Các chiêu thức khuyến mãi của thị trường học tại TP.HCM chưa bao giờ bùng phát như hiện nay. Nếu bạn đi ngoài đường, dừng lại khi đèn đỏ ở các ngã tư và nhận được một tờ rơi do ai đó phát có nội dung “cầm theo mẩu quảng cáo này sẽ được giảm 10% học phí” thì cũng đừng ngạc nhiên!
Chiêu thức khuyến mãi ấy bây giờ xem ra xưa rồi, khi mà các đơn vị áp dụng các chiêu khuyến mãi còn tinh vi hơn và mang tính "thị trường" hơn.
Hãy đọc mẩu quảng cáo sau: “Đây là cơ hội rất đặc biệt trong năm. Và hãy nhanh chân lên, số lượng học bổng không còn nhiều và số lượng đĩa CD cũng chỉ có hạn”. Đó là mẩu quảng cáo thật hấp dẫn của một đơn vị đào tạo về công nghệ thông tin.
Đĩa CD gì mà hấp dẫn vậy? Chắc hẳn phải là đĩa CD về các chương trình học và các kỹ năng liên quan đến công nghệ thông tin được cập nhật mới nhất? Không, xin thưa đó là đĩa CD Chat với Mozart của ca sĩ M.L..
Thực tế hơn, các chiêu khuyến mãi của một số đơn vị dạy công nghệ thông tin còn gắn với các dịch vụ của thời hiện đại: nào là “hỗ trợ 1/2 phí hòa mạng điện thoại”, “học trước trả tiền sau”, “hỗ trợ việc làm”... Và hấp dẫn nhất vẫn là câu quảng cáo được khá nhiều đơn vị sử dụng: “miễn 100% học phí” hoặc “cơ hội được nhận học bổng du học”.
Nhưng cơ hội để được lọt vào diện miễn phí 100% hay được nhận học bổng du học toàn phần ấy như thế nào? Nhiều người khi thi và học thử sau một thời gian mới ngậm ngùi nhận ra đó là “ước mơ xa tầm tay”...
Một phụ huynh có con từng tham dự chương trình mang tên "180 suất học bổng với tổng trị giá lên đến 500 triệu đồng" đã thở than: “đây là một chương trình học bổng thật sự hay chỉ mang tên học bổng để chiêu sinh?”.
Điều đó không phải không có cơ sở khi làm các phép tính giản đơn như sau: "Hầu hết thí sinh tham gia thi lấy học bổng của chương trình nếu làm bài tốt thì cùng lắm cũng chỉ đạt được mức học bổng 25%, tương đương 275 USD. Áp dụng mức học phí cho toàn khóa học là 1.100 USD thì số tiền còn lại mà học viên phải đóng là 825 USD.
Trong khi đó, nếu thí sinh không thi lấy học bổng mà thi đầu vào thì mức học phí mỗi học viên phải đóng là 840 USD (nếu đóng toàn bộ học phí một lần). Rõ ràng, chênh lệch học phí giữa thí sinh thi học bổng và thí sinh thi đầu vào chỉ là... 15 USD.
Gần đây nhất lại là “một cơ hội đang mở ra” với những ai có ước mơ được học tại một trường đại học nước ngoài ở Việt Nam. Tham gia chương trình học bổng này, sinh viên sẽ được miễn giảm hơn 1.200 USD.
Tất nhiên các ứng viên phải đăng ký xin học một chương trình cao đẳng, đại học hoặc sau đại học tại trường đại học này. Và như vậy, với mức học phí lên đến hàng ngàn USD/học kỳ, cái mức miễn giảm hơn 1.200 USD kia xem ra chẳng bõ bèn gì so với khoản học phí sau đó người học phải è cổ ra đóng.
Và chiêu thức "thi học bổng"
Một đơn vị chuyên về đào tạo công nghệ thông tin đã tung ra chương trình mang tên “Trả lại học phí đại học”. Chương trình này chỉ dành cho sinh viên đang theo học tại các đại học công lập và khi đăng ký học tại các đơn vị này sẽ được hoàn trả ngay học phí bốn năm mà mình đang theo học tại trường đại học.
Một chuyên gia trong lĩnh vực đào tạo công nghệ thông tin nhận định: “Họ chọn đối tượng là sinh viên trường đại học công lập vì mức hoàn trả học phí sẽ thấp hơn. Ví dụ học phí ở một trường công lập thường là 1,8 triệu đồng, nhân cho bốn năm hết 7,2 triệu.
Người học đăng ký học chương trình này sẽ được hoàn trả ngay 7,2 triệu. Trong khi đó, học phí tại đơn vị này là 2.200 USD, tương đương 35 triệu đồng. Đơn giản như thế thôi, ai nhìn vào cũng thấy cả!
Còn nữa, họ chọn đối tượng là sinh viên các trường công lập vì phần lớn thuộc diện khá giỏi. Đầu vào tốt thì chắc đầu ra cũng tốt thôi. Đơn vị lại được tiếng thơm là đào tạo tốt, từ đó ra hiệu ứng "quảng cáo" tốt. Chưa kể một lớp chỉ cần khoảng 14 học viên là hòa vốn, nhưng nhờ chính sách này, lớp có thể kéo tăng lên 20 học viên, tức sáu học viên còn lại là phần lời”.
Một học viện nọ từng triển khai chương trình 3.000 học bổng, bao gồm bốn mức: 40%, 30%, 20% và 10% cho tổng học phí của toàn khóa học. Và học viên được cấp học bổng như thế nào?
Học bổng này được cấp cho toàn bộ chương trình học (từ sáu tháng đến hai năm) khi học viên đóng trọn học phí một lần trước khi nhập học. Nếu không đóng một lần mà chỉ đóng từng tháng thì học bổng được áp dụng cho học kỳ đầu tiên của khóa học.
Sau mỗi học kỳ, học viên được xét cấp học bổng dựa trên kết quả học tập của từng học kỳ vừa hoàn tất. Và các loại học bổng được cấp theo nguyên tắc ưu tiên cho người đến trước.
Nhưng hãy thử tính toán với số học phí nộp một lần lên đến hàng ngàn USD mà đem gửi ở ngân hàng lấy lãi thì mới thấy mức học bổng này chả có gì là to tát lắm. Chưa kể diện được miễn giảm 40% và 30% khó kiếm như “mò kim đáy biển”, trong khi diện được miễn 10% học phí lại “nhiều như sao”.
Tương tự như vậy là câu chuyện của một phụ huynh khác cũng từng phải lên một diễn đàn than thở về “thằng cu nhà mình đi thi lấy học bổng chỉ toàn đoạt giải nhì”.
Vị phụ huynh này cất công đi tìm hiểu mới vỡ lẽ giải nhì phải đóng học phí cao ngút trời và xưa nay chưa ai từng đoạt giải nhất của cuộc thi tuyển học bổng này (miễn 100% học phí).
Theo Nguyễn Phan
Tuổi Trẻ
