Nhiều người đã gọi đại hội trên là đại hội... lạm thu, bởi phụ huynh được kêu gọi đóng ít nhất 7-8 khoản cả bắt buộc lẫn tự nguyện. Mặc dù Bộ, Sở GD TPHCM yêu cầu cắt bỏ hàng loạt khoản thu ngoài quy định nhưng các trường đều tìm cách né bằng nhiều cách như: Công trình của ban đại diện cha mẹ học sinh, quỹ lớp, quỹ khen thưởng, tiền tài liệu, tiền trang trí lớp, bồi dưỡng giáo viên...
Bất kể giàu hay nghèo, đông hoặc ít con; phụ huynh ở nhiều trường tiểu học tại TPHCM cũng phải đóng không dưới 500.000 đồng cả bắt buộc lẫn tự nguyện (khó mà không tự nguyện khi mọi phụ huynh khác đều đóng). Cộng với gần 200.000 đồng tiền bảo hiểm bắt buộc và tiền đồng phục, dụng cụ, trang thiết bị, học phí... thì khoản tiền đầu năm khó ít hơn 1 triệu đồng/học sinh.
Khoản tiền này thật sự là gánh nặng ngay cả với gia đình công chức bình thường chứ chưa nói đến người chạy ăn từng bữa. Nặng nề vậy nhưng năm sau vẫn đóng nhiều hơn năm trước dù Bộ hay Sở GD luôn lặp lại điệp khúc “cấm, chấn chỉnh, chấm dứt... lạm thu”. Không ít phụ huynh đã ngán ngẩm “Con càng lớn, thu càng nhiều. Tiên học phí hậu mới học văn hóa”. Tình trạng này không chỉ diễn ra ở bậc phổ thông mà nhiều SV ĐH, CĐ cũng đang lo ngay ngáy vì hàng chục khoản thu ngày một cao đang chờ trong ngày nhập học.
Bộ trưởng GD&ĐT Phạm Vũ Luận từng khuyến cáo việc chống lạm thu trong nhà trường không thể đạt kết quả nếu hành động đơn phương. Đối với những khoản được coi là lạm thu, nhà trường không thể thu nếu không được phụ huynh đồng tình. Ông Bộ trưởng nói không sai nhưng mấy phụ huynh dám không đóng góp khi nhà trường, giáo viên, phụ huynh khác và cả con cái thúc giục hoặc không muốn mình là phụ huynh cá biệt! Nhà trường không thu việc gì phụ huynh phải đóng?
Còn Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển yêu cầu UBND các tỉnh, TP phải quy định mức thu phí hoạt động của ban đại diện phụ huynh học sinh, các trường không tùy tiện lập các quỹ để ép buộc học sinh đóng góp dưới danh nghĩa tự nguyện. Năm nào phụ huynh cũng nghe những yêu cầu, tuyên bố tương tự, tuy nhiên “đến hẹn lại thu”.
Có thể học phí chưa chạy theo kịp trượt giá, nguồn thu nhiều trường quá hạn hẹp, đời sống giáo viên còn khó khăn... Nhưng lạm thu tràn lan và tuỳ tiện đang có nguy cơ đẩy nhiều gia đình, học sinh nghèo vào lựa chọn thất học hay thắt lưng buộc bụng. Ý nghĩa cao đẹp của giáo dục cũng sẽ mờ nhạt nếu tiền bạc luôn lấn át nhiều thứ đáng trân trọng hơn.
