Thường nhật, vào lúc 17h, Lầu Năm Góc lại công bố một danh sách các hợp đồng ký kết trong ngày trị giá hơn 7 triệu USD. Ngày 27/7, nằm lẫn trong email gửi cho giới báo chí là một nội dung gây chú ý: Các nhà thầu quân sự sẽ hoạt động ở Syria song song với khoảng 300 binh sĩ Mỹ đã được triển khai tới khu vực.
Đây là lần đầu tiên Lầu Năm Góc công khai thừa nhận vai trò của các nhà thầu tư nhân trong cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Syria. Đây cũng là một tín hiệu khác cho thấy quân đội Mỹ đang can dự khá sâu vào việc quyết định số phận đất nước này, theo Daily Beast.
Nhà thầu tình báo tư nhân
Thông tin mới công bố về hợp đồng của Lầu Năm Góc cho biết Six3 Intelligence Solutions, một nhà thầu tình báo tư nhân do công ty CACI International, Mỹ, mua lại gần đây, đã trúng hợp đồng của lục quân, trị giá 10 triệu USD, để "cung cấp các dịch vụ phân tích tình báo". Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, công việc này sẽ phải hoàn tất vào năm sau ở Đức, Italy và đặc biệt là Syria. Chi tiết về bản hợp đồng hiện rất ít ỏi nên khó để xác định có bao nhiêu nhân viên Six3 Intelligence Solutions đến Syria.
Cả Lầu Năm Góc lẫn CACI International đều không tiết lộ thêm về loại hình công việc mà Six3 Intelligence Solutions sẽ đảm nhận, ngoài thông tin chung là "thực hiện dịch vụ phân tích tình báo" vốn vô cùng đa dạng.
Tuy nhiên, theo giáo sư Sean McFate từ Trường Ngoại giao thuộc Đại học Georgetown, Mỹ, tác giả của cuốn sách "Cuộc chiến bóng đêm" (Shadow War), đây không phải một nhà thầu bình thường.
"Six3 Intelligence Solutions là một công ty tình báo tư nhân. Khi phải thuê người ngoài đảm nhận công việc phân tích tình báo, chúng ta sẽ bị phụ thuộc vào khu vực tư nhân để tiến hành các hoạt động quan trọng, chiến lược trong thời chiến", ông McFate nhận định.
Six3 Intelligence Solutions được cho là sẽ gánh phần lớn công việc từ các cơ quan tình báo chuyên về sinh trắc học hay nhận dạng cũng như do thám và không gian mạng. Cựu giám đốc điều hành Six3 Intelligence Solutions cho hay 95% nhân viên công ty đã vượt qua mức kiểm tra an ninh cao nhất.
Website phiên bản cũ của Six3 Intelligence Solutions giới thiệu về bộ phận sinh trắc học thuộc công ty như sau: "Chuyên môn của chúng tôi trải rộng từ thẩm định ngón tay, lòng bàn tay, gương mặt và mống mắt cho đến khai thác hay phân tích pháp y".
Những hợp đồng giữa Six3 Intelligence Solutions và quân đội Mỹ trước đây rất hiếm hoi, chỉ bao gồm một số hợp đồng cung cấp các dịch vụ tình báo ở Afghanistan và châu Âu, trợ giúp Chương trình chống Nổi loạn (CITP) hay hỗ trợ hoạt động cho Trung tâm Tình báo Mặt đất Quốc gia của lục quân cùng các lực lượng Mỹ ở Afghanistan.
CACI International mua lại Six3 Intelligence Solutions với giá 820 triệu USD hồi năm 2013 và mô tả đây là "thương vụ lớn nhất" trong lịch sử 51 năm của công ty này.
Thời điểm đó, giám đốc điều hành CACI International Ken Asbury nói ông tin rằng Six3 Intelligence Solutions sẽ mở ra thêm các cơ hội ký kết hợp đồng mới với giá trị lên tới 15 tỷ USD.
Thực tế, CACI International đã cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho quân đội Mỹ suốt nhiều năm qua, bao gồm cắt cử nhân viên thẩm vấn làm việc tại nhà tù Abu Ghraib ở Iraq vào năm 2004, thời điểm vụ bê bối ngược đãi tù nhân tại đây bị bại lộ.
"Nhân viên thầu làm nhiều công việc khác nhau, không chỉ lái xe tải và nấu ăn. Họ thu thập thông tin tình báo, cầm súng chiến đấu và hỗ trợ các chiến dịch đặc biệt", giáo sư McFate nói.
Gấp đôi số lượng
Tới nay, người ta vẫn chưa nắm được nhiều thông tin về những nhân viên trực thuộc nhà thầu tư nhân đang cộng tác với các binh sĩ Mỹ ở Syria. Song theo những chuyên gia về các chiến dịch đặc biệt và hợp đồng quân sự, Six3 Intelligence Solutions không phải nhà thầu tư nhân đầu tiên hiện diện ở Syria.
"Lâu nay tôi vẫn nói quân đội Mỹ phụ thuộc vào các nhà thầu chuyên nghiệp giống như thẻ tín dụng American Express vậy. Họ chẳng dám rời khỏi nhà mà không mang theo chúng", David Isenberg, tác giả cuốn sách "Lực lượng vô hình: Các nhà thầu an ninh tư nhân ở Iraq" (Shadow Force: Private Security contractors in Iraq), bình luận. Ông nhấn mạnh cộng đồng tình báo Mỹ hiện phụ thuộc rất nhiều vào các nhà thầu tư nhân.
Tuy nhiên, vì tính chất nguy hiểm và cực kỳ nhạy cảm của sứ mệnh ở Syria, rất ít thông tin về nhà thầu tư nhân được giải mật. Tại Iraq, nơi hơn 4.000 lính bộ binh Mỹ đóng quân, Lầu Năm Góc cung cấp thông tin minh bạch hơn. Kể từ mùa hè năm ngoái, số nhân viên của các nhà thầu tư nhân làm việc cho Bộ Quốc phòng Mỹ đã tăng gần gấp đôi từ 1.300 lên 2.500 người.
Những công ty tư cung cấp mọi thứ, từ bữa ăn cho đến an ninh vòng ngoài ở căn cứ Besmaya hay căn cứ Camp Taji, địa điểm mà các binh sĩ Mỹ huấn luyện lính Iraq chiến đấu chống IS. Năm 2015, chỉ 98 người tham gia những dịch vụ hỗ trợ các căn cứ này. Đến nay, con số tăng lên 390 người, bao gồm nhân viên thầu Mỹ, những công dân từ nước thứ ba và người Iraq, theo một báo cáo từ Bộ Chỉ huy Trung ương Mỹ công bố tháng trước.
Song đây chỉ là dữ liệu Lầu Năm Góc đưa ra. Con số nhân viên từ các nhà thầu tư nhân mà chính phủ Mỹ sử dụng còn cao hơn nhiều. Báo cáo của Bộ Chỉ huy Trung ương cho biết gần 7.000 nhân viên thầu đang hỗ trợ hoạt động của chính phủ Mỹ ở Iraq.
Hồi tháng 11 năm ngoái, Lầu Năm Góc lần đầu tiên thông báo điều lính đặc nhiệm Mỹ đến bắc Syria để tư vấn cho các lực lượng chống phiến quân IS tại đây. Trước đó, Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) được cho là đã triển khai một chương trình bí mật ở Syria nhằm tăng cường vũ trang cho những nhóm nổi dậy. Nếu các nhà thầu tư nhân hỗ trợ sứ mệnh của CIA, chi tiết về nhiệm vụ này sẽ nằm trong danh sách những thông tin tuyệt mật.
Hồi tháng 4, Mỹ chính thức mở rộng hiện diện quân sự ở Syria sau khi Tổng thống Barack Obama tuyên bố sẽ gửi 250 lính đặc nhiệm tới hỗ trợ các tay súng địa phương chống IS.
Với số binh sĩ mặt đất tăng lên, các cơ sở hạ tầng ở địa phương được âm thầm tu bổ hoặc xây mới để hỗ trợ họ cũng như các tay súng mà họ cố vấn. Ví dụ, chiều dài đường băng ở thị trấn Hasakah, bắc Syria, đang nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng người Kurd, đã được tăng gấp đôi để có thể tiếp nhận các loại máy bay lớn hơn.
Khi mà cuộc chiến chống IS vẫn kéo dài, Iraq và Syria sẽ tiếp tục là mảnh đất kinh doanh béo bở cho những nhà thầu quốc phòng. Nhưng các hợp đồng giá trị nhất chỉ thực sự đến khi quá trình tái thiết bắt đầu. Mỹ đã chi 60 tỷ USD cho các nỗ lực tái thiết ở Iraq và con số này tại Afghanistan là 110 tỷ USD.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tuần trước phát tín hiệu rằng sau khi IS bị đánh bật khỏi các thị trấn và thành phố ở Iraq và Syria, cơ hội cho các nhà thầu tư nhân là rất lớn.
"Sẽ có nhiều thị trấn cần tái thiết, các dịch vụ cần được thiết lập lại và những cộng đồng phải được khôi phục", ông Carter nói hôm 27/7 tại Fort Bragg, bang Bắc Carolina.
"Đó không phải công việc chính của người Mỹ. Chúng ta sẽ đóng vai trò nhất định trong nỗ lực này nhưng hãy nhớ rằng hơn hai tỷ USD từ các cam kết tái thiết mà chúng ta nhận vào tuần trước phần lớn sẽ được thực hiện thông qua các cơ quan dân sự và theo lệ thường, họ sẽ sử dụng những nhà thầu tư nhân để làm điều này", ông Carter nói trước các phóng viên.
