Khăm Bun 'hồn thác xác còn'

>> Khăm Bun trước khi qua đời

Khăm Bun một năm trước đây được lãnh đạo Liên đoàn Xiếc VN rất ưng.

“Khăm Bun sẽ được dùng làm mẫu vật để phục vụ nghiên cứu khoa học”, PGS TS. Phạm Văn Lực, Giám đốc Bảo tàng Thiên nhiên VN, cho hay. Hành trình đi đến quyết định đơn giản ấy cũng tương đối dích dắc trong bối cảnh sự kiện diễn biến quá đột ngột.

Đột ngột đến mức NSƯT Vũ Ngoạn Hợp, Giám đốc Liên đoàn Xiếc VN, thừa nhận, cho đến khi phóng viên Tiền Phong gặp và hỏi lúc 4h00 chiều 11-8, ông mới biết Khăm Bun đã ra đi. Ngay cả NSƯT Tạ Duy Nhẫn, Trưởng đoàn Xiếc thú Hà Nội, Liên đoàn Xiếc VN, hơn 40 năm trong nghề nuôi dạy thú, đầu giờ chiều hôm định mệnh của Khăm Bun, vẫn khăng khăng với chúng tôi Khăm Bun chưa đi.

Đột ngột như thế nên, cuối chiều 11-8, ban lãnh đạo Liên đoàn Xiếc VN vẫn còn bế tắc đối với việc xử lý thi thể Khăm Bun. “Thú thực là đến giờ Liên đoàn cũng chưa biết phải làm thế nào với nó”, NSƯT Vũ Ngoạn Hợp băn khoăn.

Có vẻ bình tĩnh hơn, NSƯT Tạ Duy Nhẫn tiết lộ, trong khi chờ Trung tâm Giám định Thú y Trung ương đến giám định và chỉ đạo hướng xử lý, “chúng tôi cho người đào sẵn một hố chôn cạnh đó để tránh gây ô nhiễm xung quanh. Mình phải tính trước mọi phương án”.

Quả tình, tìm hiểu trực tiếp, chúng tôi thấy một hố sâu 2m vừa xuất hiện trong chuồng voi, cách chỗ Khăm Bun nằm chưa đến mươi bước chân.

May mắn thay, nhận được thông tin từ Vườn thú Thủ Lệ (chứ không phải Liên đoàn Xiếc VN), Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam kịp thời làm gián đoạn kế hoạch hung táng Khăm Bun. “Chúng tôi kết nối với Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Khăm Bun được đưa về Bảo tàng từ 9h00 đêm qua” PGS TS. Phạm Văn Lực nói.

Nhanh ẩu đoảng

Không may cho Khăm Bun, dù có cơ hội còn xác nhưng lại không được toàn vẹn chỉ vì sự vội vàng, thiếu sự phối hợp và bàn bạc giữa các bên.

Cuối chiều 11-8, đoàn bác sĩ Trung tâm Giám định Thú y Trung ương đến lấy mẫu để xét nghiệm, Khăm Bun được bàn giao lại cho Bảo tàng Thiên nhiên VN, thuộc Viện Sinh thái&Tài nguyên Sinh vật.

Trên sân Bảo tàng ở 18 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội, vừa hướng dẫn nhân viên mổ xác Khăm Bun, PGS - TS Phạm Hữu Lực vừa than phiền: “Mẫu vật này chắc chắn không đẹp vì, khi chúng tôi tới, voi đã bị chặt chân, mổ phanh ra rồi. Đáng lẽ nên để chúng tôi đến cùng thời điểm rồi hẵng lấy mẫu, vừa đỡ mất công họ phải chặt chân voi, lại vừa giúp có được mẫu vật đẹp, nguyên vẹn. Chỉ cần cắt đường gân là được rồi. Đằng này, bên giám định lại chặt ngang xương. Thành ra, giờ anh em khó xử lý”.

Theo Công văn 611/TTg-NN ngày 16-5-2007 của Thủ tướng Chính phủ, về việc hỗ trợ công tác thu thập mẫu vật cho Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, động vật hoang dã nếu bị chết phải chuyển cho cơ quan chuyên môn để tiến hành lấy mẫu vật. Lãnh đạo Liên đoàn Xiếc VN, Trung tâm Chẩn đoán Thú y Trung ương có biết chỉ đạo ấy của Thủ tướng Chính phủ? ông Lực lắc đầu: “Chôn hoặc tiêu hủy không khó. Để làm mẫu vật cho bảo tàng sẽ ý nghĩa và có ích hơn”.

Tiếp nhận xác voi Khăm Bun từ Liên đoàn Xiếc VN, Bảo tàng chỉ phải chi trả tiền chở xác voi về. Trưa qua, khi chúng tôi tới Bảo tàng, Khăm Bun đã được lột gần xong bộ da. Nhóm nhân viên đang tiến hành róc thịt để lấy mẫu vật xương voi.

Phạm Quang Sáng, một trong năm người của Bảo tàng tham gia công việc lột da và xẻ thịt Khăm Bun để lấy mẫu vật, kể: “Sáng sớm nay, bọn mình đã bắt đầu công việc này. Giờ mới tạm tách được phần da. Chắc phải 11 giờ đêm mới tách được hết”.

Đây là lần đầu tiên Sáng tham gia công việc lấy mẫu vật của voi. Anh cho biết thêm, phần thịt lọc ra nếu không ai có nhu cầu dùng thì sẽ được mang đi chôn tiêu hủy.

Theo tay anh Sáng chỉ, chúng tôi thấy một bộ khung xương voi trắng ngà đặt trong phòng bảo tàng. Để có được sản phẩm như thế phải qua rất nhiều công đoạn nữa. “Chắc cũng mất khoảng sáu tháng”, anh Sáng đoán.

Một chân Khăm Bun bị chặt một đoạn. “Chân đó đã bị hoại tử tủy, ăn lên tận khớp bả vai”, anh Sáng nhận định. Vì sao lại để đến nông nỗi hoại tử từ bàn chân lên tận khớp bả vai voi mới phát hiện và cuống lên chữa trị, mời bạn đọc đón xem lý giải của những người trong cuộc trên số ngày mai của nhật báo Tiền Phong.