1. Năm nhiều thăng trầm chưa từng có của thị trường
Năm 2014 là năm TTCK chịu nhiều các tác động từ những yếu tố bên ngoài, mà tiêu biểu nhất là sự kiện Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép trên vùng biển Việt Nam đầu tháng 5/2014. Sự kiện này đã tác động mạnh đến TTCK, đúng vào giai đoạn điều chỉnh sau chu kỳ tăng trưởng tốt những tháng đầu năm. Chỉ trong vòng 7 phiên, sau sự kiện đó, VN Index đã sụt giảm hơn 11%, rơi xuống mức thấp nhất 508,51 điểm, HNX Index giảm hơn 13%, còn 68,74 điểm. Đây là những phiên sụt giảm liên tục cấp kỳ mạnh nhất kể từ tháng 8/2012.
Cùng với đó, việc giá dầu thế giới giảm mạnh, nhất là từ tháng 9/2014 đã tác động đến thị trường thông qua quá trình định giá lại triển vọng của các cổ phiếu dầu khí và ảnh hưởng từ quy mô vốn hóa rất lớn của các cổ phiếu này. VN Index chỉ trong 15 phiên cuối tháng 11 và đầu tháng 12 đã sụt giảm 27,8% và HNX Index sụt giảm 6,7%. Trong đó những cổ phiếu tiêu biểu như GAS sụt giảm tới 30,4%, PVD giảm 27,8%, PVS giảm 32,6%...
2. Thông tư 36 minh bạch dòng tiền vào thị trường
Ngày 20/11/2014, Thông tư 36 của Ngân hàng Nhà nước quy định giới hạn cho vay và tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, được ban hành (hiệu lực 1/2/2015). Trong đó các quy định sẽ khắt khe hơn bắt buộc các tổ chức tín dụng phải tuân thủ. Tinh thần chính của Thông tư 36 là làm minh bạch dòng tiền chảy vào chứng khoán và gỡ vướng trong các xử lý về sở hữu chéo.
3. Tái cấu trúc TTCK bám sát mục tiêu
Từ đầu năm 2014 đến tháng 10/2014, UBCKNN đã thực hiện cho giải thể, chấm dứt hoạt động hoặc sáp nhật 8 công ty chứng khoán; đình chỉ, cho tạm ngừng hoạt động 3 công ty và đưa 13 công ty chứng khoán vào diện kiểm soát, kiểm soát đặc biệt hoặc rút bớt nghiệp vụ. Từ 105 công ty chứng khoán trước đây, hiện đã thu hẹp còn 81 công ty. Đối với công ty quản lý quỹ, thì hiện tại còn 42 công ty.
4. Tiến trình cổ phần hóa và đưa doanh nghiệp lên sàn tiến một bước dài
Quyết tâm đẩy mạnh tiến trình cổ phần hóa 432 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được hiện thực bằng Nghị quyết Nghị quyết 15/NQ-CP; tháo gỡ trong việc bán cổ phần dưới mệnh giá; quy định chi tiết về đăng ký giao dịch và niêm yết trên công khai trên sàn chứng khoán trong thời hạn 90 ngày… Những giải pháp này đã tạo nên sự sôi động chưa từng có IPO hàng loạt các DNNN lớn như: Vietnam Airlines, Vinatex… cũng như sự sôi động trong đấu giá tại HOSE và HNX.
5. Việt Nam đã có quỹ ETF nội
Năm 2014 TTCK Việt Nam đón nhận hình thức quỹ hoán đổi danh mục (ETF) nội đầu tiên với sự ra đời của Quỹ E1VFMVN30 ngày 4/7/2014, mô phỏng chỉ số HSX30. Quỹ đã chính thức giao dịch chứng chỉ tại sàn HSX ngày 6/10/2014 với quy mô ban đầu 202 tỷ đồng. Ngày 14/10/2014, quỹ ETF thứ hai mô phỏng chỉ số HNX30 cũng đã được cấp phép chào bán chứng chỉ ra công chúng.
6. Thị trường trái phiếu chính phủ ghi nhận nhiều kỷ lục
Tính từ đầu năm đến 15/12, tổng khối lượng trúng thầu trái phiếu chính phủ qua đấu giá tại HNX đạt 214.344 tỷ đồng. Như vậy, so với năm 2013, khối lượng huy động đã cao hơn nhiều con số lập kỷ lục năm 2013 (143.000 tỷ đồng). Trên thị trường thứ cấp, tính từ 1/1/2014 đến nay, giá trị giao dịch của trái phiếu chính phủ đạt 810.000 tỷ đồng, cao gấp đôi so với năm 2013.
7. TTCKPS chính thức khởi động
Ngày 11/3/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 366 phê duyệt đề án xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam (TTCKPS). TTCKPS là một thị trường bậc cao, phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đó chính là lý do mà trong Quyết định 366 đã thể hiện rõ quan điểm thận trọng, định hướng phát triển TTCKPS từ đơn giản đến phức tạp, bảo đảm được khả năng quản lý, giám sát đối với những rủi ro trên thị trường.
8. Chuẩn bị cho việc nâng hạn thị trường chứng khoán từ “cận biên” lên “mới nổi”
Từ đầu năm 2014, Bộ Tài chính, UBCKNN đã tiến hành các hoạt động xúc tiến đầu tư tại các thị trường lớn tại châu Á, châu Âu và dự kiến sẽ tiếp tục tổ chức tại Mỹ. Đồng thời đang triển khai các bước đi nhằm để đáp ứng các tiêu chuẩn nâng hạng cho TTCK Việt Nam từ hạng cận biên lên thành thị trường mới nổi. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã tham gia Tổ chức quốc tế các ủy ban chứng khoán (IOSCO) và ký kết ghi nhớ với 25 quốc gia châu Âu. Đây là những bước đi tích cực nhằm tăng cường vị thế trên thị trường tài chính quốc tế và cho việc nâng hạng thị trường.
9. Ấn tượng về giao dịch của FLC, KLF
Năm 2014 nổi lên nhiều cổ phiếu có mức thanh khoản khổng lồ thu hút chú ý đặc biệt của thị trường mà tiêu biểu là hai mã KLF, FLC. FLC đạt kỷ lục 3 phiên vào tháng 11/2014 với trên 113,6 triệu cổ phiếu, chiếm 36% tổng khối lượng cổ phiếu lưu hành. KLF tích lũy cao nhất 78,8 triệu cổ phiếu vào giữa tháng 11/2014, chiếm 52% tổng khối lượng lưu hành. Giá trị khớp lệnh tương ứng cùng thời điểm ở FLC là 1.442,7 tỷ đồng và ở FLC là 1.060 tỷ đồng. Dù quy mô thanh khoản khổng lồ như vậy nhưng chưa lần nào xuất hiện các báo cáo giao dịch của cổ đông lớn.
10. Lần đầu tiên có quy chế vay và cho vay của VSD
Tháng 8/2014, Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam đã ban hành quy chế tổ chức hoạt động vay và cho vay chứng khoán tại VSD. Nhà đầu tư có chứng khoán lưu ký tại VSD có thể cho vay số chứng khoán này, nhưng không được đi vay chứng khoán. Đối tượng được vay chỉ là các thành viên lưu ký hoặc các tổ chức được công nhận là thành viên lập quỹ ETF.
