Bệnh nhân thể hiện một loạt triệu chứng cơ thể cùng với mất chức năng thứ phát mà không có một nguyên nhân tổn thương thực thể nào. Biểu hiện bệnh rất đa dạng, như: rối loạn vận động - như, lắc đầu, gật đầu, nháy mắt, múa giật, múa vờn...
Hay gặp nhất lại là run toàn thân hoặc run cục bộ một phần cơ thể, run tăng lên khi chú ý. Triệu chứng liệt phân ly cũng hay gặp ở các mức độ khác nhau, liệt một chi, hai chi hoặc cả tứ chi.
Có thể gặp chứng rối loạn phát âm như, khó nói, nói lắp, không nói trong khi cơ quan phát âm không bị tổn thương; rối loạn cảm giác - thường gặp là cảm giác đau, dễ làm người ta nhầm với các triệu chứng đau “thực vật”, đau do viêm ruột thừa, đau do giun chui ống mật, đau vùng trước tim, đau dây thần kinh hông...; rối loạn các giác quan (mù, điếc phân ly, mất vị giác và khứu giác phân ly, các rối loạn thực vật...); rối loạn tâm thần (quên, rối loạn cảm xúc, rối loạn tư duy...); sững sờ phân ly - vận động tự chủ giảm hoặc mất, người bệnh nằm hoặc ngồi bất động trong thời gian dài, không nói và không hoạt động...
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây RLPL chủ yếu là do các chấn thương tâm lý hoặc hoàn cảnh xung đột. Đó là những chấn thương gây cảm xúc mạnh như lo sợ cao độ, tức giận quá mức, thất vọng nặng nề...
Các rối loạn này thường xảy ra một thời gian ngắn sau khi bị chấn thương. Đôi khi khó tìm thấy dấu vết của các chấn thương tâm lý, nhất là các trường hợp tái phát nhiều lần.
Các yếu tố thuận lợi thúc đẩy các RLPL là thiếu tự chủ, thiếu kiềm chế, thích được chiều chuộng, thích phô trương, tinh thần chịu đựng khó khăn kém, thiếu lý tưởng sống lành mạnh.
Ngoài ra, cũng có thể gặp các yếu tố có hại khác như nhiễm khuẩn, nhiễm độc, suy dinh dưỡng, chấn thương sọ não.
Tỷ lệ người mắc RLPL chiếm 0,3-0,5% dân số. Bệnh hay phát sinh ở tuổi trẻ, nữ mắc nhiều hơn nam.
Điều trị
Nhiều trường hợp RLPL khiến các gia đình hoảng hốt, lo sợ, sẽ càng làm cơn phân ly kéo dài và nặng nề hơn. Nhiều gia đình cho rằng đó là do “ma quỷ nhập”..., việc điều trị chủ yếu bởi các liệu pháp tâm lý.
Các nhà tâm lý triển khai các liệu pháp ám thị, nhận thức hành vi, hệ thống. Song song với tâm lý liệu pháp là điều trị tâm thần, nâng đỡ thể trạng và điều chỉnh sự mất cân bằng của hai quá trình hưng phấn và ức chế ở vỏ não. Kết hợp với các liệu pháp điều trị toàn diện khác như âm nhạc, thể thao, vận động, thư giãn
Để dự phòng bệnh này, cần rèn luyện tính cách ngay từ khi còn nhỏ, giáo dục tính đoàn kết, tính tập thể, tránh các stress tâm thần trong sinh hoạt, học tập và công việc...
Theo Thanh Niên
