Công tác ở nơi cất giữ, bảo quản, niêm cất khối lượng lớn trang bị khí tài hóa học (TBKTHH) cho LLVT Quân khu và cảnh báo sớm các hiện tượng bất thường về phóng xạ hóa học, những chiến sĩ Kho Hóa học trực thuộc Phòng Hóa học (Bộ Tham mưu, Quân khu 1) trực tiếp tham gia xử lý các sự cố hóa chất độc xạ, môi trường trên địa bàn Quân khu.
Cuộc chiến không tiếng súng
Tiếp chúng tôi trong doanh trại vừa được đầu tư xây mới, thượng úy Nguyễn Đức Tuất, Chủ nhiệm Kho cho biết: “Công việc của cán bộ, nhân viên Kho mang tính đặc thù cao, thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với chất độc hóa học về thần kinh (CS), ngoài da và nguồn phóng xạ. Chúng tôi ví mình như chiến sĩ chiến đấu trên mặt trận thầm lặng, không tiếng súng nhưng đầy rủi ro nguy hiểm”.
Bên trong Trạm quan trắc, cảnh báo phóng xạ hóa học, đơn vị quan trọng của Kho (gọi tắt là Trạm), chúng tôi đếm được hàng trăm loại chai, lọ lớn nhỏ cùng lỉnh kỉnh máy chuyên dụng phục vụ hoạt động chuyên môn.
Theo đại úy QNCN Nguyễn Xuân Doanh, nhân viên hóa nghiệm kiêm Trạm trưởng gắn bó với Trạm từ ngày đầu thành lập (năm 1998), Trạm có chức năng quan trắc, cảnh báo phông môi trường phục vụ Sở chỉ huy Quân khu và khu vực thành phố Thái Nguyên tại vị trí thường xuyên và cơ động trinh sát lấy mẫu phóng xạ hóa chất bằng khí tài chuyên dụng khi có tình huống xảy ra.
“Thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với chất độc hóa học về thần kinh, ngoài da và nguồn phóng xạ, chúng tôi ví mình như chiến sĩ chiến đấu trên mặt trận thầm lặng, không tiếng súng nhưng đầy rủi ro nguy hiểm”.
Thượng úy Nguyễn Đức Tuất
Sau 14 năm hoạt động, Trạm đã thực hiện hàng nghìn mẫu đo phóng xạ gamma trong không khí, đo tổng hoạt độ phóng xạ beta và alpha trong nước, mẫu sa lắng, mẫu nước mưa, mẫu đất đá, thực vật và lương thực, thực phẩm; tiến hành khảo sát hiện trạng môi trường độc xạ quân sự trong các hang động trên địa bàn Quân khu.
Cán bộ, nhân viên Trạm cho biết, ngay sau khi sự cố nổ nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 (Nhật Bản, năm 2011), kíp trực của Trạm trực 24/24 giờ thường xuyên cập nhật báo cáo kết quả về Trung tâm dự toán phóng xạ hóa học và Viện Hóa học, môi trường Bộ Tư lệnh Hóa học, giúp thủ trưởng các cấp lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời công tác phòng chống, ổn định tình hình.
Khắc phục nhiều sự cố gây hoang mang
Cống hiến thầm lặng đầy tính nhân văn của Kho Hóa học trong nhiều năm qua đó là tham gia khắc phục sự cố hóa chất độc trên địa bàn Quân khu. Đại úy Doanh kể lại câu chuyện vẫn thường được người dân nhắc đến tại trường cấp 2 Cổ Lũng (Phú Lương, Thái Nguyên) xảy ra vụ nhiễm độc tập thể làm chết 1 thầy giáo và 33 học sinh phải nhập viện cấp cứu năm 1999 gây hoang mang dư luận, nhân dân không cho con em đến trường.
Với các biện pháp nghiệp vụ vững vàng, Trạm phối hợp cùng Tiểu đoàn Phòng hóa 23 (Bộ Tham mưu) khảo sát, lấy mẫu, phân tích, xác định biện pháp tiêu tẩy phù hợp làm sạch môi trường. Nhờ vậy các thầy cô và phụ huynh học sinh yên tâm cho con em đến trường.
Hay như năm 2002, cán bộ, nhân viên Kho Hóa học phối hợp cùng Phòng Công binh Quân khu kết luận chính xác vật thể lạ rơi tại Đình Lập (Lạng Sơn) trấn an dư luận, chấm dứt tin đồn thêu dệt xuất hiện thần thánh, ma quỷ của kẻ xấu.
Trong hàng chục lần tiến hành xử lý, khắc phục sự cố hóa chất độc, cán bộ nhân viên Kho Hóa học vẫn nhớ như in lần xử lý tồn dư thuốc bảo vệ thực vật tại huyện Việt Yên (Bắc Giang) do Công ty TNHH Việt Thắng gây ra mùi hôi thối nồng nặc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhân dân, làm nhức nhối dư luận, gây nên khiếu kiện kéo dài cả ở tỉnh và trung ương.
Ban đầu do chưa hiểu công việc và còn bức xúc, lại thấy các anh mặc những bộ đồ kín mít từ đầu đến chân như “người ngoài hành tinh” nên bà con cản trở không cho tiến hành công việc.
Bằng bản lĩnh nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm cao, cán bộ, nhân viên Kho Hóa học đã khảo sát, lấy mẫu gửi Trung tâm công nghệ xử lý môi trường (Bộ Tư lệnh Hóa học) phân tích, xây dựng phương án xử lý an toàn nhất.
Kết hợp tiến hành tiêu tẩy với vận động nhân dân, sau một thời gian ngắn, nhân viên Kho Hóa học đã tiêu tẩy triệt để hơn 5.000m2 nền, tường nhà, 400m2 đường bê tông, gần 500m2 đất ruộng, giếng, bể nước… bị nhiễm độc, trả lại môi trường sống trong lành cho nhân dân, được bà con hết lòng quý mến và khâm phục.
Qua tìm hiểu được biết Kho Hóa học đã làm tốt công tác tham mưu giúp ngành Hóa học Quân khu nắm chắc về thực lực TBKTHH, số, chất lượng đội ngũ nhân viên chuyên môn kỹ thuật. Đơn vị tổ chức bảo quản 3.585 lượt vũ khí trang bị (VKTB) – xe máy, bảo dưỡng gần 1.300 lượt, công tác niêm cất, đồng bộ VKTB – xe máy đều đạt và vượt chỉ tiêu, yêu cầu theo nhiệm vụ cấp trên giao.
