Sơ hở về khoa học

Sơ hở về khoa học
TP - 8 giờ sáng ngày 31-7-2011, VTV1 và Mytv phát 10 phút về vấn đề ứng dụng công nghệ gene, thực chất là ca ngợi ý tưởng thành lập ngân hàng ADN của Cty Bionet. Xem xong, chúng tôi thấy nội dung của chương trình rất bất ổn về khoa học.

Nội dung của chương trình phát trên ti vi này nói về việc xây dựng ngân hàng ADN được coi là ý tưởng sáng tạo của Tổng Giám đốc Công ty Bionet. Để minh họa ý nghĩa thực tiễn của ngân hàng gene này, người ta đã dẫn ra trường hợp giám định ADN xác định quan hệ huyết thống cho 2 bà Nguyễn Thị Bóc (Hải Phòng) và Hà Thị Hồng (Hà Nội).

Là những người có chuyên môn sâu về vấn đề này, chúng tôi có một số ý kiến như sau:

Xét về công nghệ, dễ thấy Cty Bionet dùng công nghệ giám định ADN trực hệ (chuyên xác định quan hệ bố - con, mẹ - con) cho trường hợp không trực hệ: Xác định 2 chị em gái (bà Bóc và Hồng) lại được “lăng xê” trên ti vi là sai lầm, độ chính xác thấp (93,3%), chỉ dựa vào xác suất thống kê.

Xác định huyết thống cho 2 chị em gái như bà Hồng và bà Bóc trong trường hợp trên phải dùng các gene trên nhiễm sắc thể X. Không thể dùng các gene trên nhiễm sắc thể thường như Bionet đã làm. Với công nghệ Bionet đã làm thì khi độ chính xác đạt dưới 90% vẫn chưa thể kết luận được là 2 chị em không có quan hệ huyết thống.

Trong khi công nghệ dùng các gen nhiễm sắc thể X để xác định hai chị em gái độ chính xác sẽ trên 99,9%, và bao giờ cũng có thể đưa ra kết luận. Thời gian thực hiện giám định ADN ngay tại trong nước chỉ mất 1 ngày và không cần gửi mẫu đi Mỹ hay bất cứ nước nào.

Hiện nay có những công ty kinh doanh theo kiểu lạ là không đầu tư máy móc, thiết bị, phòng thí nghiệm nên thường lòe khách hàng bằng cách nói vống: Mẫu được gửi đi Mỹ, châu Âu để móc túi khách hàng với giá rất đắt đỏ.

Về việc sử dụng ngân hàng gene: Trong trường hợp cụ thể trên của 2 bà Bóc và Hồng được dùng như một minh chứng cho sự cần thiết phải có ngân hàng gen “rà soát tự động”, thì ngân hàng gene rõ ràng là không cần, cho dù sử dụng bất kể công nghệ giám định ADN nào.

Cty Bionet đã giám định 2 mẫu tươi lấy trực tiếp từ 2 bà Hồng và Bóc, thì chỉ cần so sánh trực tiếp 2 kết quả giám định đó. Chưa nói đến sự vô lý rằng: Trong cái gọi là “ngân hàng ADN” hiện có mà Bionet tích cóp được từ các ca xét nghiệm huyết thống khác, sao lại có thể tìm ra dữ liệu (của bà Bóc) để nó khớp với của bà Hồng (?).

Theo lời khuyên của Tổng giám đốc Cty Bionet, cần xây dựng ngân hàng ADN trên cơ sở giám định tất cả những người đang đi tìm người thân và tất cả những người đang thất lạc. Khi đó, kinh phí sẽ tăng cao, thêm nữa, nếu lại dùng công nghệ giám định ADN trên nhiễm sắc thể thường như Cty Bionet đã dùng cho các trường hợp xác định không trực hệ (anh - em, chị - em, ông - cháu) v.v… thì sử dụng ngân hàng ADN sẽ rất thiếu chính xác.

Nói như thế có nghĩa là ở Việt Nam phải vứt đi hàng chục trung tâm đang giám định ADN, xác định huyết thống rất đơn giản, độ chính xác đã cận 100%. Trước sự lựa chọn công nghệ nhầm lẫn của Cty Bionet dẫn đến độ chính xác chỉ đạt 93,3%, bà Bóc và bà Hồng sẽ phải đến một trong hàng chục trung tâm xét nghiệm và phân tích ADN khác để xác định lại huyết thống.

Lê Mai
Chuyên gia về Sinh học

Theo Báo giấy
MỚI - NÓNG
Bình luận

Có thể bạn quan tâm

Chính thức chốt mức lương hưu mới từ ngày 1/7

Chính thức chốt mức lương hưu mới từ ngày 1/7

TPO - Chính phủ đã có quy định về mức lương hưu hằng tháng đối với từng trường hợp, thực hiện từ ngày 1/7/2025. Trong khi đó, điều kiện để hưởng lương hưu là đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) từ đủ 15 năm trở lên rút ngắn thời gian đóng 5 năm so với quy định hiện nay.
Phố Wall lập đỉnh lịch sử, giá vàng lao dốc mạnh

Phố Wall lập đỉnh lịch sử, giá vàng lao dốc mạnh

TPO - Phố Wall chứng kiến sự bứt phá ngoạn mục khi cả ba chỉ số chính đều tăng mạnh, trong đó S&P 500 và Nasdaq Composite cùng xác lập mức đóng cửa kỷ lục mới. Trái ngược với sự thăng hoa của thị trường chứng khoán, giá vàng lại lao dốc mạnh khi vai trò trú ẩn an toàn của kim loại quý này suy yếu.
Giá vàng bất ngờ giảm mạnh

Giá vàng bất ngờ giảm mạnh

TPO - Sáng nay (28/6), giá vàng trong nước quay đầu giảm mạnh. Giá vàng miếng SJC mất mốc 120 triệu đồng/lượng nhưng vẫn cao hơn thế giới hơn 12 triệu đồng/lượng.
Lý do Hoa Lư dừng ý tưởng cầu nước kiểu Hà Lan

Lý do Hoa Lư dừng ý tưởng cầu nước kiểu Hà Lan

TPO - Sáng 28/6, UBND thành phố Hoa Lư (tỉnh Ninh Bình) tổ chức lễ động thổ dự án xây dựng cầu qua sông Tràng An tại nút giao đường Lê Thái Tổ - Tràng An (phường Tân Thành), với tổng mức đầu tư hơn 179 tỷ đồng. Dự án được xây dựng theo phương án cầu cứng bằng bê tông cốt thép vĩnh cửu, thay thế cho ý tưởng xây cầu nước từng gây chú ý trước đó.
Mất 5 tiếng di chuyển giữa sân bay Long Thành - Tân Sơn Nhất thì không ai muốn đặt vé

Mất 5 tiếng di chuyển giữa sân bay Long Thành - Tân Sơn Nhất thì không ai muốn đặt vé

TPO - Khách bay đến Long Thành rồi cần quá cảnh tiếp chuyến tại Tân Sơn Nhất, nếu phải mất 5 tiếng di chuyển giữa hai sân bay để kịp chuyến bay tiếp theo thì sẽ không ai muốn đặt vé. Khi khách không đặt vé, hãng bay sẽ không có đủ sản lượng để khai thác đường bay đến Long Thành.