Trong khi đó, lãnh đạo VAMC thừa nhận đang mắc kẹt với phát mại tài sản của những doanh nghiệp (DN) có nợ xấu.
Nợ xấu vẫn tăng
Trả lời câu hỏi của báo chí tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 29/8, bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, đến cuối tháng 6, nợ xấu ở mức 4,17%, cao hơn mức 4,07% vào cuối tháng 5 và mức 3,61% cuối năm 2013.
Nguyên nhân nợ xấu gia tăng, theo phó thống đốc, do hoạt động sản xuất kinh doanh của DN vẫn còn khó khăn. Sức hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu góp phần khiến nợ xấu tăng nhanh. Cùng với đó, việc NHNN ban hành Thông tư 09 về phân loại nợ, cũng như quy định trích lập dự phòng rủi ro đối với nợ xấu buộc các tổ chức tín dụng phải dần lộ diện mức nợ xấu thật sự.
Trong 8 tháng đầu năm, NHNN tiếp tục tích cực chỉ đạo các ngân hàng tăng cường trích lập dự phòng rủi ro và sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu. Số liệu cho thấy, trong 6 tháng đầu năm, các tổ chức tín dụng xử lý được tổng số nợ xấu khoảng 33.000 tỷ đồng. Thời gian qua, NHNN đã tái cấp vốn cho một số ngân hàng. Tuy nhiên, mức tái cấp vốn khá khiêm tốn (do các ngân hàng vẫn dư thừa thanh khoản).
Lãnh đạo NHNN cũng cho biết, VAMC vừa qua cũng kiến nghị xử lý một số vướng mắc trong quá trình xử lý nợ xấu. Thực tế, ở các nước nợ xấu phát sinh thường được xử lý bằng tiền mặt. Ở nhiều nước, chi phí dành để xử lý nợ xấu lên rất cao, từ 15%-20% GDP. Với Việt Nam, phải xử lý trong điều kiện khó khăn do ngân sách hạn chế. Cơ chế về xử lý cũng có nhiều bất cập.
“NHNN đang phối hợp với các bộ, ngành để rà soát, trình Thủ tướng Chính phủ sửa đổi Nghị định 53 về hoạt động của VAMC. Chúng ta phải vừa làm, vừa phát hiện những khó khăn, vướng mắc để xử lý”, lãnh đạo NHNN nói.
Đừng kỳ vọng quá vào VAMC
Ông Nguyễn Quốc Hùng, Chủ tịch VAMC cho biết, tính từ đầu năm đến ngày 18/8, tổng số nợ xấu mua vào của 35 tổ chức tín dụng lên tới 19.630 tỷ đồng. Tính chung tổng số nợ xấu VAMC đang quản lý là 58.900 tỷ đồng. Đến nay VAMC đã thu hồi được hơn 1.200 tỷ đồng từ các hoạt động thu hồi nợ.
Ông Hùng cũng thừa nhận, VAMC đã trực tiếp phát mại tài sản của những DN có nợ xấu. Tuy nhiên, việc này không dễ dàng. Nhiều khoản nợ đưa ra phát mại, đấu giá tới lần thứ ba vẫn không có người mua. Thậm chí có trường hợp đặc biệt, đấu giá tới lần thứ bảy vẫn không thành công.
“Chúng ta không thể đặt vấn đề mua nợ xấu phải bán ngay tài sản đảm bảo để thu hồi. Trong các khoản nợ xấu, nhiều DN vẫn cần hỗ trợ để thu hồi (nợ). Việc hỗ trợ DN phục hồi sẽ giúp tạo công ăn việc làm, tạo thu nhập cho người lao động. Nhiều chuyên gia nói bán nợ cho VAMC chỉ là mua thời gian. Tôi cho rằng, việc mua thời gian này có hiệu quả. Ít nhất thời gian đó sẽ giúp cơ cấu lại các tổ chức tín dụng đồng thời giúp DN phục hồi”, ông Hùng nhận xét.
Ông Hùng cũng khẳng định đừng kỳ vọng quá vào VAMC. Công ty không phải “chiếc đũa thần” như mọi người đánh giá, do nợ xấu tích lũy từ nhiều năm. Việc xử lý lại không được lấy tiền từ ngân sách. Lập VAMC để mua lại nợ chỉ giúp các tổ chức tín dụng có thể làm sạch bản cân đối của mình và tiếp tục các hoạt động cho vay. Lãnh đạo VAMC cho biết đã đề xuất được tăng vốn điều lệ lên 2.000 tỷ đồng (hiện mới chỉ 500 tỷ đồng) để có thể có đủ tài chính mua nợ xấu trên thị trường.
Theo các chuyên gia, dù là mua bằng “tiền tươi” hay trái phiếu đặc biệt, VAMC vẫn phải đau đầu tìm cách giải quyết số nợ xấu ôm vào này. Ngay cả khi VAMC có đủ “tiền tươi” để mua nợ xấu, không có nghĩa là vấn đề nợ xấu sẽ được giải quyết một sớm một chiều.
Lãi suất cho vay có thể giảm 1,5%
Lãnh đạo NHNN cũng cho biết, hiện chỉ quy định trần lãi suất 6% với kỳ hạn dưới 6 tháng; trên 6 tháng, các tổ chức tín dụng được tự thỏa thuận với khách hàng. Vài ngày trước một số TCTD đã giảm lãi suất huy động. Khả năng những tháng còn lại của năm 2014, lãi suất cho vay sẽ giảm thêm, tổng cộng cả năm từ 1-1,5%.
