Chưa bao giờ, quyền lợi của người sử dụng điện thoại thông minh (smartphone) lại bị đe dọa và xâm hại nghiêm trọng như hiện nay.
Trên diễn đàn mạng, ông Trần Minh, một doanh nhân kể: “Nhiều cuộc gọi, nhắn tin, tôi đang làm gì, ở đâu… đều có người biết. Nhiều bí mật làm ăn bị lộ. Tôi rất bức xúc nên cố tìm nguyên nhân. Đến khi mang điện thoại đi sửa mới biết máy bị cài đặt phần mềm Ptracker”.
Một cô gái tên Linh (linhph…@gmail.com) viết trên mạng xã hội cho biết công ty của cô mua phần mềm của Việt Hồng cài vào điện thoại rồi phát cho tất cả nhân viên. “Phần mềm này nếu sử dụng cho công việc thì rất ổn nhưng nó là xâm phạm quá nhiều đến đời tư của người sử dụng. Chúng tôi mình biết bị lãnh đạo công ty do thám, nghe lén mà không làm gì được” - Linh ấm ức.
Theo một số chuyên gia an ninh mạng, người chủ ý cài đặt Ptracker lên máy điện thoại của nạn nhân có thể ghi âm cuộc thoại, định vị, quay phim, chụp ảnh, xem tin nhắn, kiểm soát cuộc gọi,... Tuy nhiên, không thể đổ hết trách nhiệm cho riêng phần mềm Ptracker vì hiện nay có hàng loạt phần mềm gián điệp đã xuất hiện và lưu hành, sẵn sàng tấn công “dế yêu” nếu chủ nhân sơ hở, mất cảnh giác.
Nghe lén... nhiều như nấm
Theo ông Ngô Tuấn Anh, phó chủ tịch phụ trách an ninh mạng Công ty BKAV, các phần mềm nghe lén theo dõi các cuộc gọi đến và đi. Khi có thiết lập cuộc gọi, phần mềm sẽ bật tính năng ghi âm. Dữ liệu sau khi ghi âm được sẽ được đẩy lên một máy chủ. Người theo dõi có thể truy xuất được dữ liệu này bằng cách đăng nhập vào trang web theo dõi.
Ptracker chỉ chạy trên hệ điều hành Android. Trên các hệ điều hành khác cũng có nhiều phần mềm do thám tương tự có thể chạy trên iOS đã jailbreak. Thậm chí hệ điều hành iOS chưa jailbreak cũng có khả năng bị tấn công. Theo đó, virus sẽ tự động jailbreak trước rồi cài đặt phần mềm nghe lén.
Chỉ cần tìm kiếm với từ khóa “phần mềm nghe lén” là có thể dễ dàng thấy hàng loạt các ứng dụng như Cell Tracker, Children Tracker, Ear Spy, Mobile Hidden Camera… Theo ông Ngô Tuấn Anh, điều đáng lo ngại là các phần mềm nghe lén không khó để viết ra nên chúng xuất hiện ngày càng nhiều. Bkav đã ghi nhận một số dòng virus có khả năng lây nhiễm chéo giữa hai nền tảng smartphone và máy tính. Khi kết nối điện thoại vào máy tính thì virus có thể lây từ máy tính sang điện thoại (và ngược lại).
Một số tin tặc sử dụng phần mềm do thám để ghi lại thao tác bàn phím (keylogger) lấy cắp thông tin đăng nhập, chiếm đoạt tài khoản của người dùng. Hiện nay, nguy cơ bị nghe lén trên đường truyền các ứng dụng OTT (dịch vụ nghe gọi miễn phí) tương tự như nghe lén trên các ứng dụng sử dụng VoiP nói chung.
Theo ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm Đào tạo quản trị và an ninh mạng Athena, nhiều phần mềm nghe lén được đưa trên mạng cho phép người dùng download về cài đặt. Đây là hình thức khá phổ biến. Nhiều phần mềm thậm chí không cần phải cài đặt trực tiếp lên máy của nạn nhân.
Ông Đoàn Xuân Hợp, Phó phòng Kinh doanh công ty dịch vụ viễn thông VinaPhone cho biết, đối với các thuê bao bị cài các ứng dụng có chứa mã độc dẫn đến các nguy cơ bị nghe lén, đánh cắp thông tin cá nhân, nhà mạng không có quyền can thiệp vì việc cài đặt diễn ra trực tiếp trên thiết bị của khách hàng.
Theo ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm Đào tạo quản trị và an ninh mạng Athena, đối với điện thoại bị nghe lén, nếu tinh ý, có thể phát hiện những bất thường như máy mau hết pin (do phần mềm luôn hoạt động nên tiêu tốn năng lượng hơn bình thường).
Phần mềm nghe lén luôn ở trạng thái tự bật kết nối 3G để truyền dữ liệu về máy chủ nên tài khoản bị trừ tiền một cách bất thường. Ngoài ra, điện thoại bị nóng và chậm khi xử lý các ứng dụng thông thường như: xem danh bạ, duyệt web...
Bên cạnh đó, chất lượng âm thanh của điện thoại không tốt.
Có thể tự kiểm tra trên máy bằng cách vào setting (thiết lập), chọn running services (dịch vụ đang hoạt động) kiểm tra.Nếu hiển thị các phần mềm lạ đang chạy mà chủ thuê bao không biết thì có thể nghi ngờ đây là các phần mềm mã độc hoặc phần mềm nghe lén.
_ZMHX.jpg)
