> Kỳ I: Có một dòng dầu Việt - Nga ở Siberi
 |
| Cao Mỹ Lợi (bên trái) và Tổng Giám đốc Apmaev Victor Xtephanovic. |
Không biết chặng bay vừa rồi là bao nhiêu cây số? Từ độ cao của trực thăng, tổ hợp Nhenhezky như những hộp diêm xinh xẻo đặt khiêm tốn trên nền tuyết mênh mông của hoang mạc nhưng công sức của Liên doanh RusVietpetro bỏ ra từ khi trúng thầu đến bây giờ khó kể xiết.
Ông Lợi cho biết, nội để vận chuyển phần lớn thiết bị khai thác cho tổ hợp Nhenhezky (một số thiết bị đặc biệt khác vận chuyển bằng trực thăng) RusVietpetro đã phải hoàn thành một lộ trình gần 300km. Cách làm đường cũng gian nan và độc đáo. Mà chỉ làm vào mùa đông, thời điểm lạnh nhất. Xúc gạt lớp tuyết và tưới nước trên nền đất đã đóng băng.
Chỉ trong thời gian ngắn nước đóng băng đông kết tạo thành thứ vật liệu siêu cứng. Hoá ra nước lã cũng là một thứ vật liệu xây dựng! Xe xích, xe tải chạy thoải mái. Khối lượng máy móc phải vận chuyển vào khu tổ hợp là cả một sự ngạc nhiên, một kỳ tích.
Với sáng kiến làm đường cộng với việc chế tạo theo kiểu modul (lắp đặt chạy thử rồi mới đem vào lắp ráp)..., Tổ hợp dầu mỏ Nhenhezky đã vượt trước thời hạn thời gian thi công gần một nửa. Tốc độ ấy thúc đẩy quy trình vận hành giếng dầu số 1 phun lên dòng dầu đầu tiên vào ngày 30 - 9 -2010.
Hôm ấy, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã có mặt để chứng kiến dòng dầu đầu tiên của RusVietpetro. Thành công ban đầu phần nào khích cố gắng của Liên doanh đang dấn dần những mét khoan xuống vỉa dầu của giếng dầu Visovoie cách nơi chúng tôi đang đứng 18 km.
Cùng ngày 30 - 9, Bộ Năng lượng Nga đã mời Phó Thủ tướng làm việc. Sau đó TNK-BP, một trong những tập đoàn dầu khí hàng đầu của Nga cũng làm việc với Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và có một lễ ký hợp đồng về việc TNK-BP cung cấp dầu thô cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất.
Rồi Tổng Giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử Liên bang Nga (Rosatom) cũng gặp Phó Thủ tướng để trao đổi các vấn đề liên quan việc hợp tác xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Việt Nam. Kết thúc chuyến đi Phó Thủ tướng cũng đã đến thăm Nhà máy điện hạt nhân tại tỉnh Saratov.
Nhớ hồi bay ra giàn khoan ngoài biển, tôi phải nèo bằng được anh em cho sờ tay vào cái ống hao hao như bầu vú, một thiết bị đo dầu hút từ giếng dưới đáy đại dương lên. Bây giờ đến nơi cực Bắc, tôi cũng háo hức muốn áp tay lên cái đồng hồ đo áp suất dùng để đo đếm lượng dầu được rút lên ở độ sâu hơn 3.000m. Nhưng ngó thấy sắc mặt tôi tím tái vì lạnh, ông Lợi, ông Sơn vội kéo về phía trạm bơm cho ấm người...
Mải nhẩy, mải ngó thứ tuyết xốp tinh khôi nhiều chỗ thụt tận đầu gối nên kha khá tuyết đã theo mép ủng lông tràn vào. Nếu có quần lông, ống nó sẽ trùm lên đôi ủng, tuyết không vào được. Chả mấy chốc tuyết tan chảy và đôi bàn chân trần của tôi thoạt đầu cứ nhem nhép rồi buốt tận óc...
Sung sướng làm sao khi tụt được đôi ủng sũng nước đặt nó ở thềm nhà ăn của tổ hợp dầu Nhenhezky. Ông Cao Mỹ Lợi cho biết khu tổ hợp chưa xây được nhà ăn nhưng có một công ty ăn uống vào đây phục vụ.
Một bà manh mảnh khuôn mặt tươi tắn hiền hậu trông thấy Cao Mỹ Lợi bà líu ríu mừng rỡ. Dáng chừng ông Lợi đã quá quen với nơi này. Ông giới thiệu đó là bà Natasa, trưởng bếp ăn. Bà Natasa sau một hồi ríu ran đã mau mắn mang tới một thực đơn líu lo hàng tràng dài nghe ù tai.
Nhuần nhuyễn tiếng Nga như Cao Mỹ Lợi mà cũng cười phá lên: Má ơi từ từ cho con còn thở với. Ông Lợi vừa dò thực đơn vừa cho tôi biết, hiện RusVietpetro có khoảng 70 người đang làm việc tại mỏ trong số gần 300 công nhân và kỹ sư.
Món xúp củ cải đỏ có lẽ phải công phu mới chế được ở xứ tuyết này khiến người tôi ấm lại. Nhưng vẫn thấy có cái gì thiêu thiếu... Đón ánh mắt của tôi, ông Lợi cười, ở đây tuyệt đối cấm rượu! Một giọt cũng không. Bia cũng thế! Chà, lạnh thế này... Không hy vọng gì, tôi đành chăm chú vào suất ăn của mình.
Bữa chính hay phụ chả biết ở nhà ăn khu mỏ qua nhanh... Đành phụ lòng nhiệt thành của bà Natasa cứ nài thêm mấy món mới, chúng tôi đành phải hối hả để ra máy bay vì chỉ còn hơn hai tiếng nữa trời sập tối. Mặc dù lúc này mới gần 1 giờ chiều...
 |
| Tại khu xử lý dầu Nhenhezky. |
Lòng chiếc trực thăng bỗng trở nên thênh thang. Mặc dù bít rịt bộ giáp hàn, tôi thấy cũng chả ấm lên được bao nhiêu. Bất thần những tràng hắt hơi như tố cáo cơn nhiễm lạnh của tôi đã đến hồi kịch phát. Ông Lợi cười động viên lát nữa ghé qua nhà tắm hơi của thành phố sẽ đỡ thôi.
Mấy người bạn Nga của ông Lợi trong Liên doanh đã đợi sẵn. Nhà tắm hơi theo kiểu truyền thống hấp dẫn trữ tình trong những trang sách ngày xưa. Vách nhà tắm được ken bằng những súc gỗ tròn chen lẫn những tấm ván thông dày còn thơm mùi gỗ. Nhà tắm lọt thỏm trong khu băng tuyết mênh mông có những hàng bạch dương bao quanh nên trông càng gợi.
Anh bạn người Nga bắt tôi nằm dài trên tấm gỗ và lấy hai nắm là bạch đàn cùng trắc bá diệp còn tươi xanh quất liên hồi kỳ trận lên tấm lưng còm nhom của ông khách Việt. Đang chưa tan cảm giác đê mê, bất đồ tôi điếng người như phải bỏng bởi những gáo nước giá băng bất thần dội ào lên.
| "Đứng chân ở khu tự trị giàu có tài nguyên này có nhiều tổ hợp liên doanh với nước ngoài, nhưng nội cái nháy mắt vui vẻ và cái từ lơ lớ xin chao của ông Tỉnh trưởng đủ nói lên vị thế vững chắc, mặc dù mới đứng chân hơn hai năm của một liên doanh dầu khí Nga Việt ở địa bàn do ông làm chủ." |
Trong tiếng cười vui vẻ, tôi đành chấp nhận luật chơi lẫn thủ tục ở đây là thế! Chưa hết, tất thảy mình trần theo nhau chạy ào ra đống tuyết đang ngồn ngộn bên lối đi.
Tôi hoảng hốt nhìn đám Ađam lăn lộn cười đùa trong tuyết có vẻ sung sướng lắm! Riêng tôi đành dừng lại ở bậu cửa không dám lăn vào cái trò mạo hiểm.
...Mồ hôi nhễ nhại. Trong làn hơi nước lờ mờ đang lan tỏa không khí vui vẻ ấm áp, trẻ trung. Chai vodka ban nãy đã được vùi trong tuyết vừa lấy ra. Khúc canbasa (giò) theo kiểu Nga ai đó đã mau mắn xắt lát. Lọ dưa chuột muối to tổ bố cũng được khui... Thế là thịnh soạn một bữa tiệc cuối năm.
Mặc cho ngoài trời cực Bắc lả tả những tuyết, trong một gian nhà tắm kín đáo ấm áp cứ râm ran bao chuyện. Gần xa thế nào mà lại dồn tụ sôi nổi cái công việc của Liên doanh RusVietpetro...
Chiếc TU-134 từ “Mát” mới lên Usinxcơ trễ gần 2 giờ. Phòng đợi kín người. Ông Lợi cho biết, mọi lần thưa lắm nhưng đây gần như chuyến cuối năm, dân dầu khí Usinxcơ về “Mát” hoặc xa hơn để đón Tết. Vậy nên vé tàu bay dịp cuối năm rất khó kiếm. Trong lúc ngồi ở phòng đợi, một người ăn vận xoàng xĩnh, vóc dáng như dân Trung Á đi ngang qua chỗ Cao Mỹ Lợi giơ tay chào tất cả nhóm chúng tôi bằng tiếng Việt lơ lớ. Ông Lợi mau mắn giới thiệu đó là tỉnh trưởng khu tự trị Nhenhezky.
Ông Chan, vị tỉnh trưởng, cho biết nguồn thuế từ các liên doanh dầu khí, xây dựng, khai thác chế biến gỗ ở khu tự trị mấy năm gần đây đã góp đắc lực cho ngân sách địa phương. Ông bộc bạch thêm địa phương ông còn thế mạnh là rừng. Ông ngỏ ý nếu Việt Nam, ngoài đầu tư về dầu khí nếu quan tâm đến việc chế biến khai thác gỗ thì Nhenhezky sẵn sàng tạo điều kiện.
Ông tỉnh trưởng tỏ ra thú vị với câu hỏi rằng các liên doanh nước ngoài ở địa phương tác động gì về mặt văn hoá? Ông phàn nàn rằng từ khi mở ra các tổ hợp dầu mỏ khí đốt ở khu tự trị, đám trẻ làm việc tại các khu công nghiệp đang có xu hướng bỏ dần ngôn ngữ mẹ đẻ Nentsi để học tiếng Nga. Thanh niên không còn mặc quần áo của dân tộc mình, không kể những câu chuyện cổ tích bằng tiếng Nentsi mà thích uống vodka và nghe nhạc Nga...
Người Nga cuối tôi gặp trước khi rời Matxcơva là ông chủ của Liên doanh RusVietpetro, Apmaev Victor Xtephanovic, Tổng Giám đốc. Chưa ai kịp phỏng vấn ông điều gì thì ông đã vui vẻ với đoàn nhà báo rằng mỗi người phải đặt cho ông một câu hỏi về RusVietpetro này.
Ông nói mình là người may mắn bởi được làm việc với các chuyên gia thạo việc của Việt Nam. Ông cởi mở rằng sắp tới sẽ cho xây mới nhà tắm hơi theo kiểu truyền thống Nga cho cán bộ công nhân tổ hợp dầu Nhenhezky...
Trên chặng bay rời Matxcơva để đến với sa mạc Sahara, tôi đọc được những dòng này, trong phiên giao dịch cuối cùng của năm 2010, giá dầu trên thị trường thế giới đã tăng mức cao nhất trong 26 tháng qua.
Tại thị trường New York giá dầu thô ngọt nhẹ giao tháng 2 năm 2011 tăng lên 92,06 USD/thùng và ở mức 91,38 USD/thùng tại phiên đóng cửa, tăng 1,54 USD thùng so với ngày trước đó. Tại London giá dầu Brent biển Bắc giao tháng 2 -2011 tăng lên 94,75 USD/thùng... Nhiều chuyên gia dự báo, giá dầu thô sẽ tăng lên mức 100 USD/thùng trong những tháng đầu năm 2011.
Dầu Brent biển Bắc! Bây giờ thêm thứ dầu của vùng Nhenhezky. Từ Nhenhezky chiếu thẳng đường tuyết là biển Brent của Bắc Băng Dương. Ở đó có liên doanh RusVietpetro.
