Theo các chuyên gia Nga, khả năng đối phó tên lửa hành trình kiểu như Tomahawk của các hệ thống phòng không S-400, S-300V chỉ hạn chế ở bán kính gần 25 km, còn để bảo vệ toàn bộ khu vực lãnh thổ do chính phủ Syria kiểm soát thì sẽ cần triển khai một lực lượng phòng không quy mô được biên chế "hơn một tiểu đoàn tên lửa phòng không tiên tiến này".
Câu hỏi tại sao không một quả Tomahawk nào của Mỹ bị S-400 bắn hạ, dù rằng các tên lửa hành trình Mỹ đã bay qua “vùng bắt bám” của các phương tiện phòng không Nga.
Khoảng cách từ Hmeimim, nơi triển khai 1 tiểu đoàn S-400, đến căn cứ Shayrat là gần 200 km. Đây thực tế là giới hạn xa của vùng sát thương của hệ thống tên lửa phòng không S-400.
Để tiêu diệt mục tiêu ở cự ly đó, độ cao bay của mục tiêu phải không dưới 8-9 km. Nếu độ cao mục tiêu mà nhỏ hơn, hệ thống radar của S-400 và radar đa năng của tiểu đoàn tên lửa phòng không đơn giản là sẽ không nhìn thấy mục tiêu. Đó là vì độ cong của bề mặt trái đất.
Tình huống tương tự cũng xảy ra với hệ thống S-300V triển khai ở Tartus. Từ Tartus đến căn cứ Shayrat là gần 100 km. Ở khoảng cách đó và do đặc điểm bề mặt địa hình, S-300V sẽ chỉ nhìn thấy mục tiêu ở độ cao 6-7 km trở lên. Và đó cũng là vì độ cong của bề mặt trái đất và bề mặt địa hình phức tạp.
“Tên lửa hành trình Tomahawk được Mỹ phóng vào Syria dường như chỉ bay ở độ cao 50-60m”, cựu Tham mưu trưởng Bộ đội Phòng không Nga, Thượng tướng không quân Igor Maltsev giải thích.
Giới hạn xa của khu vực phát hiện mục tiêu kiểu này trong điều kiện địa hình chia cắt ở mức độ trung bình là 24-26 km.
Ngay sau khi phát hiện, phải khai hỏa bắn một loạt gồm không dưới 2 quả tên lửa phòng không có điều khiển vào tên lửa hành trình. Nếu không thì chỉ trong vài giây nó sẽ thoát khỏi khu vực sát thương vốn không lớn của hệ thống tên lửa phòng không. Lúc đó, tên lửa phòng không có điều khiển sẽ gặp quả Tomahawk ở cự ly 12-14 km.
“Có nghĩa là nhìn chung khả năng bắn tên lửa hành trình là cực kỳ hạn chế về tầm”, Tướng Igor Maltsev nhấn mạnh.
Ông cũng cho biết, các tiểu đoàn và đại đội tên lửa phòng không đóng ở Hmeimim và Tartus không thể nào “với tới” được các tên lửa hành trình Mỹ dù là về mặt lý thuyết.
Để bảo vệ hiệu quả căn cứ Shayrat chống tên lửa tấn công, tại khu vực căn cứ cần triển khai không dưới 4-5 tiểu đoàn tên lửa phòng không S-400. Ngoài ra, để tăng cường cho lực lượng này, còn cần lập ra hệ thống trinh sát radar để bảo đảm chiều sâu phát hiện tên lửa hành trình cần thiết.
Điều đó sẽ cần ít nhất 1 trung đoàn radar với biên chế nhiều hơn một tiểu đoàn và đại đội radar. Lực lượng này cần kiểm tra trong diễn tập và đánh giá cụ thể hiệu quả của hệ thống hỏa lực lập ra.
Ngoài ra, ông Maltsev còn nhấn mạnh, mục tiêu còn cần được bảo vệ bởi lực lượng không dưới 1 trung đoàn tiêm kích Su-30SM hay Su-35.
