Bộ GTVT: Theo sát và công khai thông tin
Chiều 3/4, Thứ trưởng GTVT Nguyễn Hồng Trường nói đã nắm được thông tin báo chí Hàn Quốc đề cập sự việc. Ông Trường cho hay, các dự án đường cao tốc hiện nay chủ yếu được thực hiện bằng vốn vay quốc tế và tuân thủ các quy định của bên cho vay. Trong đó, dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai có tổng mức đầu tư 1,2 tỷ USD, thực hiện từ 2009 đến 2014. Dự án có 8 gói đấu thầu quốc tế và POSCO trúng 3 gói (Gói A1, A2 và A3). “Các nhà thầu đều được lựa chọn qua đấu thầu quốc tế. Giá đấu thầu giảm ít nhất 15 %, nhiều nhất 30% so với dự toán và POSCO cũng vậy” - ông Trường nói.
Tại Việt Nam, POSCO tham gia nhiều dự án quy mô lớn. Ngoài đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, tập đoàn này có mặt tại dự án đường cao tốc Long Thành - Dầu Giây. POSCO cũng liên doanh cùng Vinaconex đầu tư xây dựng Đại lộ Thăng Long (Hà Nội). Doanh nghiệp này đang thi công đường trục qua khu đô thị mới Mê Linh (Vĩnh Phúc).
Ông Trường cho hay, chưa phát hiện sai sót nào trong các dự án POSCO thực hiện, Bộ GTVT quản lý. “Vừa qua, Kiểm toán Nhà nước và Hội đồng Nghiệm thu Nhà nước đã vào kiểm tra, đánh giá các cao tốc. Kết quả bước đầu cho thấy, các gói thầu của POSCO thực hiện đều đảm bảo chất lượng”, ông Trường nói.
Về trách nhiệm của Bộ GTVT trong sự việc POSCO lập quỹ đen chi cho thầu phụ, ông Trường nói: “Việc thanh toán giữa nhà thầu chính và phụ là giao dịch giữa hai bên, không thuộc thẩm quyền của Bộ GTVT và VEC (Tổng Cty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam). Bộ GTVT chỉ quản lý công việc của nhà thầu chính”.
Trả lời Tiền Phong về nghi vấn hành vi thông đồng giữa thầu chính (POSCO) và nhà thầu phụ có thể làm đội giá dự án, thất thoát đầu tư, ông Trường nói: “Đây là vấn đề liên quan đến hai quốc gia nên hết sức thận trọng. Do chưa có các thông tin chính thức từ phía Hàn Quốc và POSCO, nên Bộ GTVT sẽ chờ thêm thông tin. Khi có kết quả chính thức sẽ thông báo rộng rãi”.
POSCO lập quỹ để bù lỗ, trả cho thầu phụ
Tối 3/4, trao đổi với Tiền Phong, Tổng giám đốc VEC Mai Tuấn Anh cho hay đã làm việc với đại diện POSCO Việt Nam ngay trong ngày. Theo đó, phía POSCO cho rằng, POSCO bỏ thầu thấp tại dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai để trúng thầu. Khi triển khai dự án, POSCO phải thuê các nhà thầu phụ Việt Nam với giá cao hơn giá trúng thầu (chọn thầu phụ thông qua đấu thầu). Vì vậy, POSCO phải lập ra một quỹ để bù lỗ, trả cho thầu phụ và họ đang bị thanh tra về việc này tại Hàn Quốc. “Như vậy, quỹ được đề cập làm tăng chi phí của bản thân POSCO chứ không phải tăng tổng mức đầu tư của dự án, không gây thất thoát cho Việt Nam” - ông Mai Tuấn Anh khẳng định.
Trước đó, trao đổi với Tiền Phong, ông Trần Quốc Việt, Chủ tịch Hội đồng thành viên VEC (chủ đầu tư dự án đường cao tốc nêu trên), cho hay, dù báo chí Hàn Quốc không nêu cụ thể vụ việc liên quan VEC hay không, nhưng VEC đang cân nhắc khả năng liên hệ với POSCO để làm rõ thông tin.
Ông Việt cho biết, các gói thầu POSCO tham gia với VEC đều là các dự án sử dụng vốn vay của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB). Tập đoàn này được chọn thực hiện dự án thông qua đấu thầu quốc tế với các quy định của ADB. Ông Việt khẳng định không có tiêu cực khi chọn thầu.
Về khả năng điều chỉnh giá khi thực hiện dự án, ông Việt cho rằng, việc điều chỉnh là điều hoàn toàn có thể xảy ra và được quy định trong hợp đồng ký kết giữa VEC và các nhà thầu như POSCO. Việc thay đổi giá sẽ được thực hiện khi có các biến động về giá vật liệu, chi phí nhân công... (theo bảng giá Nhà nước công bố tại từng địa phương). Theo ông Việt, mỗi khi có sự thay đổi chi phí xây dựng, VEC và ADB đều được thẩm định kỹ. “Chúng tôi làm quy trình chặt chẽ. Tuy nhiên, việc nhà thầu chính và nhà thầu phụ có câu kết với nhau và thay đổi giá thế nào, chúng tôi cũng chưa thể có ý kiến ngay được”, ông Việt nói.
Liên quan việc Tổng Cty Xây dựng công trình giao thông 4 (Cienco 4, được báo trong nước nêu đích danh là nhà thầu phụ của POSCO), ông Nguyễn Tuấn Huỳnh, Tổng Giám đốc Cienco 4, cho biết, Cienco 4 chỉ là một trong số rất nhiều nhà thầu phụ tham gia thi công dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai. Cienco 4 là đơn vị thầu phụ cung cấp nhân công cho POSCO, không liên quan quá trình đấu thầu, mua bán vật tư, vật liệu. Đến năm 2014, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ GTVT, Cienco 4 mới tiếp tục tham gia thi công dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai với vai trò đơn vị ứng cứu một số hạng mục chậm tiến độ trong lúc đơn giá quá thấp không đủ chi phí để thi công. Lãnh đạo Cienco 4 khẳng định Tổng Cty không liên quan quỹ đen của POSCO.
Phải xử lý đúng trình tự
Chiều 3/4, trả lời PV Tiền Phong, Văn phòng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam, đơn vị điều phối và quản lý vốn ODA Nhật Bản tại Việt Nam, cho biết, nhà thầu POSCO có tham gia một số dự án đường cao tốc sử dụng vốn ODA Nhật Bản tại Việt Nam. Đến nay, JICA không có thông tin gì về trục trặc hay vấn đề đáng ngại xảy ra trong suốt quá trình nhà thầu POSCO thi công các dự án đó. Về thông tin POSCO lập quỹ đen và “lại quả” các nhà thầu Việt Nam tại các dự án sử dụng vốn ODA Nhật Bản, JICA chưa nhận được thông tin chính thức về vấn đề này, nên chưa thể phản ứng.
Chiều 3/4, trao đổi với PV Tiền Phong, một lãnh đạo Bộ KH&ĐT cho biết, về thông tin bê bối liên quan nhà thầu POSCO, cơ quan chức năng đã nắm được; đơn vị liên quan của Bộ đang tiến hành các bước cần thiết để xác định theo quy trình của Việt Nam. “Cơ quan chức năng đang làm nên chưa thể công bố gì được. Chưa biết về sau vụ việc sẽ thế nào, nhưng phải xử lý đúng trình tự”, vị lãnh đạo Bộ KH&ĐT nói. Theo ông, vụ việc không chỉ liên quan các dự án như báo chí nêu, mà còn liên quan các hoạt động kinh doanh, đầu tư của POSCO tại Việt Nam.
Về biện pháp phòng chống tham nhũng tại các dự án sử dụng vốn ODA, vị lãnh đạo Bộ KH&ĐT nói rằng, những năm gần đây, cả Quốc hội và Chính phủ đều cố gắng hoàn thiện khung pháp lý để xử lý các lỗ hổng, kẽ hở pháp lý, như Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu… “Tất nhiên, việc phòng chống tham nhũng còn có cả câu chuyện hành pháp, nhưng cái gốc pháp luật phải chặt chẽ”, ông nói.
Lê Hữu Việt
