Thế giới ồn ào sau cú bắn tên lửa xa 1.500km của Nga

Sức mạnh kinh hoàng của 3M14

Chiến dịch đêm 7/10 là lần đầu tiên Nga dùng tên lửa hành trình tấn công IS, thứ vũ khí đắt hơn rất nhiều lần so với các đợt không kích hiện nay mà không quân Nga vẫn đang thực hiện. 

Tổ hợp tên lửa tấn công Caliber được sử dụng để phóng một vài loại tên lửa từ ống phóng thẳng đứng đồng nhất. Từ ống phóng này có thể phóng các tên lửa của tổ hợp khác như tên lửa chống tàu Onyx (phiên bản xuất khẩu có tên là Yakhont).

Trong thành phần tác chiến của tổ hợp Caliber gồm các tên lửa chống tàu 3M54 (tầm bắn đến 375km), các tên lửa tầm xa 3M14 dùng để tấn công các mục tiêu mặt đất và tên lửa chống ngầm 91RT.

3M14 là loại tên lửa có cánh chiến lược cận âm thế hệ thứ 2 của Nga, với đặc điểm là một tên lửa hành trình nó bay rất thấp, tiếp cận mục tiêu từ xa và tránh bị các radar đối phương phát hiện.

Đến nay, các đặc tính chính xác của 3M14 chưa được tiết lộ. Các nhà quân sự phỏng đoán rằng tầm bắn của tên lửa khi sử dụng từ các tàu mặt nước đến 2.600km, còn từ tàu ngầm (cụ thể là tàu ngầm thuộc đề án 636- Kilo) đến 1.500km. Được biết, tên lửa này được sản xuất theo 2 phiên bản (thông thường và hạt nhân).

Biển Caspi thực tế là một hồ nước rộng lớn nhất thế giới, vùng "biển" này thật sự không thông ra bất cứ đại dương nào vào chỉ có độ mặn bằng 1/3 của nước biển thông thường.

Dù là một hồ nước khổng lồ, nhưng Caspi lại là một một đường biên giới chung của nhiều nước gồm Nga, Iran, Kazakhstan, Azerbaijan vì vậy Nga vẫn duy trì một hạm đội tàu chiến trong vùng biển này.

Tên lửa 3M14E

Hạm đội Caspi có 4 tàu được trang bị tổ hợp Caliber: tàu hộ tống Dagestan thuộc đề án 11611K và 3 tàu tên lửa cỡ nhỏ thuộc đề án 21631 là Buyan-M – Uglich, Great Svijazhsk và Great Ustyug.

Tóm lại, với việc sử dụng hạm đội biển Caspi bắn tên lửa hành trình tấn công IS, Nga vừa thử nghiệm vũ khí vừa cho thấy khả năng bảo vệ các đồng minh trong khu vực từ sâu trong lục địa và khả năng vươn xa của quân đội Nga.

Làm phương Tây bất ngờ

Lâu nay, Mỹ vẫn sử dụng tên lửa hành trình Tomahawk để đánh IS, vì vậy đáng lý ra hành động của Nga không có gì để truyền thông cũng như các nước phương Tây ngỡ ngàng.

Tuy nhiên, động thái của Nga thực hiện trong bối cảnh không ai nghĩ rằng Nga có thể thực hiện một bước đi táo bạo như vậy, thậm chí các chuyên gia quốc phòng của phương Tây cũng chưa bao giờ nghĩ đến viễn cảnh Nga dùng tên lửa hành trình tấn công IS, tấn công từ Caspi lại càng không.

Và nếu có nghĩ đến, họ lại càng không nghĩ rằng Nga sẽ dùng tàu chiến từ biển Caspi để thực hiện nhiệm vụ, Nga có nhiều tàu chiến đang hoạt động trên biển Địa Trung Hải, ngay sát biên giới với Syria nên việc tấn công từ xa hơn mục đích chính được cho là thử vũ khí.

Trong khi đó, những tên khủng bố tại Syria đang sở hữu những phương tiện phòng không thô sơ và không có các hệ thống tác chiến điện tử. Chính vì vậy, khi sử dụng loại vũ khí tác chiến tầm xa tàng hình có độ chính xác cao như tên lửa 3M14 được coi là một sự lựa chọn gây nhiều tranh cãi xét trên phương diện chiến thuật.

Chuyên gia quân sự lên tiếng

Nhà phân tích Jeremy Binnie, đến từ tạp chí quân sự và tình báo IHS Jane của Anh thì tin rằng, vụ phóng tên lửa có ý nghĩa khẳng định sức mạnh hơn là mang ý nghĩa chiến thuật. 

Nhận định về chiến dịch đêm 7/10 của Nga,  Bryan Clark, một cựu sỹ quan hải quân Mỹ, người từng là cố vấn đặc biệt của Tham mưu trưởng Hải quân Mỹ, cho biết : “Nếu họ thực sự đã làm việc đó, đây là một bước tiến khổng lồ về năng lực phối hợp các chiến dịch phạm vi rộng, chưa từng được thể hiện nhiều thập niên qua”.

Nếu thông tin này thực sự được xác nhận, năng lực của Nga trong việc thực hiện một vụ tấn công từ khoảng cách đó cũng mang tính gợi mở, Eric Wertheim nhà phân tích hải quân, tác giả cuốn sách Các hạm đội chiến đấu trên thế giới của Học viện Hải quân Mỹ bình luận.

Việc Nga sở hữu một vũ khí có tầm bắn và hiệu suất tương đương với tên lửa tấn công Tomahawk - tên lửa tấn công tầm xa của Mỹ - cho thấy “phần còn lại của thế giới đang bắt kịp với công nghệ này”, Wertheim nói.

Thông thường, các tên lửa hành trình được sử dụng để mở màn các chiến dịch tấn công, nhằm phá hủy đồng thời các mục tiêu giá trị cao, và tránh sự phát hiện của radar địch, đảm bảo yếu tố bất ngờ.

Do đó, việc Nga tấn công bằng tên lửa hành trình sau khi đã không kích các mục tiêu tại Syria suốt hơn 1 tuần thì việc này mang ý nghĩa khác.

“Tôi nghĩ nếu chúng ta để ý mục đích thường thấy của việc sử dụng tên lửa hành trình… thì đây không phải một trong những tình huống đó”, Nhà phân tích Jeremy Binnie, đến từ tạp chí quân sự và tình báo IHS Jane của Anh nói. 

Nhà phân tích này cho rằng các tên lửa hành trình được phóng có lẽ nhằm chứng tỏ sức mạnh quân sự và công nghệ Nga, nhất là khi chúng được phóng từ các tàu tuần tiễu cỡ nhỏ. Nó cho thấy ngay cả các tàu nhỏ của hải quân Nga cũng uy lực hơn vẻ bề ngoài.

Ngoài việc khẳng định hiệu quả của công nghệ Nga trong việc tấn công các mục tiêu, vốn có thể dễ dàng bị phá hủy bởi các chiến đấu cơ Nga đã triển khai, cuộc tấn công còn mang thông điệp khác, Steven Horrell, chuyên gia cao cấp Hải quân Mỹ tại Hội đồng Đại Tây Dương nhận định. “Bất kể giá trị chiến thuật của nó là gì, đây là thông điệp rõ ràng tới Mỹ và NATO”, ông Horrell nói. “Có khả năng đây cũng là thông điệp dành riêng cho Thổ Nhĩ Kỳ sau những va chạm gần đây tại không phận khu vực biên giới”.