Ông Reddy cho biết, GIF được lập ra nhằm tập trung giảm khí thải CO2, ô nhiễm, khói bụi trong 3 lĩnh vực sản xuất gốm sứ, thức ăn chăn nuôi và gạch xây dựng. Phía Đan Mạch tài trợ GIF cam kết sử dụng 110 tỷ đồng của dự án hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) của Việt Nam.
“Đây không phải số tiền thực sự lớn, nếu xét đến việc tiết kiệm năng lượng là một lĩnh vực cần đầu tư. Chúng tôi vẫn đầu tư, mong muốn chứng minh rằng, việc đầu tư tiết kiệm năng lượng sẽ giúp DNNVV của Việt Nam giảm được chi phí, đồng thời cho các ngân hàng thấy, họ có thể cho vay mà không cần hoàn toàn chỉ dựa vào tài sản thế chấp”, ông Reddy nói. Theo ông, các chuyên gia của GIF đã tìm đến 4 ngân hàng: Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Vietcombank, Techcombank, và SCB, nhờ họ tiếp cận DNNVV có nhu cầu tìm giải pháp tiết kiệm năng lượng.
Ông Reddy nói rằng, GIF đang làm việc với 75 đại diện dự án của các DNNVV, trong đó có 34 dự án đã được bảo lãnh (9 doanh nghiệp đề nghị vay từ BIDV). “Có những dự án đã hoàn thành và đạt kết quả nghiệm thu rất tốt”, ông đánh giá. Theo ông, nhiều nhà máy, lò gạch, lò gốm… của DNNVV Việt Nam đã không còn khạc khói đen ngòm nhiều vùng trời, cắt giảm lượng lớn CO2.
Tại làng gốm Kim Lan (huyện Gia Lâm), những lò gạch được GIF tài trợ thay đổi công nghệ đã không còn ống khói. Xã Kim Lan có 190 hộ trong tổng số gần 300 gia đình làm nghề gốm đã chuyển đổi công nghệ từ lò than sang lò gas, cắt giảm hơn 80% lượng khí thải CO2 và tiết kiệm khoảng 70% năng lượng tiêu thụ. Đại sứ quán Đan Mạch trực tiếp đến Kim Lan để trao tặng phần thưởng 270 triệu đồng tiền tiết kiệm năng lượng cho các hộ thay đổi công nghệ.
Thay đổi công nghệ được thưởng lớn
Công ty Cổ phần ABC Việt Nam (gọi tắt là Công ty ABC) ở huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên được GIF bảo lãnh 50% khoản vay đầu tư thay đổi công nghệ. Ông Đoàn Minh Lăng, Phó Giám đốc Công ty ABC, kể: “Nhà máy bước vào sản xuất từ năm 2009 với lò đốt than và trấu công suất 2 tấn/giờ. Lúc đó, công nghệ lò đốt đã lạc hậu nên rất nhiều khói, bụi. Ống khói nhà máy những năm đó lúc nào cũng nghi ngút. Còn lò đốt đã cải tiến thì tận dụng được nhiều loại nguyên liệu sạch, trấu, mùn cưa…, tiết kiệm 31,5% năng lượng tiêu thụ; giá thành sản xuất tiết kiệm trên 30% so với lò cũ”. Giờ đứng sát lò hơi cũng không thấy tiếng ồn. Cạnh lò hơi có xưởng chất đầy bao tải. Ông Lăng bảo, đó là tro, một phần tro được lấy lên từ bể lắng do công nghệ dập bụi băng nước thu về.
Nhưng ai là người kiểm tra, giám sát quá trình cải tiến lò hơi để công nhận rằng, Công ty ABC đã tiết kiệm năng lượng, phát thải CO2 với con số ấn tượng 96,46%?. Bà Trần Thị Thúy, Phó Giám đốc Công ty ABC, kể: Để lò đốt than trấu này được phía Đan Mạch chứng nhận là đầu tư xanh, các chuyên gia nước ngoài đã giám sát nghiêm ngặt từ quá trình đầu tư xây dựng đến vận hành. Đầu tiên, chuyên gia người Ấn Độ được phía Đan Mạch mời đến tận nhà máy để thẩm định về mặt bằng. Lần thứ hai, họ kiểm tra việc vận hành dự án. Lần nghiệm thu, họ mang tất cả thiết bị ra đo đạc các chỉ tiêu môi trường. Cụ thể là xem khói bụi xả ra bên ngoài, bể nước có chất độc hại hay không? Và lần thứ tư, họ kiểm tra dự án đi vào vận hành. Các chuyên gia nước ngoài có lúc còn trèo lên nóc của nồi hơi để kiểm tra các chỉ số, chủ yếu là xem xét liệu công ty có “làm đẹp” số liệu không.
Về hành trình tìm đến GIF rồi đạt thành công và nhận 883 triệu đồng tiền thưởng từ phía Đan Mạch, bà Thuý kể: “Giữa năm 2005, lãnh đạo của chúng tôi đọc trên mạng biết được thông tin Đại sứ Đan Mạch - ông John Nielsen và ông Lê Ngọc Lâm - Phó Tổng giám đốc BIDV ký thoả thuận hợp tác hỗ trợ đầu tư tiết kiệm năng lượng cho DNNVV. Đó là thông tin rất hữu ích, nhất là khi ông Đại sứ Đan Mạch thông báo, những DNNVV đủ điều kiện thực hiện dự án sẽ được nhận khoản hỗ trợ tài chính bằng 50% trị giá khoản đầu tư thay đổi công nghệ do Đại sứ Đan mạch bảo lãnh thông qua ngân hàng. Từ đó, đại diện Công ty ABC đã tiếp cận BIDV để vay vốn thay đổi lò hơi…”.
Nhận được 883 triệu đồng tiền thưởng từ Đại sứ quán Đan Mạch, Công ty đã trả nợ luôn cho ngân hàng, bà nói. Khi biết về GIF có hỗ trợ của Đan Mạch, Tổng giám đốc Công ty ABC (sinh năm 1980) đã đến BIDV chủ động đề xuất, trao đổi. Khi thẩm định dự án, ngân hàng đã quyết định cho vay 4 tỷ đồng căn cứ theo GIF.
Theo phía Đan Mạch, Công ty ABC đã tiết kiệm được 31,52% năng lượng tiêu thụ và giảm phát thải CO2 96,46%, tương đương giảm gần 3.000 tấn CO2 mỗi năm. GIF đã trả 883 triệu đồng thưởng tiết kiệm năng lượng cho Công ty thông qua BIDV Hưng Yên.
