 |
| Bác Hồ với các cháu thiếu nhi tại Việt Bắc Ảnh: Phạm Yên |
Bác đã nhiều lần gặp gỡ, trò chuyện và gửi thư cho thanh niên nói về phong trào này.
Tiền phong xin lược trích 10 lần tiêu biểu nhất theo tư liệu lịch sử và lời kể của nhà sử học Văn Tùng.
3 năm sau lời kêu gọi thi đua ái quốc, phong trào thi đua phát triển rộng rãi và phát huy sức mạnh toàn dân tộc.
Ngày 1/8/1951, Bác Hồ viết thư gửi thanh niên: “Từ ngày 19/5/1951 đến ngày 11/8/1951 Bác liên tiếp nhận được thư của các cháu nhưng thư ấy hoặc là của từng nhóm như: bộ đội, nhà máy, trường học, cơ quan hoặc là riêng của từng cháu.
Trong thư các cháu đều báo cáo thành tích thi đua ái quốc. Bác rất vui lòng vì hoặc nhiều hoặc ít, cháu nào cũng có thành tích. Nếu trả lời riêng cho mọi nhóm, mọi cháu cũng là ý muốn của Bác, của cả các cháu thì Bác phải có hàng trăm chữ ký, hàng chục tạ giấy. Vì chính sách tiết kiệm nên Bác trả lời các cháu bằng một lá thư chung này”.
Đây là bức thư dài 3 mặt giấy khổ A4 mà nội dung sâu sắc nhất là Người đã bày cho thanh niên cách thi đua như thế nào? Người đã bày cho thanh niên từng đường đi, nước bước với 7 điểm quan trọng: Phương hướng, kế hoạch, nội dung, nhiệm vụ, lãnh đạo, lực lượng; phạm vi và thời gian thi đua.
Trong 7 điểm thi đua, điểm thứ 6, Bác nhấn mạnh: Thi đua là một cách rất tốt, rất thiết thực để làm cho mọi người tiến bộ. Thi đua giúp cho đoàn kết chặt chẽ thêm. Và đoàn kết, chặt chẽ để thi đua mãi. Vì vậy, thật thà tự phê bình và thân ái phê bình là một lực lượng để đẩy mạnh thi đua…
Trong bức thư này, Bác đã giải thích: Vì sao thanh niên phải xung phong? Bác nói: Tôi luôn luôn nói đến thanh niên vì trong mọi công việc thanh niên ta luôn hăng hái xung phong… Và vì phong trào thi đua yêu nước làm nảy nở nhiều thanh niên tích cực, tiên tiến ở các ngành nghề. Đó là điều kiện thuận lợi giúp cho Đoàn phát triển mạnh mẽ và vững chắc...
Ngày 4/5/1955, trong bài nói chuyện tại Hội nghị đổi công toàn quốc, trong đó có nhiều thanh niên công nhân tổ đổi công, Bác căn dặn: ...Phải tổ chức thi đua bất cứ việc nhỏ, việc to, có thi đua mọi người mới cố gắng. Phải làm cho mọi người hiểu thi đua là ích nước, lợi nhà...
Đến tháng 10/1955, Bác gửi thư cho thanh niên công trường đá Sơn Tây (Hà Tây) khen về thành tích tiết kiệm với số tiền 6 triệu đồng. Nhưng Người cũng thẳng thắn phê bình và nhắc nhở: ...Các cháu lại lãng phí mất 3 triệu đồng nên thành tích chỉ còn một nửa. Các cháu phải tiếp tục thi đua tăng năng suất nhưng phải tiết kiệm. Muốn thế, mọi cán bộ đoàn viên phải nâng cao trách nhiệm trong thi đua.
Ngày 15/10/1956, Bác nói chuyện với Đại biểu đại hội lần thứ nhất Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam: ...Là người chủ tương lai của nước nhà, thanh niên phải thi đua hết sức vào sự nghiệp xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh...
Nói chuyện với thanh niên quân đội ở nông trường quân đội An Khánh ngày 10/1/1959, Bác nói: Nông trường quân đội cũng như nông trường quốc doanh phải đi đầu trong sản xuất nông nghiệp, phải thi đua làm gương mẫu cho nhân dân và giúp đỡ nhân dân...
Ngày 7/5/1960, Bác phát biểu tại ĐH Thanh niên tích cực lao động Xã hội Chủ nghĩa toàn miền Bắc: Phong trào thi đua tham gia sản xuất nâng cao thực hành tiết kiệm cần phải đều đặn, liên tục và rộng khắp trong thanh niên...
Ngày 24/3/1961, Bác nói chuyện tại ĐH Đoàn toàn quốc lần thứ 3: ĐVTN cần làm đầu tàu, làm gương mẫu trong phong trào thi đua yêu nước, phải thực hiện khẩu hiệu: “Đâu Đảng cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm”.
Sau tròn 20 năm xây dựng đất nước độc lập, tự do, thời kỳ một thế hệ thanh niên mới trưởng thành, ngày 2/9/1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư động viên thanh niên.
Bác khen: Các cháu là thế hệ anh hùng trong thời đại anh hùng. Đồng thời Bác căn dặn thanh niên 5 điều, nhưng đáng lưu ý và nhấn mạnh ở điều dạy thứ nhất: ...Không sợ gian khổ, hy sinh, hăng hái thi đua tăng gia sản xuất, anh dũng phấn đấu xung phong đi đầu trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước.
Ngày 18/1/1967, với phong cách mộc mạc, Bác nói chuyện tại ĐH thi đua các đội thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước: ĐH anh hùng chiến sĩ thi đua chống Mỹ cứu nước vừa rồi, chúng ta có 45 đơn vị anh hùng, 111 anh hùng trong đó có 44 anh hùng là thanh niên, trong đó có 12 chiến sĩ là gái. Thế là thanh niên ta ngày nay có nhiều anh hùng, thanh niên gái cũng rất anh hùng…...
Bức thư cuối cùng Bác nói về thi đua với thanh niên, gửi ngày 27/1/1969. Bức thư khen đội TNXP 333 và toàn thể TNXP cả nước: Bác khen ngợi tất cả các cháu TNXP đang hăng hái thi đua trên khắp đất nước. Bác cũng khen ngợi và cám ơn đồng bào các địa phương đã thương yêu, giúp đỡ các cháu...
Phương Hiếu
(lược ghi)
