Trong Thông điệp liên bang, ông Obama cho rằng, Nga can thiệp vào Ukraine, Nga đã bị cô lập và “nền kinh tế rách tơi tả”. Phía Mỹ cũng cáo buộc đề xuất hòa bình mới của Tổng thống Nga Vladimir Putin cho Ukraine là một kế hoạch chiếm đóng quân sự. “Kế hoạch này là tìm cách hợp pháp hóa những phần lãnh thổ bị phe ly khai chiếm đoạt, cũng như vũ khí và binh lính Nga trên lãnh thổ Ukraine”, Reuters dẫn lời Đại sứ Mỹ Samantha Power tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Tuần trước, ông Putin đưa ra đề xuất hòa bình với Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko (nhằm chấm dứt cuộc xung đột đã làm hơn 4.800 người chết ở nước này) nhưng đã bị Ukraine bác bỏ. Tổng thống Poroshenko cáo buộc Nga đang khuyến khích những vụ tấn công ở miền đông sau gần một tháng yên ắng. Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Davos, ông đổ tội cho Mátxcơva đã điều thêm lực lượng và vũ khí hiện đại nhằm thúc đẩy một khu vực ly khai mới. “Có hơn 9.000 binh lính Nga trên lãnh thổ Ukraine, có hơn 500 xe tăng và pháo hạng nặng cùng các xe chở binh sĩ có vũ trang”, ông Poroshenko nói.
Phe ly khai đã giành lại quyền kiểm soát sân bay Donetsk; chiến sự ác liệt khiến nhiều binh sĩ Ukraine thiệt mạng. Chính quyền Ukraine cho rằng, ông Putin đang leo thang quân sự ở mức độ hạn chế sau ba tuần ngừng bắn. Phía Ukraine cho rằng, Nga có 9.500 lính và đang chiếm đóng 7% lãnh thổ Ukraine. Chính quyền Kiev tin rằng, thời gian đang chống lại ông Putin với sự kết hợp trừng phạt kinh tế, giá dầu lao dốc và sự phản đối đang đẩy nhà lãnh đạo Nga vào vị trí cô lập.
Giới chức Ukraine nói họ không biết ông Putin muốn gì. Ông Putin liên tục đổi giọng trong các cuộc điện đàm với Tổng thống Poroshenko. Lần cuối cùng họ nói chuyện với nhau cách đây 11 ngày, một quan chức Ukraine nói. Theo vị này, một năm trước, Ukraine phân vân đứng giữa Nga và Liên minh châu Âu (EU), còn hiện nay, nước này kiên quyết ngả sang EU. Giới chức Ukraine cho rằng, họ thất bại do thiếu sự ủng hộ của phương Tây. Vị quan chức Ukraine nói trên hoan nghênh sự ủng hộ của Trung Quốc.
Ngược lại, Đại sứ Nga Vitaly Churkin đổ lỗi cho Kiev về tình trạng bạo lực bùng phát gần đây và khẳng định Mátxcơva vẫn đang đảm bảo việc thực thi đầy đủ thỏa thuận Minsk. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói: “Bài diễn văn của Tổng thống Obama cho thấy trong trung tâm của tư tưởng Mỹ chỉ có một điều duy nhất: Chúng tôi là số một và tất cả đều phải thừa nhận rằng… Nó thể hiện Mỹ muốn thống trị thế giới”. Tuy nhiên, ông Lavrov nói thêm rằng, Mỹ cần thêm thời gian để suy ngẫm lại chính sách đối ngoại của mình, cần trở nên bớt hiếu chiến hơn.
Quan hệ giữa Nga và Mỹ rơi xuống mức thấp nhất kể từ thời điểm chấm dứt Chiến tranh Lạnh, chủ yếu là do xung đột giữa Nga với phương Tây xung quanh cuộc khủng hoảng Ukraine và phương Tây đã áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga. Theo ông Lavrov, quan hệ giữa Mátxcơva và Washington bị hủy hoại nghiêm trọng trong năm 2014. Ông kêu gọi sự hợp tác mang tính xây dựng, kể cả trong vấn đề Iran và Syria. Washington và phương Tây tố Nga đứng sau lực lượng ly khai ở miền đông Ukraine, cung cấp vũ khí và binh lính cho họ, song Mátxcơva luôn phủ nhận.
Ngoại trưởng Lavrov so sánh bạo loạn Maidan tại Kiev (dẫn đến lật đổ Tổng thống Viktor Yanukovich) với bạo lực tại thị trấn Ferguson ở Mỹ. Ông dẫn lời Tổng thống Obama nói rằng, việc phá hoại tài sản trong cơn bạo loạn là hành vi phạm tội cần phải bị xét xử.
