Việc Saudi Arabia, UAE, Bahrain tuyên bố rút Đại sứ khỏi Qatar, cùng lên tiếng cáo buộc Chính quyền Doha đã vi phạm một điều khoản trong Hiến chương của GCC về việc cấm các nước thành viên can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác trong khối.
Quyết định chưa có tiền lệ trong lịch sử tồn tại của GCC cho thấy sẽ có những thay đổi quan trọng trong nội bộ tổ chức này, cũng như cán cân quyền lực tại Vùng Vịnh trong thời gian tới.
Trên thực tế, tranh cãi giữa các nước thành viên GCC đã tồn tại từ lâu và việc bùng phát chỉ là vấn đề thời gian.
Trước đó, tại Hội nghị thượng đỉnh GCC hồi tháng 12/2016 được tổ chức tại Kuwait, Saudi Arabia và UAE chút nữa đã thành công trong việc lên án Qatar “hỗ trợ tài chính” cho chủ nghĩa khủng bố ở Syria và một số nước khác. Đến phút chót, chính quyền Riyadh đã rút lại ý định vì không muốn làm mất mặt nước chủ nhà Kuwait. Thay vào đó, Saudi Arabia đưa ra cảnh báo riêng với Qatar.
![[ĐỒ HỌA] Qatar - Quốc gia Vùng Vịnh giàu có và nghịch lý](https://image.tienphong.vn/200x120/Uploaded/2024/bzivobxw/2017_06_06/Qatar_ISKW.jpg)
Vài tuần trước đó, giới lãnh đạo Saudi Arabia quở trách Thái tử Qatar Emir Sheikh Tamim trong một cuộc gặp ở Riyadh được nhà lãnh đạo Kuwait Sheikh Sabah Al Ahmad sắp xếp. Ông Tamim được yêu cầu phải có những điều chỉnh thực sự trong chính sách đối ngoại, trong đó có việc chấm dứt hỗ trợ tài chính cho các nhóm có liên quan đến tổ chức khủng bố al-Qaeda ở Syria. Thái tử Tamim được cho là đã đồng ý với yêu cầu này, nhưng đặt điều kiện cần có thêm thời gian để thay đổi.
Rốt cục, Thái tử Tamim cũng tìm cách giảm sự can dự của Chính quyền Doha vào cuộc xung đột ở Syria. Nhưng khi nhận thấy mình mất dấu ấn ở Syria, Qatar lập tức tăng cường các nỗ lực kết nối với phong trào Anh em Hồi giáo (MB) và các nhánh của tổ chức này ở khu vực, trong đó có Hamas.
Không dừng ở đó, Qatar còn tiếp tục nỗ lực tạo dựng quan hệ với Iran và Thổ Nhĩ Kỳ, hỗ trợ phiến quân Houthi tại Yemen và thử nghiệm kết nối với Hezbollah. Hành động này đã khiến Saudi Arabia, UAE tức giận vì cả hai nước này đang tìm mọi cách triệt tiêu ảnh hưởng của MB.
Không có gì ngạc nhiên khi liền sau đó Bahrain, UAE, Saudi Arabia lên tiếng cáo buộc Qatar cố tìm cách hủy hoại GCC và cho triệu hồi Đại sứ.
Vậy thì, Qatar sẽ phải đáp trả ra sao? Có hai lựa chọn đối với Thái tử Tamim và cả hai đều tệ.
Thái tử Tamim có thể chấp nhận tuân thủ triệt để các yêu cầu do Saudi Arabia, UAE đưa ra, nhưng điều này đồng nghĩa với việc ông đánh mất quan hệ với số “cận vệ già”, trong đó có cả người cha của ông. Hoặc ông Tamim sẽ củng cố vị thế của mình, bằng cách hợp tác với những đồng minh của cha mình để một lần dám khẳng định không chấp nhận ảnh hưởng của Riyadh cũng như một GCC ngày càng tỏ ra không thích ứng.
Ông Tamim có thể sẽ không “sống sót” trong kịch bản thứ nhất vì thật khó để đối mặt không chỉ với gia đình mà còn với cựu Thủ tướng, Ngoại trưởng có nhiều ảnh hưởng Hamad Bin Jassim Al Thani.
Nhưng kịch bản thứ hai cũng chẳng mấy dễ dàng. Trong tình huống này, Qatar sẽ buộc phải liên minh với Iran, nước mà Qatar đã tạo lập được quan hệ kinh tế vững chắc. Qatar cũng sẽ phải tìm cách gây dựng quan hệ kinh tế, chính trị với Oman - nước có quan hệ tốt đẹp với Tehran. Bước đi này cũng sẽ khiến Qatar phải trả giá.
Oman không muốn gặp rắc rối từ GCC khi từ chối chấp hành đường hướng tiêu chuẩn của nhóm về việc chống Iran. Là thành viên của GCC, nên sẽ rất khó để Qatar đảo nghịch tiến trình với tổ chức này. Nếu Qatar thân thiết với Iran, Oman, đó sẽ là chỉ dấu về sự chấm dứt của GCC và mở ra một liên minh quyền lực mới tại vùng Vịnh.
Dự báo những ngày tới đây, sau khi các đại sứ Saudi Arabia, UAE, Bahrain rời Qatar nhiều khả năng sẽ kích hoạt các cuộc tham vấn gấp gáp giữa các nước Arập vùng Vịnh. Bước đi này có thể sẽ đưa tới một giải pháp chính trị nào đó nhằm tháo gỡ khủng hoảng. Nhưng không vì thế mà nhầm lẫn.
Đây là một kỉ nguyên chính trị mới ở Vùng Vịnh mà ở đó các nước đơn lẻ đang theo đuổi tiến trình của riêng mình, còn ý tưởng về một tổ chức thống nhất đang dần tan biến, bất chấp những nỗ lực theo đuổi của Saudi Arabia.
![[VIDEO] Các nước Arab cân nhắc những bước tiếp theo đối với Qatar](https://image.tienphong.vn/200x120/Uploaded/2024/ymnjs/2017_06_06/Qatar2_VSMD.png)
