 |
| Dịch giả Nguyễn Bích Lan |
Năm 14 tuổi, Nguyễn Bích Lan mắc bệnh nan y và buộc phải nghỉ học từ đó. Căn bệnh khiến cơ thể của Bích Lan chỉ còn “da bọc xương”. Hàng ngày chị vẫn phải đấu tranh với bệnh tật, sự sống với Bích Lan có lúc rất mong manh.
Nhiều năm qua, bằng nghị lực của mình, chị đã tự mày mò học tiếng Anh rồi bước vào dịch thuật. Chính niềm đam mê và năng khiếu văn chương đã giúp chị có thêm động lực trong cuộc sống và tự khẳng định mình trong làng văn.
Tiêu chí lựa chọn của chị trước mỗi đầu sách dịch là gì? Cảm giác của chị sau mỗi lần dịch xong một tác phẩm? Với 16 đầu sách đã dịch, không biết cảm giác của 16 lần ấy như thế nào,nó có giống nhau không thưa chị?
| Nguyễn Bích Lan sinh năm 1976, tại Thái Bình. Hiện là dịch giả tự do. Bắt đầu dịch sách văn học từ năm 2002, cho đến nay, chị đã có 16 đầu sách được xuất bản trong đó có nhiều tiểu thuyết được độc giả yêu thích: Từ sông Nile đến sông Jordan, Nghìn khuôn mặt của đêm, Hứa yêu, Vũ điệu của trái tim, Mạch buồn, Người đàn ông hoàn hảo, Triệu phú khu ổ chuột… Bên cạnh đó, chị còn làm thơ, viết truyện ngắn, đã được in trên một số sách báo. Ngoài ra, chị còn là soạn giả của cuốn Thần đồng thế kỷ 20 và Những người phụ nữ làm thay đổi thế giới. |
Tôi thích dịch những cuốn sách vừa có chiều sâu văn hóa, lịch sử, giàu tính nhân văn vừa hấp dẫn. Lần nào dịch xong tôi cũng cảm thấy nhẹ nhõm, phấn khởi và hy vọng. Sở dĩ tôi có cảm giác đó là bởi dịch một tác phẩm văn học là cả một quá trình căng thẳng, thách thức khả năng cũng như sự kiên nhẫn của dịch giả nhưng cũng là một cơ hội để dịch giả sống với không khí, bối cảnh văn hóa của tác phẩm, sống với các nhân vật và tiếp nhận những thông điệp của tác phẩm đó.
Trong số những đầu sách đã dịch, chị có ấn tượng và kỷ niệm đặc biệt với cuốn nào nhất?
Có lẽ với cuốn Vũ điệu trái tim tôi có nhiều kỷ niệm đặc biệt hơn cả. Bạn biết đấy, tác giả của cuốn sách đó là Shirley Cheng, một cô gái bị mù, bị liệt nhưng đã viết được 15 cuốn sách. Khi dịch sách của Shirley, tôi trải qua sự xúc động sâu sắc trước những câu chuyện trong sáng, tràn ngập tình yêu cuộc sống và sự lao động phi thường của cô ấy. Nhờ dịch cuốn Vũ điệu trái tim mà tôi và Shirley đã trở thành bạn của nhau. Giờ đây chúng tôi không chỉ gắn bó với nhau qua những gì liên quan đến cuốn Vũ điệu trái tim mà còn thường xuyên chia sẻ với nhau những suy nghĩ về cuộc sống, về văn chương và an ủi, động viên nhau trong cuộc đấu tranh của mỗi người trước những khó khăn do bệnh tật gây ra.
 |
| Cuốn sách dịch mới nhất của Nguyễn Bích Lan |
Theo như tôi được biết, từ trước tới nay, chị hoàn toàn âm thầm, lặng lẽ với công việc dịch thuật của mình. Đã có khi nào chị có ý định tham gia vào một tổ chức hay một hiệp hội chuyên về dịch thuật?
Trước đây tôi nghĩ cũng như người sáng tác, dịch giả là người làm việc độc lập. Nhưng trong quá trình làm việc với các biên tập viên, với các tác giả, tôi thấy sự trao đổi qua lại giữa một nhóm những người cùng hiểu biết và cùng có mối quan tâm về công việc dịch thuật là rất có ích.
Hiện tại tôi chưa tham gia tổ chức hay một hiệp hội chuyên về dịch thuật nào nhưng tôi thường xuyên trao đổi với những dịch giả, những người cùng có mối quan tâm về văn học và tiếng Anh để học hỏi ở họ những kinh nghiệm quý báu cho công việc.
Đã có bao giờ chị ngồi một mình và đặt ra giả thiết: Vào năm 14 tuổi ấy, nếu mình không mắc phải căn bệnh hiểm nghèo thì tương lai của mình đã có thể tươi sáng hơn?
Tôi không đặt các giả thiết cho những việc đã qua. Điều tôi thường nghĩ đến nhất về cái biến cố năm tôi mười bốn tuổi là: nó đã dạy tôi biết yêu quý và trân trọng từng ngày của mình.
Giúp tôi đứng vững trong hoàn cảnh nghiệt ngã và quyết tâm tự học để trở thành một dịch giả chính là tình yêu vô bờ của gia đình, sự quan tâm của bè bạn dành cho tôi. Những cuốn sách tôi đã đọc trong suốt thời thơ ấu và trong những năm chiến đấu với bệnh tật đã giúp tôi giữ được tình yêu cuộc sống, và cho tôi thêm hiểu biết về văn chương.
Xin cảm ơn chị!
| Người đàn ông hoàn hảo xuất bản lần đầu ở Anh vào tháng 4 năm 2006, ở Mỹ vào tháng 4 năm 2007 và lọt vào danh sách đề cử cho giải Man Booker 2006. Tác phẩm được bán trên Randomhouse, Incs với giá 13,95 USD. Năm 2007 được trao giải Commonwealth Writers’s Prize dành cho cuốn sách hay nhất khu vực châu Âu và Nam Á. Nhân vật chính - Raj được đưa đi khỏi Ấn Độ khi cậu 5 tuổi. Cậu không biết mẹ mình là ai, không được những người ruột thịt nuôi nấng. Số phận đẩy cậu đến sống với Ruth, một người xa lạ tại một thị trấn bên bờ sông Missouri. Bị kì thị vì màu da và thân phận, nhưng Raj vẫn hòa nhập được với những người bạn cùng trang lứa ở đó và lớn lên với một trái tim hồn hậu… |
Hồ Huy Sơn
Thực hiện
