Đá ném ao bèo
Khoảng hơn 1 tháng nay, UBND phường Hàng Trống ngày nào cũng cử cán bộ dân phòng túc trực tại khu vực đối diện nhà hàng Thủy Tạ, góc phố Lương Văn Can, tụ điểm trước đây nổi tiếng về buôn bán thuốc lá lậu.
Theo quan sát của PV Tiền Phong, từ khi có sự ra quân của phường Hàng Trống thì hoạt động của các đối tượng kinh doanh thuốc lá lậu đã có phần giảm bớt, không còn tình trạng hàng chục quầy ngồi đan xen với quán nước ngang nhiên vừa bày thuốc ra vỉa hè, vừa chào mời khách qua đường.
 |
Dân phòng thuộc phường Hàng Trống túc trực để dẹp chợ thuốc lá
Tuy nhiên, khi PV Tiền Phong cho xe máy đi chậm lại thì thấy còn gần chục đối tượng trước đây kinh doanh thuốc lá nay vẫn đứng, ngồi lảng vảng dọc vỉa hè nháy mắt ra hiệu chào mời. Không ôm bọc thuốc lá trên tay như trước nhưng một người đàn ông trung niên đeo kính râm đứng trên vỉa hè vẫn khẳng định với tôi là “muốn bao nhiêu thuốc, loại nào cũng có”.
“Bán cho em bao marlboro trắng”, tôi gọi. Chỉ một phút sau đi vào ngõ, người đàn ông đeo kính đã cầm ra cho tôi bao thuốc lá và thu tiền khá nhanh gọn. Hôm sau tôi quay lại chính khu vực và hỏi một chị chừng ngoài ba mươi tuổi thì cũng được phục vụ khá chu đáo.
Một cán bộ dân phòng của phường Hàng Trống cho biết, đấu tranh với tình trạng buôn bán thuốc lá lậu là công việc rất khó, nhất là với cấp phường.
“Chúng tôi chốt tại đây bước đầu không cho các đối tượng bày bán thuốc lá lậu công khai, lộn xộn trên vỉa hè như trước”, vị cán bộ dân phòng cho hay.
Cũng theo một số cán bộ dân phòng chốt giữ tại đây, muốn ngăn chặn triệt tụ điểm này để thì phải có biện pháp mạnh hơn và đồng bộ hơn và sự vào cuộc của nhiều phường, nhiều quận. “Nhiều đối tượng buôn bán thuốc lá lậu đã dạt ra khu vực lân cận”, một cán bộ dân phòng nói.
 |
 |
Chợ thuốc lá lậu hoạt động ngang nhiên, tấp nập cạnh hồ Gươm trước đây
Một chị bán thuốc lá trên phố Nguyễn Siêu, nơi cũng “nổi danh” là chợ thuốc lá lậu cho hay, nhiều lần quản lý thị trường có đi kiểm tra nhưng hầu như cũng không phát hiện được vi phạm và rồi thì cứ khuất bóng lực lượng chức năng thì hoạt động mua bán lại tấp nập. Bề ngoài, hàng chục cửa hàng thuốc lá lớn trên phố Nguyễn Siêu đều bày các cây thuốc lá sản xuất trong nước nhưng nếu muốn mua bất kỳ loại thuốc lá ngoại nhập lậu nào thì cứ dừng xe lại là có ngay người chào hỏi nhiệt tình! Một vòng qua nhiều tuyến phố cổ của Hà Nội, chúng tôi dễ dàng nhìn thấy nhiều điểm bán thuốc lá lậu công khai với đủ loại thuốc.
Đã có rất nhiều đợt ra quân của quản lý thị trường và nhiều ngành chức năng nhằm xử lý tụ điểm buôn bán thuốc lá lậu trên địa bàn Hà Nội nhưng thực tế thì hiệu quả còn rất hạn chế với số lượng thuốc lá bị bắt giữ rất nhỏ so với lượng tiêu thụ thực tế.
Hà Nội là một điểm đến của thuốc lá lậu
Trao đổi với PV Tiền Phong, đại diện Hải quan cửa khẩu Lao Bảo (Quảng Trị) cho rằng, cho dù đi qua cửa khẩu nào thì thuốc lá ngoại nhập lậu đều có thị trường tiêu thụ chủ yếu là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các đô thị lớn. Nguyên nhân là tại các đô thị lớn như Hà Nội lượng khách du lịch lớn, nhu cầu tiêu thụ cao, thu nhập của người dân cũng khá hơn. Do vậy để hỗ trợ lực lượng chống buôn lậu tại cửa khẩu thì trong nội địa cũng cần tăng cường các hoạt động kiểm tra, xử lý, tránh tình trạng tại cửa khẩu thì xử lý rất nghiêm nhưng đã vào nội địa thì lại thoải mái tiêu thụ.
Hiệp hội thốc lá VN cho biết, đầu năm 2014, diễn biến về thuốc lá nhập lậu rất phức tạp, đã xuất hiện thêm ở nhiều tỉnh phía Bắc; xuất hiện nhiều loại thuốc lá lậu mới với giá rất rẻ (từ 2.700 đồng – 4.000 đồng/bao) như: Gold Deer, Elephant,…
Một số nhãn thuốc nội địa ở các vùng sát biên giới đã mất hết thị phần, thị trường. Lượng thuốc lá nhập lậu tăng đột biến. Thuốc lá nhập lậu năm 2013 là 17 tỷ điếu, lấy đi 20% thị phần; quý I/2014 thuốc lá nhập lậu tăng đột biến với 185 triệu bao, chiếm 21% thị phần.
Đặc biệt là 5 tháng đầu năm 2014 thuốc lá nhập lậu tăng đột biến (khoảng 30%). Chính vì vậy, Hiệp hội thuốc lá Việt Nam cho rằng việc tăng thuế TTĐB cần được xem xét trong bối cảnh tình hình buôn lậu thuốc lá đang ngày càng phức tạp và có ảnh hưởng tiêu cực như hiện nay:
Theo ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, buôn lậu thuốc lá đang thu siêu lợi nhuận. Tăng thuế TTĐB sẽ làm mức lợi nhuận của buôn lậu thuốc lá cao hơn, dẫn đến buôn lậu gia tăng. Thực tế khi thuế TTĐB tăng từ 45% lên 55% vào năm 2006 và 65% vào năm 2008 đã gây ra sự tăng đột biến của thuốc lá nhập lậu khoảng 6 tỷ điếu (từ 12 tỷ điếu năm 2006 lên 18 tỷ điếu năm 2008).
