Sứ mệnh đoàn kết, giáo dục thanh niên
Là một người gắn bó nhiều năm với công tác Đoàn và luôn dõi theo thế hệ trẻ, ông có nhận định gì về thế hệ trẻ hiện nay và vai trò của Đoàn thanh niên?
Tôi nhận thấy thế hệ trẻ Việt Nam nói chung và hoạt động của Đoàn những năm qua làm được rất nhiều việc. Vị thế, vai trò của thế hệ trẻ Việt Nam thể hiện qua việc gánh vác các công việc trọng yếu của đất nước. Đó là các chiến sĩ quân đội, công an nơi biển đảo, biên giới xa xôi. Đó là những cán bộ trẻ trên các lĩnh vực đêm ngày cố gắng hoàn thành nhiệm vụ. Đó là thanh niên công nhân, nông dân hăng say lao động cống hiến cho đất nước...
Phải khẳng định thế hệ trẻ Việt Nam vẫn phát huy được truyền thống con em của một dân tộc anh hùng, còn Đoàn thanh niên là tổ chức của thế hệ trẻ. Điều lệ Đảng cũng đã ghi rõ về vai trò, vị trí của Đoàn thanh niên, Đoàn gánh một sứ mệnh rất quan trọng là đoàn kết, tập hợp và giáo dục thanh niên. Tôi thấy Đoàn có rất nhiều sáng kiến, nhiều hình thức hoạt động để tập hợp giáo dục thanh niên ngày một bài bản, có chất lượng.
Tuy nhiên không chỉ cá nhân tôi mà nhiều người cũng thấy còn những băn khoăn. Mặc dù về nhận thức, Đảng có nghị quyết riêng về thanh niên, nhưng trong thực thi thì các tổ chức Đảng, chính quyền đã thực sự coi trọng công tác vận động thanh niên chưa? Phải luôn luôn đặt câu hỏi thanh niên đang cần gì, muốn gì và phải đáp ứng những nguyện vọng chính đáng đó.
Thanh niên nói chung muốn được học tập, rèn luyện, muốn được trưởng thành, có công ăn việc làm, muốn được sống hạnh phúc. Phải giáo dục để thanh niên phấn đấu xả thân, giành hạnh phúc cho mình và cho toàn xã hội. Phải xem sáng kiến của các tổ chức Đảng, các tổ chức chính trị đã thực sự quan tâm đến Đoàn chưa?
Còn nói về trách nhiệm của Đoàn thanh niên, cán bộ Đoàn phải làm thế nào để đoàn kết, tập hợp thanh niên? Đoàn cũng có rất nhiều chương trình, kế hoạch nhưng thực ra hiệu quả còn chưa cao. Đoàn phải là chỗ dựa về mặt tinh thần và đời sống thanh niên. Thanh niên phải được nhắc nhở, góp ý, được Đoàn chăm lo khi gặp khó khăn. Nhiều thanh niên không chỉ thiếu tiền mà còn thiếu những định hướng. Họ rất cần những lời khuyên.
Đoàn thanh niên cũng phải chăm sóc Đội Thiếu niên Tiền phong. Giai đoạn này hình thành nhân cách của thế hệ trẻ. Vậy với sứ mệnh là Đoàn phụ trách Đội thì đã làm được những gì? Tôi không phủ nhận sự cố gắng và những hoạt động của Đoàn, nhưng đi vào thực chất, đi vào chiều sâu, có chất lượng, quy mô lớn hơn vẫn hạn chế. Vừa rồi vấn đề bạo lực học đường, những vấn đề về hành vi xâm hại tình dục đối với trẻ em, trong đó có trẻ em gái thì tiếng nói của tổ chức Đoàn tại những nơi đó mờ nhạt lắm. Nếu như tất cả các tổ chức Đoàn hoạt động tốt thì cũng sẽ giảm thiểu đi những hành động, tệ nạn xã hội nghiêm trọng đối với tuổi trẻ...
Như ông nói, một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của Đoàn là đoàn kết, tập hợp thanh niên và giáo dục lý tưởng cho thế hệ trẻ. Ông có thể chia sẻ kinh nghiệm để nâng cao công tác này trong giai đoạn hiện nay?
Nếu so sánh thời này với thời khác thì dễ khập khiễng. Tôi vào Đoàn năm 1956. Được vào Đoàn là thiêng liêng lắm. Sau này khi trở thành cán bộ Đoàn thì tôi luôn coi tổ chức Đoàn là tổ ấm, gắn bó với mình. Tất nhiên thời ấy, công nghệ thông tin, điều kiện sống đơn giản hơn nhiều.
Sau này khi tôi làm Bí thư T.Ư Đoàn, trong điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn nên các hoạt động thanh niên có nhiều sáng kiến. Các phong trào như ba xung kích làm chủ tập thể, phong trào ánh sáng văn hóa đưa thanh niên ưu tú đến với vùng sâu vùng xa dạy học xóa nạn mù chữ, rồi Đoàn thanh niên nhận các công trình thanh niên cộng sản, tạo nên một khí thế sôi sục trên toàn quốc, tạo việc làm cho thanh niên.
Dưới sự kêu gọi của Đoàn, thanh niên đã tình nguyện đi về các công trường trên khắp cả nước. Những người phụ trách các tổ chức này, sau này cũng trưởng thành từ phong trào đó. Từ phong trào sẽ sinh ra cán bộ. Phong trào chính là nơi rèn luyện và cung cấp cán bộ. Hiện rất nhiều đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, các đồng chí giữ trọng trách của các tỉnh thành đều xuất thân từ cán bộ Đoàn. Đó không phải là ưu ái cho Đoàn thanh niên mà là Đảng biến môi trường Đoàn thanh niên thành trường học và đào tạo cán bộ.
Ông Vũ Quốc Hùng. Phát huy vai trò của thế hệ trẻ
Ý kiến của ông ra sao khi hiện nay nhiều người trẻ, dựa vào quan hệ của gia đình để có sự thăng tiến vượt bậc trong khi tài năng không thực sự nổi bật, việc này tạo hiệu ứng xấu cho những người trẻ có thực tài?
Đề cập đến vấn đề này rất đúng. Ông cha ta đã nói hiền tài là nguyên khí quốc gia, cho nên làm thế nào phát hiện hiền tài từ khi họ còn trẻ. Đây là trách nhiệm của Đảng, chính quyền, Đoàn thanh niên và Hội Liên hiệp thanh niên. Làm thế nào để tuyển chọn, đào tạo rồi giới thiệu những người ưu tú đó và không được vì con ông cháu cha hay vì đồng tiền?
Nhưng đồng thời cũng phải giáo dục thanh niên không nhất thiết phải là công nhân viên nhà nước mà có thể làm bất kỳ một công việc gì, lao động trí óc hay lao động chân tay đều cống hiến cho đất nước. Đồng thời cũng phải giáo dục, định hướng cho thanh niên. Đoàn phải có quan hệ với Bộ LĐ-TB&XH, Bộ GD&ĐT, các bộ quản lý các trường, tìm công việc phù hợp cho thanh niên. Cố gắng làm cho tất cả thanh niên đều phải qua Đoàn đào tạo, rèn luyện, không ỷ thế gia đình...
Với những phân tích ở trên, ông kỳ vọng gì vào thế hệ trẻ Việt Nam?
Qua tiếp xúc thực tế tôi đặt niềm tin và hy vọng ở thế hệ trẻ. Thứ nhất là số lượng người trẻ đông, về tầm vóc, dáng vóc đều to khỏe hơn thế hệ trước. Thứ nữa là họ phát huy được tài năng vì có điều kiện. Tôi tiếp xúc với thế hệ trẻ trên các lĩnh vực thì đều thấy họ là những người gánh vác chuyện nặng nhọc, khó khăn.
Họ luôn thể hiện là người trung thành với Tổ quốc, không có hoài nghi gì về thế hệ trẻ. Nhưng vấn đề làm thế nào phát huy được hết tiềm năng, vai trò của họ. Tới đây, có rất nhiều người có tài năng, đức độ tham gia quản lý nhà nước các cấp. Thế hệ 6x dần dần đến tuổi nghỉ hưu. Thế hệ 7x, 8x, 9x phải được rèn luyện, đào tạo, bồi dưỡng để tới đây gánh vác những trọng trách của đất nước. Đó là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của Đoàn thanh niên. Đoàn phải giới thiệu nhiều cán bộ ưu tú tham gia vào các cấp...
Qua tiếp xúc thực tế tôi đặt niềm tin và hy vọng ở thế hệ trẻ. Thứ nhất là số lượng người trẻ đông, về tầm vóc, dáng vóc đều to khỏe hơn thế hệ trước. Thứ nữa là họ phát huy được tài năng vì có điều kiện. Tôi tiếp xúc với thế hệ trẻ trên các lĩnh vực thì đều thấy họ là những người gánh vác chuyện nặng nhọc, khó khăn. Họ luôn thể hiện là người trung thành với Tổ quốc.
Ông Vũ Quốc Hùng
Năm 1980, ông Vũ Quốc Hùng được bầu bổ sung vào Ban Bí thư T.Ư Đoàn. Ông có thời gian công tác gắn với các Ban Thanh niên Trường học, Ban Thanh niên Công nhân đô thị, Hội Sinh viên Việt Nam, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam. Ông từng là Trưởng ban chỉ đạo các công trường thanh niên cộng sản, Chủ tịch Hội đồng Khoa học T.Ư Đoàn. Từ năm 1987, ông rời T.Ư Đoàn, chuyển công tác sang Ủy ban Kiểm tra T.Ư, sau đó được bầu vào BCH T.Ư Đảng, giữ chức Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra T.Ư.
