Bộ Ngoại giao Việt Nam thông báo, ngày 10/6 tại Myanmar diễn ra Cuộc họp Đối thoại ASEAN - Mỹ lần thứ 27, nhằm trao đổi về các vấn đề khu vực cùng quan tâm, kiểm điểm quan hệ và hợp tác ASEAN - Mỹ, và chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng ASEAN - Mỹ tháng 8 và Cấp cao ASEAN - Mỹ lần thứ hai vào cuối năm 2014. Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh dẫn đầu.
Về tình hình khu vực và quốc tế, cuộc họp đã tập trung chia sẻ ý kiến về các diễn biến phức tạp diễn ra tại biển Đông. Phía Mỹ khẳng định ủng hộ các quan điểm của ASEAN như được thể hiện trong Tuyên bố của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày 10/5, bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình căng thẳng gia tăng, đã ảnh hưởng trực tiếp tới hoà bình, ổn định và an ninh, an toàn hàng hải của khu vực.
Mỹ phản đối các hành động đơn phương, sử dụng sức mạnh để thay đổi nguyên trạng, áp đặt yêu sách chủ quyền lãnh thổ; theo đó, ủng hộ mạnh mẽ các nguyên tắc về việc giải quyết các tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình, kiềm chế, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC); ASEAN và Trung Quốc cần phải đàm phán thực chất để đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) mang tính rằng buộc.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Phạm Quang Vinh đánh giá cao các kết quả đạt được trong quan hệ đối tác ASEAN - Mỹ, việc Mỹ ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng, tăng cường liên kết và phát huy vai trò trung tâm ở khu vực, cùng phấn đầu vì hoà bình, an ninh và hợp tác phát triển. Về vấn đề biển Đông, Thứ trưởng Phạm Quang Vinh nêu rõ việc Trung Quốc trái phép hạ đặt giàn khoan và đưa nhiều tàu hộ tống bảo vệ xâm phạm sâu trong vùng thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của Việt Nam, liên tục có các hành động gây hấn, cố tình đâm húc, gây hư hại các tàu kiểm ngư, tàu cảnh sát biển, tàu cá của ngư dân Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, UNCLOS, DOC…
Việt Nam cực lực phản đối các hành động xâm phạm nêu trên, yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan và các tàu bảo vệ ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Việt Nam kiên quyết bảo vệ chủ quyền và vùng biển của mình, song kiên trì đối thoại và sử dụng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.
Về hợp tác ASEAN - Mỹ, hai bên đánh giá cao quan hệ đối tác tiếp tục phát triển trên nhiều lĩnh vực chính trị, an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội. Mỹ cam kết tiếp tục thúc đẩy quan hệ và hợp tác với ASEAN, coi đây là ưu tiên chính sách của Mỹ ở khu vực, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình và trong các cơ chế do ASEAN khởi xướng…
Về hướng tương lai, ASEAN và Mỹ nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của quan hệ đối tác ASEAN - Mỹ trong việc đóng góp cho hòa bình, ổn định, an ninh và thịnh vượng ở khu vực. Trên cơ sở kết quả đạt được, ASEAN và Mỹ sẽ tiếp tục mở rộng và tăng cường hiệu quả hợp tác nhằm đưa quan hệ đối tác hai bên lên tầm cao mới.
