa bán được với giá 50.000 đồng/kg (trong khi na đẹp vào chính vụ khoảng 25.000 - 30.000 đồng/kg). Năm 2014 là năm được mùa nhất khi Hòa thu về hơn 350 triệu đồng từ cây na, trong đó khoảng 200 triệu đồng là từ vụ na thứ hai.
Với vai trò là Bí thư chi đoàn thôn Suối Ván, Hoàng Xuân Hòa đã truyền lại những kinh nghiệm làm na trái vụ cho nhiều đoàn viên, thanh niên trong thôn.
Những thanh niên như: Hoàng Văn Hưởng (SN 1990), Bế Văn Khang (1979)… ở trong thôn đã tiếp cận nhanh những bí quyết này và áp dụng cho vườn na nhà mình để làm lợi hàng trăm triệu mỗi năm.
Bây giờ, cả thôn Suối Ván hầu như nhà nào cũng trồng na và đều đang áp dụng mô hình na trái vụ mà hai chú cháu Hoàng Xuân Hòa đi tiên phong.
