Ca trù, chầu văn... phiêu du trong world-music

Ca trù, chầu văn... phiêu du trong world-music
TP - Đàn bầu tấu Diễm xưa, sáo thổi Câu hò trên bến Hiền Lương, các nhạc cụ truyền thống khác chơi các làn điệu quen thuộc của chèo, ca trù, xẩm, chầu văn... Điều đáng nói là những màu sắc âm nhạc này được đệm bằng piano, đàn oóc điện tử và một chiếc lap top.

Một sự kết hợp thú vị giữa nghệ sĩ piano jazz đương đại người Hà Lan Mike Del Ferro cùng các nghệ sĩ Lê Xuân Diệu (nhị), Nguyễn Minh Chí (trống), Phạm Văn Doanh (sáo) Võ Thị Thúy Hà (đàn bầu)- chương trình mang tên Phiêu du trong âm nhạc.

Cách làm này về cơ bản khá giống với Quốc Trung trong chương trình Đường xa vạn dặm mấy năm trước. Nhưng Mike dùng nền hòa thanh để đối trọng với nhạc Việt Nam hơn là giai điệu.

Điều đáng ngạc nhiên là hai bên chỉ có đúng một ngày tập dượt với nhau cho hai buổi biểu diễn tại trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc (19/11) và tại nhà hát Tuổi trẻ- Hà Nội (21/11).

Nhưng trước khi sang Việt Nam, Mike đã được Neil Do Ky (một nhạc sĩ mang dòng máu Việt ở Hà Lan- từng cộng tác với ca sĩ Thanh Lam) gửi cho một số bản nhạc Việt Nam qua thư điện tử.

Từ đó ông vạch ra một số ý tưởng sẽ làm gì với chất liệu Việt Nam. Mike dự định sẽ đem chương trình này sang Hà Lan hoặc tới một nước ở châu Âu hoặc châu Á vào năm sau.

Về phía mình, các nghệ sĩ Việt Nam tự chọn lựa để đưa ra những bài có khả năng kết hợp với nhạc Tây. Và các làn điệu Lới lơ (chèo), Đào Hồng đào Tuyết (ca trù), Thập ân (xẩm) và một bài hát văn đã được chọn.

Người duy nhất hát và cũng đảm nhiệm ngẫu hứng trên nhiều nhạc cụ nhất trong chương trình là Lê Xuân Diệu (nhạc công nhị của Nhà hát Chèo Việt Nam). Anh Diệu từng tham gia các chương trình hòa nhạc đương đại của Quốc Trung, Ea So la.

Anh cho hay: “Hay dở mình chưa dám nói- còn do khán giả nhưng mình hiểu rất rõ về cách làm này rồi.” Cách làm của Mike là để cả nghệ sĩ Việt Nam thoải mái “muốn chơi gì thì chơi”, và ông chỉ việc nương theo. Tất nhiên trong quá trình ngẫu hứng, hai bên sẽ cùng nhau đối đáp.

Lê Xuân Diệu trổ tài hát cả chầu văn, ca trù và xẩm. Tất nhiên riêng về ca trù, anh hát mang tính “ví dụ” là chính. Ngón đàn của Lê Xuân Diệu đầy phá cách, có khi anh chơi đàn đáy như thể ghi ta điện.

Hai ca khúc hiện đại do chính tay Mike lựa chọn, ông muốn mang lại cho chương trình không khí êm đềm. Tuy nhiên hai tiết mục sẽ này không có gì mới lạ đối với khán giả Việt Nam.

Câu hò trên bến Hiền Lương mang màu sắc dân ca nên hợp hơn Diễm xưa khi chuyển soạn cho nhạc cụ truyền thống. Hóa ra các tiết mục dựa trên chất liệu truyền thống (nhất là ngẫu hứng với bộ gõ và với chầu văn) lại giàu tính tiết tấu. Khán giả nước ngoài lắc theo như thể đang nghe R&B.

Mike Del Ferro lấy bằng Cao học Âm nhạc đương đại tại Nhạc viện Amsterdam, học sáng tác tại trường nhạc Cologne, Đức. Năm 1989, đoạt giải Nhất 2 cuộc thi piano jazz tại Hà Lan và CH Séc.

Ông từng làm việc với các chất liệu âm nhạc từ Bolivia, Nam Phi, Peru, Myanmar... Ông dự định làm CD Around the World trên chất liệu âm nhạc của nhiều nước, trong đó sẽ có 2 tiết mục từ Việt Nam.

Chuyến công du Việt Nam lần này của Mike do tổ chức Mundial Productions (Hà Lan) đồng tổ chức. Ông cũng đang có ý tưởng kết hợp tất cả các nhạc công ở các nước mà ông từng làm việc trong một buổi hòa nhạc lớn.

Nhân chuyến sang Việt Nam lần này, Mike cũng có được một ngày tham quan Vịnh Hạ Long. Ông liên tục dùng từ “tuyệt vời” khi nói về phong cảnh, con người, ẩm thực Việt Nam và mong sẽ còn nhiều dịp quay trở lại.

MỚI - NÓNG