 |
| Đại biểu Nguyễn Đăng Trừng phát biểu tại hội trường. Ảnh: Hồng Vĩnh. |
Lương thấp, thẩm phán khó đứng vững
ĐB Nguyễn Đình Quyền (Hà Nội) bày tỏ, trong nhiệm kỳ qua, ngành tòa án, VKS đã có nhiều cố gắng. Số lượng án, đơn thư KNTC được giải quyết nhiều. Tuy nhiên, KNTC trong lĩnh vực tư pháp vẫn tăng. Nhiều tội phạm mới phát sinh về tài chính, chứng khoán, môi trường rất phức tạp, có tổ chức, nghiêm trọng. Án hình sự, hôn nhân tăng; án dân sự ngày càng gay gắt trong lĩnh vực nhà ở, đất đai.
Ông Quyền cho rằng, trước yêu cầu cải cách tư pháp vẫn có nhiều mặt bất cập tiếp tục bộc lộ. Đó là chất lượng điều tra, truy tố, xét xử chưa cao. Án phải sửa nhiều ở các cấp. Thời gian giải quyết kéo dài. Đáng lo ngại là bắt đầu xảy ra tình trạng “chảy máu” cán bộ, một số người xin ra khỏi ngành, nhất là những cán bộ có năng lực.
Một thẩm phán ở Hà Nội một tháng phải xử hàng chục vụ nên sức ép rất lớn. Trong khi mỗi vụ có tới hàng chục kilôgam tài liệu. Nếu tình hình này không được cải thiện thì trong 5-10 năm nữa, đội ngũ cán bộ thẩm phán sẽ thiếu nghiêm trọng do cử nhân luật ra trường không vào làm việc trong ngành này.
Giám đốc Sở Tư pháp TPHCM Ngô Minh Hồng đồng tình muốn tòa án, VKS là nơi để người dân đặt niềm tin vào công lý thì phải bảo đảm cuộc sống cho cán bộ ngành này. “Ta muốn cho tòa đứng vững, không xảy ra sai phạm, tiêu cực, nhưng lương thế này là không ổn. Mà lương thấp thì thẩm phán khó đứng vững trước những hiện tượng tiêu cực như hiện nay”- Luật sư Nguyễn Đăng Trừng (ĐB TP HCM) nói.
Ít chất vấn không phải do hoạt động tốt
Theo ĐB Nguyễn Ngọc Đào (Hà Nội), nhiệm kỳ qua ít bố trí chất vấn lãnh đạo VKS và tòa án do ưu tiên cho các vấn đề kinh tế, dân sinh, chứ không phải hai ngành này hoạt động tốt rồi.
Viện trưởng VKSND thành phố Hà Nội Đặng Văn Khanh đồng tình, không phải trong nhiệm kỳ qua lãnh đạo ngành tư pháp ít trả lời chất vấn trước QH là mọi thứ đều tốt. Ông Khanh nêu thực tế, có những vấn đề điều tra, thẩm phán không bắt kịp như tội phạm công nghệ cao. Một số vụ việc lơ lửng giữa hình sự và kinh tế, khó điều tra.
“Hiện nay, vẫn nhức nhối vì oan sai, cải sửa nhiều. Khung hình phạt quá rộng nên cấp dưới và trên có thể xử khác nhau. Đặc biệt, lĩnh vực dân sự rất phức tạp, tòa án làm toàn bộ, VKS tham gia rất ít. Do vậy, cần để VKS tham gia từ đầu để đảm bảo công bằng trong tố tụng”- Ông Khanh kiến nghị.
Luật sư Nguyễn Đăng Trừng có quan điểm ngược lại, VKS nên xem lại chức năng nhiệm vụ của mình, vì VKS phải tiến tới là cơ quan công tố, giảm dần và chấm dứt tham gia vào án dân sự và kinh tế. “Quan điểm này của tôi có thể bây giờ không được ủng hộ, nhưng nó là xu hướng, nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu”- Ông Trừng nói.
Đẩy nhanh việc lập tòa án khu vực
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận (ĐB Quảng Nam), toà án chưa độc lập với cấp hành chính làm cho việc xét xử khó khăn và dễ thiếu khách quan. Đó là khó khăn do cơ chế, điều kiện khách quan, nhưng chính ngành tòa án, viện kiểm sát cũng tự kìm hãm mình. Việc đào tạo cán bộ của ngành còn hạn chế, tổng kết kinh nghiệm xét xử chưa được tiến hành tốt.
ĐB Nguyễn Thanh Tân (Hà Tĩnh) băn khoăn, nên xây dựng ngành tòa án, VKS theo mô hình nào. Riêng ngành tòa án, việc thành lập tòa án khu vực là phù hợp, nhưng chúng ta lại triển khai quá chậm. “Chừng nào toà án còn theo cấp hành chính và chưa độc lập thì rất khó. Chúng ta không thể cứ tự trói mình” - Ông Tân nói.
ĐB Nguyễn Ngọc Đào cũng băn khoăn lộ trình xây dựng tòa án khu vực. Chúng ta đã bàn gần 5 năm nay rồi mà vẫn chưa có lộ trình cụ thể.
