Ở ẩn, lấy lệ

Thanh tra nhân dân đóng vai trò quan trọng trong việc tham gia công tác kiểm soát chi ngân sách Nhà nước tại các đơn vị Kho bạc Nhà nước Trong ảnh: Hoạt động kế toán kiểm soát chi tại  Kho bạc Nhà nước Hà Nội Ảnh: TTXVN

Có thể nói, suốt nhiệm kỳ hoạt động, BTTND như là người ở ẩn, luôn khép mình trong cơ quan. Mặc dầu trong nhiệm kỳ của mình, BTTND cũng ban hành quy chế hoạt động, kế hoạch công tác; cũng họp hành, tổng kết, báo cáo.

Nhưng, trên thực tế, trong suốt nhiệm kỳ, BTTND cũng chỉ có vài hoạt động lấy lệ. Thậm chí ở một số cơ quan, ban thanh tra không có một hoạt động nào khả dĩ được triển khai.

Thế nhưng, đến khi hết nhiệm kỳ, báo cáo trước hội nghị cán bộ công chức lại nghe rất kêu, dù phần lớn báo cáo chỉ là những đánh giá có tính chất rất chung chung, chủ yếu là “hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”.

Có thể nói, nguyên nhân hoạt động kém hiệu quả của ban thanh tra nhân dân bắt nguồn từ cơ chế hoạt động. Do ngại va chạm, BTTND chỉ có những hoạt động mang tính hình thức mặc dù, theo quy định của pháp luật, quyền của ban thanh tra nhân dân là khá rộng.

Chẳng hạn, thông qua hoạt động giám sát của mình, BTTND có quyền góp ý, kiến nghị với lãnh đạo về những vấn đề liên quan đến hoạt động, quản lý của cơ quan. 

Trên thực tế, đa số những góp ý, kiến nghị của BTTND với lãnh đạo cơ quan (dù những góp ý, kiến nghị đó là đúng), cũng là những vấn đề để các thành viên ban thanh tra lưu tâm, dù những góp ý, kiến nghị chỉ với mục đích duy nhất là để đơn vị, đồng nghiệp tiến bộ, phát triển.

Nhưng để đồng nghiệp, đơn vị phát triển, tiến bộ đâu thì chưa thấy, vạ mang vào thân thì có thể sớm thấy ngay. 

Một nguyên nhân nữa góp phần làm giảm hiệu quả hoạt động của BTTND là vấn đề nhân sự. Có thể nói, hiện nay, hầu hết thành viên BTTND trong các cơ quan nhà nước là những cá nhân chưa đủ sức nặng để lãnh đạo tổ chức này.

Họ hầu hết là những đoàn viên công đoàn cơ sở có tư cách đạo đức tốt, lối sống trong sáng, ngay thẳng, trung thực, nhưng lại thiếu tầm ảnh hưởng với mọi người và cơ quan, mặc dù họ được hội nghị cán bộ công chức bầu ra.

Dù hoạt động còn kém hiệu quả nhưng, khi góp ý kiến cho BTTND ít thấy ai phê bình hay chỉ trích. Những ai có ý kiến này nọ, cho rằng BTTND cơ quan mình hoạt động còn hình thức, kém hiệu quả thì coi chừng.

Nếu nhiệm kỳ tiếp theo mình là ứng cử viên số một để bầu vào BTTND, cứ phát biểu, nhiệm kỳ qua, BTTND cơ quan mình hoạt động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ là chắc ăn nhất.

Tiếp theo Luật Thanh tra, Luật Phòng chống Tham nhũng, Luật Thực hành Tiết kiệm, Chống Lãng phí cũng đặt ra nhiệm vụ là nâng cao vai trò của BTTND trong cơ quan nhà nước, nhằm đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. 

Nhưng nâng cao như thế nào, bằng cách nào để BTTND hoạt động hiệu quả là một vấn đề cực kỳ khó khăn.

Vì vậy, theo chúng tôi, cần tổng kết thực hiện vai trò và hoạt động của BTTND trong các cơ quan nhà nước trong thời gian qua để có biện pháp giúp tổ chức này hoạt động thiết thực hơn trong tình hình hiện nay.