Trong căn nhà của ông Nguyễn Xin tại tổ 3, thôn 2, xã Cẩm Thanh, Hội An, Quảng Nam - có một thứ khiến người khác phải ngạc nhiên khi chưa bước chân vào nhà. Đó là con chó có khối thịt lớn treo lủng lẳng dưới bụng.
Ông Xin mua con chó này của bà cùng xóm với giá 2.000 đồng vào năm 1993. Ông nhớ lại: “Tôi mua con chó năm 1993, làm nhà năm 1994. Bà hàng xóm ấy bán là vì nhà có cháu nhỏ, ngại nuôi chó mèo”. Đem con chó về nhà, thoạt đầu nó không chịu ăn. Ông qua nhà bà chủ cũ hỏi, được biết nó chỉ chịu ăn thứ gì đựng trong tô thôi.
Cái tên Tô ra đời từ đó.
Con Tô sống với gia đình ông Xin đến nay đã 17 năm. Tô rất hiền và mắn đẻ. Mười mấy năm trời, Tô đẻ không biết bao nhiêu lứa, nhưng ông Xin không giữ nuôi con nào, ai đến xin ông cũng đều cho cả. Vì thế mà ở tổ 3, không ai là không biết đến con Tô.
Cách đây mấy năm, trong một lần mang thai, con Tô được cán bộ thú y xuống tiêm ngừa dại. Nào ngờ lợi bất cập hại, chiều đó Tô sẩy thai. Ông Xin tận tay chôn cất bầy chó nhỏ 5 con đỏ hỏn như con chuột của Tô mà lòng đau nhói. Ông bảo chiều đó Tô nằm buồn thiu sau hè, bỏ ăn.
Cũng từ đó con Tô không còn khả năng làm mẹ nữa. Khoảng một năm sau sự kiện ấy, dưới bụng con Tô nổi lên một cục thịt nhỏ. Ban đầu ông Xin cứ nghĩ là vú Tô bị sưng. Sau cục thịt lớn dần, và hiện giờ đã trở thành khối u nặng khoảng 1,5 kg, to và tròn không khác cái gáo dừa.
Trầm luân bể khổ
Ông Xin năm nay đã ở tuổi ngũ tuần, thân hình rắn rỏi bởi những chuyến đi biển. Trò chuyện với ông, nghe ông nói về con Tô với sự say mê, biết là ông thương quý nó kỳ lạ. Ở loài chó, sống được đến tuổi 17 đã trở thành “cụ”. Để sống được tới hôm nay, Tô đã phải trải qua rất nhiều thử thách. Năm lần bảy lượt Tô thoát khỏi “gọng kìm” (dùng nguyên chữ ông Xin) của lũ săn chó trộm.
“Đợt bão số 9 vừa rồi, con Tô bị nước lũ cuốn đi. Tui tưởng mình đã xa nó mãi mãi. Nào ngờ sáng hôm sau tui thấy nó sủa oăng oẳng trên đường bê tông. Nó không tìm được đường vào nhà vì nước lũ nên nó sủa. Tui phải bơi ghe ra đón nó về”.
Nhìn Tô 17 tuổi, cái tuổi này với giống chó cũng như cụ già 70, ấy vậy mà Tô cứ như một quý bà “sồn sồn”. Tôi ra câu hỏi thắc mắc. Ông Xin bảo, đó là nhờ ông thường xuyên cho ăn cá. Mỗi khi đi biển về ông lại đem vài con cá tươi kho riêng cho Tô, có lẽ vì thế nên màu lông Tô mới đẹp và mướt như thế.
Với gia đình ông Xin, Tô như là một thành viên đặc biệt. Thế nên khi Tô bị bệnh đau đớn, những đêm nghe Tô nằm rên rỉ sau nhà, ông cũng toan cho nó một bữa thuốc chuột để nó sớm được siêu thoát, khỏi kiếp nạn khốn khổ này.
 |
| Bé Thảo con ông Xin xem Tô như đứa em, dù Thảo kém Tô 5 tuổi. Ảnh: N.T.T |
Di ảnh cho chó
Mới đây, Tô ốm thập tử nhất sinh, bác sĩ thú y không biết Tô bị bệnh gì. Ông Xin sợ rằng mình sẽ xa Tô mãi mãi nên chạy lên xã nhờ thợ chụp hình xuống tận nhà để “nháy”, đề phòng lỡ Tô có mệnh hệ gì, không còn trên đời này thì ông còn có “di ảnh” để làm kỷ niệm.
Hôm sau, bác thợ chụp hình xuống nhà thì Tô đã tỉnh dậy. Ông Xin mừng như vớ được vàng nên hào phóng nhờ thợ “nháy” cho mấy tấm liền, dù cho mấy năm nay cả nhà ông chưa ai được chụp hình.
Nhìn con Tô lê từng bước chân một cách khó khăn bởi khối thịt nặng nề dưới bụng, tôi hỏi: “Sao chú không nhờ bác sĩ thú y cắt bỏ khối u cho con Tô”. Ông im lặng.
Nhìn vào ngôi nhà ọp ẹp, trống hoác và không có cửa của ông Xin, tôi biết mình vừa hỏi một câu vô duyên. Cái nghề đi đánh cá thuê của ông và đi cắt lá dừa ở rừng dừa Bẩy Mẫu của bà Năm vợ ông, thu nhập vô chừng, lấy đâu ra chi phí phẫu thuật cắt bỏ khối u cho Tô.
Buột miệng, tôi lại hỏi: “Sao chú không nuôi thêm một con chó nữa cho vui nhà vui cửa”, thì ông thở dài, ánh mắt nhìn xa xăm. Tôi không hiểu lý do khiến ông đăm chiêu như thế. Lúc sau, ông bảo: “Tới khi con Tô chết đi, tui sẽ chôn cất nó đoàng hoàng và không bao giờ nuôi chó nữa”.
Con chó vẫn nằm đó, ngay dưới cái ghế ông ngồi, ngoay ngoảy cái đuôi. Dường như nó không cảm nhận được sự lo âu trong đôi mắt ông.
Tôi sực nhớ câu nói hồi chiều của bà hàng xóm :“Sống kề gia đình ông Xin mấy chục năm nay tôi biết, ông thà nhịn ăn chứ không bao giờ để con Tô đói”.
