 |
| Bác Hồ chụp ảnh chung với đoàn Việt kiều Thái Lan. Nguyễn Thị Liên Hiệp ngồi trong lòng Bác, còn bà Luân đứng ở bên phải, ngay phía sau Bác Hồ. (Ảnh tư liệu do gia đình bà Phan Bích Luân cung cấp) |
Bà hồi tưởng: “Xuống khỏi tàu, một kiều bào mang bàn thờ Tổ quốc từ Thái Lan về đi trước, chúng tôi lần lượt bước theo sau. Trên bến, đồng bào cờ đỏ sao vàng trong tay vẫy chào những người xa quê hương trở về. Thay mặt Bộ Nội vụ (nay là Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), Thứ trưởng Tô Quang Đẩu đã chờ sẵn. Điều bất ngờ là Bác Hồ xuất hiện. Có thể nói đó là giây phút trọng đại đối với đoàn con cháu hồi hương.
Cùng hồi hương với bà Luân năm đó là bố mẹ, em họ và hai cô con gái - Nguyễn Thị Hòa Bình (9 tuổi) và Nguyễn Thị Liên Hiệp (7 tuổi). Trước khi hồi hương, bà Luân là hội trưởng phụ nữ của tỉnh UBôn, Thái Lan, và giáo viên dạy tiếng Việt. Bà tham gia tích cực vào phong trào cách mạng.
Chồng bà, ông Nguyễn Đôn cũng là cán bộ cách mạng hồi hương sau bà một năm. Sau đó, ông làm việc tại Ban Việt kiều T.Ư để lo đón tiếp hơn 60 chuyến hồi hương sau đó. Về sau, khi công việc đón tiếp kiều bào đã kết thúc, ông chuyển sang làm giảng viên dạy lịch sử Đảng tại Viện Nghiên cứu Mác- Lê nin.
Ở Thái cũng được nhận kẹo Bác Hồ
Cô bé Nguyễn Thị Liên Hiệp năm nào giờ đã nghỉ hưu sau một thời gian dài công tác tại Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Khi là học sinh lớp 7 trường cấp II Xuân Đỉnh, Hà Nội, Liên Hiệp viết một bài văn kể về kỷ niệm với Bác Hồ khá cảm động: “Em sinh ra và lớn lên trên đất nước Thái Lan. Em chưa hình dung được Tổ quốc mình. Nhưng ngày nào em cũng hướng về Tổ quốc Việt Nam. Tổ quốc Việt Nam là lá cờ đỏ sao vàng và ảnh Bác Hồ trưng bày trên mặt bàn thờ ở nơi trang trọng nhất trong nhà em...
Có những năm, mừng sinh nhật Bác, em theo mẹ cùng kiều bào rước ảnh Bác lên chùa. Các nhà sư Thái Lan đọc kinh chúc Bác sống lâu muôn tuổi. Vui nhất đối với em là Tết Trung thu. Em cùng các bạn thiếu nhi Việt kiều tập họp ở nơi kín đáo nghe chị phụ trách đọc thư Bác gửi thiếu nhi và sau đó nhận kẹo Bác Hồ”.
Lần đầu tiên và là lần duy nhất được gặp Bác Hồ cũng là những kỷ niệm khó quên đối với Nguyễn Thị Liên Hiệp: “Ngày mồng hai Tết năm ấy, một đoàn đại biểu Việt kiều ở Thái Lan về nước được vinh dự đến Phủ Chủ tịch chào mừng Bác. Đi bên cạnh mẹ, em là thành viên nhỏ nhất. Thấy Bác, em liền nhận ra ngay Bác Hồ. Bác da hồng hào, râu, tóc đã bạc. Em liền chạy đến Bác, ôm chầm lấy Bác. Bác dắt tay em, ngồi xuống ghế, cho em nhiều hoa hồng, hoa cúc, bỏ vào hai túi em đầy kẹo”.
Là một trong số 30 kiều bào hồi hương được vinh dự tới Phủ Chủ tịch gặp Bác Hồ mùa xuân năm 1960, bà Luân xúc động: “Bác ân cần hỏi thăm sức khỏe của đoàn, đặc biệt là các vị cao tuổi. Bác hỏi một cụ sống lâu năm ở Thái Lan về một kiều bào từng nuôi giấu Bác nay còn sống không. Bác Hồ hỏi tỉ mỉ lắm, hỏi từng người, căn dặn từng người, bác khuyên làm nghề gì, làm việc ấy như thế nào...”.
Sau khi được phân công về định cư ở Hà Nội, bà Luân và một số bà con Việt kiều khác được các cơ quan, các ngành đến tìm hiểu nguyện vọng để cho học tập và bố trí công tác. Vì bà Luân đã có thời gian làm y tá khi tham gia cách mạng và đã từng dạy tiếng Việt ở bên Thái, nên bà được tạo điều kiện để đi học bác sỹ và giáo viên, nhưng vì con nhỏ nên bà xin về công tác ở Công ty Bông vải sợi may mặc Hà Nội, rồi được đào tạo về nghiệp vụ thống kê. Bà công tác tại đây cho đến khi nghỉ hưu. Nguyễn Thị Hòa Bình, con gái lớn của bà sau này cũng trở thành phóng viên của Đài Truyền hình Việt Nam và cũng đã nghỉ hưu.
Thấm thoát đã 50 năm kể từ mùa xuân năm ấy…
