Cơ hội của trẻ em
Đạo diễn lão thành lạc quan “Với trẻ em, luôn có cơ hội để bắt đầu lại”.
Nhưng đó là trong phim. Còn ngoài đời, nhất là trong bối cảnh xã hội nước ta hiện nay, dù lạc quan đến mấy, cũng phải thốt lên hai chữ: “Thật khó!”. Ngoài đời thật khó để các em trở lại vẹn nguyên trong sáng, bởi phần lớn lỗi lầm của các em gây ra, đều do bị ngấm quá lâu trong một dung môi thiếu lành mạnh, thiếu quan tâm, thậm chí thực dụng ích kỷ của người lớn.
Giả định sát sườn, nếu bộ phim hoạt hình đặc sắc trên của Hayao Miyazaki kể về cuộc phiêu lưu cứu cha mẹ đầy kỳ lạ của cô bé Chihiro công chiếu tại Việt Nam, thì ngày mai sẽ có bao nhiêu đứa trẻ được bố mẹ dẫn đến rạp để xem?
Cho dù bộ phim này từng đạt kỷ lục 23 triệu người xem tại Nhật trong năm 2001, tôi chắc rằng nhiều bậc cha mẹ Việt Nam sẽ tặc lưỡi bỏ qua cơ hội và niềm vui không dễ có của con trẻ. Nhưng nếu đó là bộ phim hành động, kinh dị hoặc tình cảm yêu đương được lăng xê ồn ào, chắc chắn cơ hội ấy họ sẽ không bỏ qua cho chính mình.
Thực tế, giả định trên cũng khó xảy ra. Bởi các hãng nhập phim bây giờ hầu hết chỉ nhắm đến các dòng phim tấn tạ “nóng bỏng” dễ hốt tiền, mấy ai lãng mạn quan tâm đến hoạt hình, phim trẻ con! Cho dù nhiều người hiểu, vé cho phim thiếu nhi là vé “mẹ bồng con” lợi gấp đôi, bởi khán giả nhí bao giờ chả được dắt đi bởi người lớn. Nhưng người lớn không đến rạp, trẻ con cũng đành ngồi nhà. Nhìn lại, đã có mấy phim thiếu nhi nổi tiếng thế giới được mua về chiếu rạp. Loại trừ việc ăn trộm bản quyền đánh ra đĩa lậu.
Ngồi nhà một mình (khi bố mẹ đi làm), với những game online, những cuốn truyện tranh bạo lực pha cảnh mùi mẫn. Ngồi nhà một mình, mở ti vi gặp toàn những phim người lớn. Thỉnh thoảng bố mẹ rảnh rỗi, các nhí lại được dẫn đến các điểm chơi game ồn ào tại các siêu thị, trung tâm thương mại, rồi lại cũng những trò chơi bắn giết, đấm đá, đua xe...
Tất nhiên, thực trạng trên không phải rơi vào tất cả mọi gia đình. Nhiều bậc phụ huynh rất ý thức trong việc tạo “sân chơi” giàu tính văn hoá, thẩm mỹ, giáo dục cho con cái. Nhưng không ít trong số họ phải bất lực bởi sự vừa nghèo nàn, vừa thực dụng của các sản phẩm nghe nhìn, giải trí dành cho con trẻ.
Hậu quả, xã hội ngày càng phải chứng kiến nhiều hơn những bi kịch, và cả tội ác mang khuôn mặt trẻ thơ.
Trở lại với câu nói của đạo diễn Hayao Miyazaki. Dù không dễ dàng, nhưng trẻ em dù với lỗi lầm nào, cũng luôn có cơ hội để bắt đầu lại. Nhưng, mọi sự bắt đầu ấy, phải từ chính lương tâm và hành động cụ thể đầy nhân văn - trách nhiệm của người lớn.
Trí Quân
