Giá cá tra tăng, người nuôi vẫn gặp khó

> 'Lật kèo' hợp đồng mua bán cá tra

Cá tra vào nhà máy chế biến. Ảnh: Gia Thọ .

Ngày 22-7, tại Cần Thơ, Ban chỉ đạo sản xuất và tiêu thụ cá tra Đồng bằng sông Cửu Long họp bàn biện pháp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, tiêu thụ mặt hàng này.

Giá cá tra đang xuống thấp và xảy ra tình trạng vừa thiếu vừa thừa cá tra nguyên liệu. Thiếu ở các doanh nghiệp quy mô nhỏ, không có vùng nuôi riêng, mua nguyên liệu chỉ đáp ứng được 60% công suất. Một số thị trường tiêu thụ cá nhỏ, nên thiếu cá dưới 0,75 kg/con, mà thừa cá lớn hơn.

Đặc biệt, thừa cá ở những hộ nuôi nhỏ lẻ không có hợp đồng, không đảm bảo kỹ thuật, chất lượng cá thấp. Đại diện VASEP khẳng định, cá nuôi đúng kỹ thuật đảm bảo chất lượng thì bao nhiêu cũng tiêu thụ hết.

Thiếu vốn, thiếu liên kết

Tại sao giá cá tra nguyên liệu từ cuối tháng 5 đến nay liên tục giảm? Ông Dương Ngọc Minh, Tổng Giám đốc Cty Cổ phần Hùng Vương (doanh nghiệp đang đứng thứ 2 cả nước về xuất khẩu cá tra), cho rằng, vì USD giảm giá và lãi suất vay ngân hàng tăng.

Giải thích này chưa làm sáng tỏ được thực trạng, giá cá liên tục giảm trong khi giá thức ăn (chiếm 80% giá cá) lại tăng 10% so với đầu năm, 40% so với cùng kỳ năm 2010. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám kết luận, đây là một trở ngại của sự phát triển, cần khảo sát để xử lý thỏa đáng.

Vốn sản xuất tiếp tục là bài toán khó. Theo ông Nguyễn Huy Điền, Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản (Bộ NN&PTNT), đầu tư nuôi cá tra cần 4-4,5 tỷ đồng/ha, trong khi mức vay tối đa chỉ 2 tỷ đồng/ha/hộ nếu có tài sản thế chấp, còn dùng đất nuôi cá để thế chấp thì chỉ được vay tối đa 250 triệu đồng/ha.

Đến cuối tháng 6, số dư các ngân hàng vay sản xuất và tiêu thụ cá tra xấp xỉ 10.000 tỷ đồng. Những tháng cuối năm, chưa có tín hiệu mở rộng tín dụng.

Làm sao để người nuôi luôn có lãi? Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm HTX Thới An (Ô Môn, Cần Thơ), cho rằng, liên kết với các doanh nghiệp chế biến lớn có thể giảm khoảng 20% giá cá nguyên liệu. Hiện nay, nếu liên kết có giá thành 20.000 đồng/kg, còn nuôi nhỏ lẻ 24.000 đồng/kg.

Ông Nguyễn Hữu Nguyên, một người nuôi cá ở xã Khánh Hòa (Châu Phú, An Giang), kể, đầu năm nay ký hợp đồng với Cadovimex giá 28.500 đồng/kg nhưng khi giá cá giảm, doanh nghiệp không mua nữa. Thứ trưởng Vũ Văn Tám chỉ đạo, liên kết là con đường phát triển nên phải xem xét xử lý những trường hợp phá vỡ liên kết.