Theo bà Nguyễn Thị Lan Anh, thời gian qua có hiện trạng một số tập đoàn đa quốc gia kinh doanh tại Việt Nam dù báo cáo thua lỗ kéo dài nhưng vẫn đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh. Đâu đó có hiện tượng tránh thuế, chuyển giá.
Thời gian qua dư luận đã không ít lần lên tiếng về các tập đoàn đa quốc gia hoạt động tại Việt Nam dính nghi án chuyển giá, như Coca-Cola Việt Nam, hệ thống siêu thị Big C, Metro…
Đặc biệt, mới đây nhất là Lotte. Theo báo cáo tài chính mới được Cty Lotte Shopping Hàn Quốc công bố, trong 10 năm hoạt động tại Việt Nam, hết năm 2016, Cty CP Lotte Vietnam Shopping - đang vận hành chuỗi 13 siêu thị Lotte Mart tại Việt Nam lỗ luỹ kế tới 2.000 tỷ đồng. Dù thua lỗ như vậy, nhưng hệ thống siêu thị này vẫn tiếp tục đầu tư mở rộng thêm nhiều điểm kinh doanh mới.
Trước đó, Tổng Cục Thuế đã yêu cầu cục thuế các địa phương làm việc với Sở KH&ĐT, Công Thương để rà soát, xác định các thương hiệu bán lẻ trên địa bàn và xác định chủ sở hữu. Từ đó phân tích, đánh giá rủi ro về thuế để lựa chọn, bổ sung vào kế hoạch thanh tra của cơ quan thuế.
Các nội dung thanh tra như: Thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế nhà thầu… trong thời kỳ 2012-2016 và các năm chưa thanh kiểm tra thuế. Đặc biệt, các cục thuế địa phương phải lưu ý tới hoạt động nhượng quyền thương hiệu chưa đăng ký, chưa nộp thuế.
Đặc biệt, Tổng Cục Thuế cũng yêu cầu các cục thuế phải rà soát chi phí dịch vụ mà các doanh nghiệp này trả cho các công ty mẹ ở nước ngoài, nhưng không chứng minh được dịch vụ tư vấn đã được thực hiện, hoặc dịch vụ không phục vụ cho sản xuất của doanh nghiệp Việt Nam…
Qua các hoạt động thanh kiểm tra, cơ quan thuế đã thu được 2.034 tỷ đồng tiền thuế trong thương vụ chuyển nhượng lại hệ thống siêu thị Big C Việt Nam; 1.911 tỷ đồng thuế chuyển nhượng hệ thống siêu thị Metro…
Hiện Việt Nam có khoảng 5.000 doanh nghiệp đa quốc gia kê khai có giao dịch liên kết. Giai đoạn 2010-2015, Thanh tra Thuế đã thanh kiểm tra giá chuyển nhượng với 130 doanh nghiệp, giảm lỗ 2.900 tỷ, tăng thu nhập chịu thuế hơn 3.000 tỷ đồng, truy thu vào ngân sách nhà nước hơn 34 tỷ đồng.
Trước thực tế trên, Chính phủ đã ban hành Nghị định 20/2017 về quản lý thuế với doanh nghiệp có giao dịch liên kết (hiệu lực từ 1/5/2017). Nghị định này hướng tới kiểm soát các giao dịch liên kết giữa giữa các doanh nghiệp trong cùng tập đoàn, qua đó ngăn chặn hành vi chuyển giá để trốn thuế tại Việt Nam.
