>> Khát khao đồng cảm từ những trái tim
>> Những thông điệp dưới chân Bức Tường Việt Nam
 |
| Một cựu chiến binh Mỹ đang chống gậy dò dẫm bên bức tường chiến tranh Việt Nam ngày 24/5/2009. Ảnh: Nguyễn Vinh Quang |
Theo anh, đề tài chiến tranh không mới, nhưng viết về nó cho hôm nay và ngày mai thì lúc nào cũng mới.
Bết bao bài báo, sách vở đã viết về Bức tường Chiến tranh Việt Nam tại thủ đô Washington D.C, Mỹ. Hàng triệu tấm ảnh được chụp. Bao nhiêu nước mắt đã rơi trên con đường nhỏ tại bức tường hình chữ V này. Có chua xót, ngậm ngùi và kể cả căm hận, khi nhìn thấy họ tên những người lính chết trận trên tấm đá hoa cương.
Từng là phóng viên, với những trải nghiệm chiến trường, anh Quang thấy rằng, mỗi người tới thăm bức tường đều nhìn thấy, cảm nhận được điều gì đó cho riêng mình, dù đứng bên này hay bên kia của cuộc chiến, thậm chí cả những người không biết gì đến chiến tranh.
24/5/2009 là ngày tưởng niệm (Memorial Day) những người lính Mỹ ngã xuống. Cuối tuần qua, những cựu binh Mỹ từ khắp các bang đổ về National Mall (Quảng trường Quốc gia) tại Washington DC để thăm những khu tưởng niệm nổi tiếng như bức tường chiến tranh Triều Tiên, Việt Nam, cả chiến tranh Thế giới thứ hai hay nghĩa trang quốc gia Arlington.
Họ ăn mặc giống nhau, áo da, đi giầy săng đá, râu ria lởm chởm, chân tay, lưng đầy những hình xăm kỳ dị - biểu tượng của những binh đoàn con ó, lính thủy đánh bộ hay trinh sát đặc biệt.
Hàng chục ngàn mô tô hiệu Harley Davidson và những tên hiệu khác, từ vài trăm đến vài ngàn phân khối, chạy rầm rầm trên phố Thủ đô Hoa Kỳ.
 |
| Mô tô hiệu Harley Davidson của các cựu binh Mỹ chạy trên đường phố thủ đô Washington, D.C ngày 24/5/2009. Ảnh: Nguyễn Vinh Quang. |
Chỉ cần nhìn họ cũng biết cuộc chiến ngày xưa, những người lính quả cảm mũ tai bèo và dép cao su phải đối đầu với một lực lượng tinh nhuệ và chuyên nghiệp như thế nào.
Bức tường Chiến tranh Việt Nam được xây dựng với chín triệu đô la Mỹ, do các tổ chức nhân đạo, cựu chiến binh và tư nhân đóng góp tự nguyện. Bức tường do Maya Ying Lin, 21 tuổi, sinh viên kiến trúc người Mỹ gốc Hoa thiết kế.
Bức tường dài 75m, gồm 72 tấm đá hoa cương đen quý hiếm, chuyển từ xứ Bangalore (Ấn Độ) ghép lại. Tấm thấp nhất 20cm, cao nhất 3m, được đánh số thứ tự rất khoa học. Họ tên của hơn 58 ngàn lính Mỹ tử trận tại cuộc chiến tranh Việt Nam được khắc lên mặt đá.
Tầm nhìn kiến trúc đông tây của Maya Ying Lin đã thổi hồn cho bức tường. Ba triệu du khách tới thăm hàng năm, dù mùa Đông giá lạnh hay ngày Hè nóng bức, đang mùa Xuân hoa nở hay mùa Thu lá vàng, mỗi người nhìn vào những cái tên, sẽ thấy sự khốc liệt của cuộc chiến và tự tìm cảm xúc riêng cho mình.
Có những lời chia biệt, những trang nhật ký, vài tấm ảnh hay những bông hoa xếp dưới chân tường. Ai đó để lại hình vẽ chiếc Harley, biểu tượng của cựu binh Mỹ. Bóng của chiếc xe trên bức tường như hiện ra ở thế giới bên kia, đưa món quà cho người đã khuất.
Lạ lùng, năm nay, một cựu binh nào đó mang mấy khúc tre đặt dưới chân tường. Chắc hẳn, đó là lính trinh sát năm xưa, có bạn vĩnh viễn nằm lại tại những bụi tre xanh xa lạ ở xứ Đông Dương.
Cuộc chiến để lại mất mát vô cùng to lớn cho Việt Nam, hàng triệu người ngã xuống. Khắp dải đất nước hình chữ S, đâu đâu cũng có những nghĩa trang liệt sĩ với dòng chữ trang trọng: Tổ quốc ghi công!
Chiến tranh đã lùi xa hàng chục năm, vậy mà hậu quả nặng nề của nó vẫn còn hiển hiện khắp nơi. Bom mìn sót lại vẫn là nỗi ám ảnh của người dân Việt Nam, phải... 440 năm nữa, bom mìn trên các vùng đất ở Việt Nam mới được phá sạch và mất khoảng 51 tỷ đô la Mỹ để thực hiện việc này. (Thông tin được công bố tại hội thảo về ô nhiễm bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam ngày 21/11/2008 tại TPHCM).
Chưa hết, vụ kiện của các nạn nhân chất độc da cam Việt Nam giữa lòng nước Mỹ, hiện vẫn còn là vấn đề thời sự nóng hổi.
Và người Mỹ cũng bị cuộc chiến này ám ảnh suốt chiều dài lịch sử mấy thập kỷ. Chắc rằng, bức tường kia còn tiếp tục nói với nhiều thế hệ tương lai về chiến tranh và hòa bình, về đau thương và mất mát.
Trong mỗi cuộc chiến, có người thắng và người không thể thắng. Tuy thế, người nằm lại trên chiến trường, dù có được ghi danh trên bảng vàng, dù được người sống hương khói thường xuyên, họ vẫn là những người mất mát nhất.
Có thể, vài người được nhiều sau chiến tranh. Nhưng có người lính không còn gì khi quay về với quê hương. Hình ảnh người cựu binh Mỹ cởi trần, cầm gậy, nhìn lên bức tường với những cái tên, bỗng làm người xem lặng một nỗi đau.
May mắn còn sống nhưng ông chẳng còn gì ngoài tấm lưng trần, tóc bạc phơ, đôi giầy cũ. Biết chăng, người chết nằm trên tường và người còn sống đứng in bóng vào những tấm đá hoa cương, ai mất mát hơn?
Phóng viên chiến trường Nguyễn Vinh Quang thuở nào không nói anh đang nghĩ gì. Anh gửi cho tôi những bức ảnh chụp trong ngày Tưởng niệm. Đó chính là những cảm xúc dâng trào trong lòng một người đến từ Việt Nam, đã trải nghiệm qua chiến tranh mấy chục năm, trước những tấm đá hoa cương.
Vài tấm ảnh nói điều mới mẻ về một bức tường chiến tranh 30 năm tuổi tưởng như đã cũ.
Hiệu Minh
Chùm ảnh của Nguyễn Vinh Quang về Bức tường Chiến tranh Việt Nam:
 |
| Hai thế hệ đang tìm tên người mất. Ảnh: Nguyễn Vinh Quang |
 |
| Hoa và dòng người dưới chân bức tường trong ngày Lễ Tưởng niệm 24/5/2009. Ảnh: Nguyễn Vinh Quang. |
 |
| Những kỷ vật còn lại của người lính đã chết trận. Ảnh: Nguyễn Vinh Quang |
|
|
| Những khúc tre bên bức tường tưởng niệm. Ảnh: Nguyễn Vinh Quang |
|
|
| Thế hệ tương lai nước Mỹ bên bức tường tưởng niệm. Ảnh: Nguyễn Vinh Quang |
