 |
| Tim Berners-Lee, người khai sinh ra web. |
Rất nhiều người biết rằng ông Tim Berners-Lee đã phát minh ra web tại phòng thí nghiệm vật lý Cern ở Geneva.
Nhưng chả mấy ai biết được chi tiết về sự phát triển của WWW (world wide web), chủ yếu do quá trình này hiện vẫn chưa được viết lại đầy đủ.
Từ số 0 trở thành anh hùng
Ngày 6-8-1991 đã trở thành một mốc quan trọng khi những đường liên kết tới những dạng mã lệnh về www được đưa lên nhóm thảo luận alt.hypertext để những người khác có thể tải về và thử nghiệm nó. Và đó chính là ngày mà web phổ biến ra toàn thế giới.
Ông Jeff Groff, người đã cộng tác với ông Berners-Lee từ những ngày đầu, cho biết ý đồ phát sinh ra web là nhằm giúp "người dùng sẽ không còn phải đối mặt với những vấn đề kỹ thuật rắc rối nữa". Web chính là lớp phủ nhằm che dấu sự phức tạp ở bên dưới của những dữ liệu và tài liệu được phát sinh trên mạng Internet.
Ông Paul Kunz, một nhà khoa học tại Trung tâm Gia tốc tuyến tính Stanford, người đầu tiên thiết lập nên một máy chủ web ngoài châu Âu vào tháng 12-1991 cho biết, hồi đầu những năm 1990, ý tưởng về việc lấy được dữ liệu lưu trữ trên nhiều máy tính một cách đơn giản như vậy đã tỏ ra rất hấp dẫn.
Vào thời điểm đó, các máy tính là những hòn đảo về thông tin. Người dùng đăng nhập vào một hệ thống máy tính chỉ có thể truy cập được nguồn tài nguyên nằm trên chiếc máy tính đó. Khi chuyển sang chiếc máy tính khác có nghĩa là họ phải đăng nhập lại và có thể sẽ phải sử dụng một tập lệnh khác để tìm kiếm và thu thập dữ liệu.
Và web đã ngay lập tức thu hút sự quan tâm của ông Kunz ngay sau khi Tim Berners-Lee trình diễn khả năng truy vấn một cơ sở dữ liệu về những tài liệu vật lý được lưu trữ trên một máy chủ IBM.
Ông nói: "Tôi biết rõ kết quả tìm kiếm sẽ được hiển thị như thế nào trên màn hình và kết quả được đưa ra trình duyệt web giống hệt như vậy".
Máy chủ web mà ông Kunz thiết lập cho phép các nhà vật lý lục lọi trong số 200.000 bản tóm tắt dễ dàng hơn nhiều so với trước đó.
Điều này đã chứng tỏ sự hữu ích đến mức các nhà khoa học tại viện Cern đã nhanh chóng chuyển sang tìm kiếm dữ liệu qua trang web Slac mà không dùng tới bản sao trên mạng của họ nữa.
Sự chia sẻ của cộng đồng
 |
| Những trang web thời kỳ đầu. |
Mặc dù web hấp dẫn các nhà vật lý, nhưng trong những năm đầu chỉ có rất ít người hiểu được tiềm năng của công nghệ này.
Ông Kunz cho rằng, lý do chính là do khi đó cũng có rất nhiều công nghệ thực hiện một công việc tương tự.
Rất nhiều người lấy về những tài liệu quan trọng bằng dịch vụ FTP và sử dụng Usenet như một phương tiện để tự bày tỏ.
Đặc biệt phổ biến khi đó là một công nghệ có tên là Gopher do ĐH Minnesota phát triển. Công nghệ này cũng sử dụng một giao diện thân thiện để che giấu sự phức tạp của những máy tính kết nối với mạng internet. Nó có cái tên này một phần là do đội thể thao của trường ĐH này có tên là Những con chuột túi vàng.
Gopher được công bố vào đầu năm 1991 và trong một vài năm sau đó, các con số thống kê cho thấy những lưu lượng gopher trên mạng Internet vượt xa lưu lượng giao dịch web.
Trong khoảng thời gian này, ông Berners-Lee, Jeff Groff và đồng nghiệp tham gia vào dự án WWW đang dồn hết sức mình quảng bá phát minh của họ tại các cuộc hội thảo, hội nghị cũng như trên mạng Internet.
Dự án này đã bùng nổ vào tháng 4-1993 khi trình duyệt web dành cho máy tính cá nhân đầu tiên ra đời. Đây là sản phẩm của ông Marc Andreessen tại Trung tâm Ứng dụng Siêu máy tính thuộc trường ĐH Illinois. Nhóm nghiên cứu dự án web của viện Cern đã không có đủ nhân lực để viết các trình duyệt cho các hệ thống PC, Mac hay Unix.
Ông Groff cho biết, trình duyệt có tên là Mosaic này đã đạt được thành công to lớn khi nó tạo được nhiều thói quen sử dụng web vẫn được áp dụng cho đến tận hôm nay. Thí dụ như khái niệm ban đầu về web không hề có chỗ cho bookmark hay favourites.
Cũng trong năm 1993, trường ĐH Minnesota bắt đầu thu phí Gopher, do đó rất nhiều người đã xem xét chuyển sang sử dụng một công nghệ khác.
Tự bày tỏ mình
 |
| Trong rất nhiều năm, web chỉ là cái bóng của Gopher. |
Ed Vielmetti, một trong những người dùng web đầu tiên và hiện là một trợ lý nghiên cứu tại trường ĐH Thông tin Michigan, nói rằng trong suốt những năm đầu tiên, công nghệ web đã thực sự chứng tỏ sự hữu ích của nó đối với những người dùng internet trung bình.
Các hệ thống Gopher và FTP thông thường vẫn do các công ty hay tổ chức lớn thiết lập. Còn Usenet thì lại không tồn tại lâu bởi vậy nó buộc những người đưa ra một quan điểm phải thường xuyên đăng lại ý kiến của mình.
Ban đầu, người ta đã sử dụng các trang web như để tự bày tỏ mình theo một cách thức mà các công nghệ khác không cho phép. Ông Vielmetti cho rằng các mã lệnh web rất ít lỗi và thu hút người ta sử dụng nó.
Ông nói: "Các website thỏa mãn cái tôi của người dùng chứ không xem họ như một tổ chức, công ty. Và người dùng có thể thiết lập và sở hữu trang web của mình".
Tất cả những lần mà sự quan tâm của công chúng tới web tăng đột biến đều được thúc đẩy bởi sự xuất hiện của các công cụ giúp cho sự diễn đạt này, hoặc một dạng của nó thí dụ như blog hiện nay, trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Ông Berners-Lee và những người viết ra những mã lệnh web đầu tiên có một tầm dự báo trước tốt tới mức mà cho đến nay, người ta vẫn có thể xem lại được rất nhiều trang web được tạo ra trong thời kỳ đầu tiên. Và những trang web này có thể còn tồn tại tới hàng chục năm nữa.
Vào cuối năm 1994, lưu lượng giao dịch web cuối cùng đã vượt qua giao dịch gopher và từ đó đến nay chưa bao giờ tụt lại. Hiện trên mạng Internet đã có gần 100 triệu website và có rất nhiều người đã xem web và mạng internet là một.
Nhưng ông Groff cho rằng phải đến tận hôm nay thì web mới được như sự hình dung của những người tạo ra nó. Theo ý đồ ban đầu của họ thì web là một phương tiện mà con người có thể đọc và đóng góp nội dung cho nó. Những công cụ mới như các site chia sẻ ảnh, mạng công cộng, nhật ký cá nhân (blog), từ điển mã nguồn mở (wiki) và những thứ khác đang thực hiện rất tốt lời hứa ban đầu này.
Web đã lan rộng ra toàn thế giới, nhưng đó mới chỉ là sự khởi đầu.
Theo Nhân Dân/BBC
