 |
| Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo tại Bức tường chiến tranh ở Washington, D.C. |
Có lẽ do mê thơ nhạc, cô bạn trên New York đã bỏ một tuần làm việc ở UN để đưa anh Nguyễn Trọng Tạo đi chơi vòng quanh nước Mỹ. Hai người gặp nhau trên mạng, trao đổi blog và thành bạn thân thiết. Ngôi nhà nhỏ ở Virginia được chọn làm nơi dừng chân của họ khi đến thăm thủ đô Hoa Kỳ. Anh bảo DC là điểm quan trọng, dù nghỉ một tiếng cũng phải đến thăm bức tường chiến tranh.
Nói thế để bạn đọc hiểu gia cảnh khi tiếp khách văn nghệ sỹ khó khăn như thế nào. Cô vợ bỏ cả ngày đi chợ, lau nhà và đọc sách nấu ăn. Ông chủ tìm trên Google tên “Nguyen Trong Tao” để biết nhân thân của khách. Biết dân thơ hay thích rượu, gia đình mua năm sáu chai rượu vang đủ loại của Pháp, Tây Ban Nha và Úc trong khi chủ nhà về tửu lực ngang Duy Khán, “nhìn chai không đã say”.
Quả thật, danh bất hư truyền. Sau khi chứng kiến Nguyễn Trọng Tạo uống hết chai cognac Gautier 0.35l do nhà thơ tự tìm khắp DC để mua, vì rượu vang chỉ để giải khát, tôi đã biết thế nào là thơ, nhạc, họa, em “đàn bà” và…tửu lượng của vị khách.
Dân IT đọc thơ Nguyễn Trọng Tạo
 |
| Bìa tập thơ tình "Em đàn bà" |
Biết bài hát nổi tiếng “Làng quan họ quê tôi” từ thời nghệ sỹ Thanh Hoa làm đắm say biết bao lòng người, nhưng tôi không biết người đang uống rượu trước mặt là tác giả.
Đọc bài viết “Nguyễn Trọng Tạo sắp có … Em đàn bà”, chủ nhà láng máng hiểu anh sẽ ra một tập thơ. Thật bất ngờ, vị khách đã tặng tập thơ mới toanh đó cùng với hai quyển sách khác “Trường ca Đồng lộc” và “Chuyện ít biết về văn nghệ sỹ”.
Bìa minh họa tập thơ có thiếu nữ nằm, ngực hơi hở một chút. Hẳn phái đẹp cũng ước giá như mình là người trong ảnh hay chí ít là một trong những “đàn bà” của tập thơ.
Và chữ ký mới thật lạ lùng, như một khóa nhạc, một bình rượu hay túi tiền với dây đeo choán hết trang đầu, chữ “G” trong “thân tặng” cũng kéo dài song song hết cả trang sách. Chữ ký cũng ấn tượng và khó hiểu như tôi đang nhăn nhó về thi ca.
Vì gốc gác nông dân nên khó bình thơ, nhưng chuyên về IT, nên có thể nói, Nguyễn Trọng Tạo đã bị thế giới internet hút hồn. Thơ anh có ảo, có thật, chat chit với server.
Em đâu rồi//Dạ em đây//Thế là chat//Nối lại nghìn cây số để rồi nói lời chia tay Hôn anh nhé//Ừ, anh hôn em nhé//Chat mà hôn không thể chạm vào môi (Chat với người yêu).
Đoạn khác của anh IT nghiện rượu. Dân lập trình say bia mới cởi trần đi vào hàng internet. Anh cởi trần lang thang//Bỗng anh lạc vào hàng internet//Internet không nối vào máy chủ. (Ngày Chủ Nhật rỗng).
Và đoạn này mới thật tuổi teen. Anh nhớ em//Mắt liếm màn hình//Những dòng chat thơm mùi da thịt. (Ngày không em). Xa nhau rồi em nói//Bằng email bằng mạng bằng linh cảm//Em đàn bà//Trở về ngăn A (folder) (Em đàn bà).
Lúc anh đến DC đã khá muộn, chỉ kịp chào hỏi vài câu xã giao. Khuyên anh mệt nên đi nghỉ. Nhưng được hỏi, nhà có internet không. Phòng anh sáng đèn gần như trắng đêm. Với chiếc máy tính mang theo, anh đang sống trong thế giới blog với hàng ngàn người hâm mộ. Trộm nghĩ, Nguyễn Trọng Tạo sẽ ra sao nếu thế giới IT này không còn internet, blog, chat và máy chủ.
“Chuyện ít biết về văn nghệ sỹ” thiếu… Nguyễn Trọng Tạo
Tập sách dày 450 trang, có 118 entry về hàng trăm văn nghệ sỹ, từ chị Trúc của Nguyễn Bính đến Tiếng Thu của Lưu Trọng Lư và cả những người đương đại như Duy Khán “ba lần say”, vợ nhạc sỹ Hồng Đăng mở hiệu sách vì chồng hay nữ sỹ Lê Thị Mây bị ghen oan.
Vốn đọc sách hay nhảy cóc, tôi ít kiên nhẫn đọc một cuốn dầy. Nhưng cuốn sách này do chính tác giả tặng, không mất tiền, tôi đọc kỹ hơn, hết vèo trong một ngày nghỉ…ốm. Chân dung hay tính cách các văn nghệ sỹ hiện lên qua vài câu chuyện ngoài đời dung dị. Lần đầu biết Trịnh Công Sơn từng cưới vợ, nhưng khi vào phòng tân hôn, sợ cô độc với một cô gái nên đã bỏ chạy lúc 26 tuổi để rồi suốt đời hỏi những người đẹp khác “Chiều nay còn mưa sao em không lại?”.
Sách đã xuất bản năm 2001 nhưng hôm nay mới đọc, chứng tỏ anh nông dân Hoa Lư có sang đến Hoa Kỳ, ở giữa thủ đô Washington vẫn là…xã viên hợp tác xã. Tìm mãi không thấy “chuyện ít biết về Nguyễn Trọng Tạo”.
Tranh thủ hỏi nhà thơ vài câu. Nếu trao giải Nobel cho văn học nước nhà, Nguyễn Trọng Tạo bỏ phiếu cho ai. Câu trả lời, nhà thơ Nguyễn Du của muôn đời. Tố Như xa quá, gần đây 100 năm thôi. Giới thiệu ứng viên Vũ Trọng Phụng. Có lẽ, những người còn sống còn phải chờ…rất lâu. Riêng tôi thiển nghĩ, thơ văn nước mình hay tả rượu thịt chó nên đưa sang Hội đồng Hoàng gia Thụy điển vốn yêu súc vật nên khó được duyệt.
Tuy nhiên, anh nói thêm, nếu biết dịch thơ Việt ra tiếng Tây, chưa biết mèo nào cắn mỉu nào. Toàn cầu hóa và thế giới phẳng đã ngấm vào máu thi nhân.
Theo anh, vần thơ sau chắc gì Tây viết được. Bài thơ “Muối” tám chữ, anh đọc với đôi mắt sáng rực, long lanh và căm phẫn như đang bị Mây Trắng - nick người yêu trên mạng của anh - bỏ rơi. Chỉ có yêu đắm say và bị phụ bạc đau đớn như Nguyễn Hoa (đàn ông nhé) mới nghiến răng, thốt thơ như thế. Anh bảo, bài tám chữ, phải đặt làm ba câu mới thấy nỗi giày vò “Em là muối//Ướp nỗi đau//Tươi mãi”.
Chuyện của nhà thi…nhạc họa
 |
| Nguyễn Trọng Tạo. Ảnh : Hoa Lư |
Và cuối là phần “phỏng vấn” về chính người khách trọ. Hỏi anh thích ca khúc nào nhất trong sáng tác của mình. Đương nhiên là bài “Làng quan họ quê tôi”. Nói rồi anh lấy USB ra, copy vào laptop, bật cho tất cả cùng nghe. Có lẽ không phải bàn thêm.
Hỏi sống bằng gì, vì biết không ai có thể giúp vợ đi chợ bằng thơ và nhạc. Nguyễn Trọng Tạo kiếm thêm bằng vẽ bìa sách. Trong cuốn sách về văn nghệ sỹ, có một entry về “Họa sỹ vẽ bìa hay chàng câu cá” nói về Văn Sáng. Viết về người nhưng cũng có lẽ là tự sự “Vẽ bìa sách như người ta bắt thần để vẽ chân dung. Bìa sách chính là chân dung cuốn sách”. Xin nhường lời cho những tác giả hân hạnh được anh Tạo…mặt tiền.
Nhìn đồng hồ đã 1 giờ đêm. Chai rượu cũng đã cạn và bao thuốc cũng hết. Đến giờ hẹn Mây Trắng trên mạng.
Xem trên Google, tìm ra một bài. Chợt hiểu, thơ, nhạc, họa, rượu, em, đàn bà và Nguyễn Trọng Tạo phải đi với nhau và chỉ có chính thi nhân mới tự họa được. Vẽ tôi mực rượu giấy trời//Nửa say nửa tỉnh nửa cười nửa đau//Vẽ tôi thơ viết nửa câu//Nửa câu ma quỷ đêm sâu gọi về//Vẽ tôi thấy đẹp là mê//Thấy ghen là sợ thấy quê là nhà.
Nghề IT quản trị mạng không đủ trình độ “vẽ” anh. Nhưng đôi dòng về khách thơ Việt ở Washington DC muốn chia sẻ cùng bạn đọc.
Cảm ơn nhà thơ, nhạc sỹ và họa sỹ - cô vợ gọi ngắn gọn “anh Tạo thi…nhạc họa” – Nguyễn Trọng Tạo đa tài đã ghé thăm những người Việt xa quê. Anh đi từ Canada tới đây. Khi viết bài này cũng là lúc anh đang tụ họp trên New York với vài chục blogger làm việc tại Liên Hiệp Quốc, mê thơ nhạc Trọng Tạo hơn giấc mơ Mỹ. Có thể “Muối” lại được rắc trên Mahatan cho tan tuyết trắng mùa đông.
Mong thi sỹ biết thêm, những vần thơ, bài hát lãng tử của anh đã đi vào lòng người lênh đênh xứ lạ, vơi đi bao nỗi buồn của những thân phận lang bạt nơi cuối trời.
Hoa Lư
Từ Washington, D.C.
