Kênh liên lạc qua ông Kushner được thiết lập không lâu sau cuộc bầu cử, với sự giúp đỡ của cựu ngoại trưởng Henry Kissinger.
Trong hàng loạt cuộc gặp với giới chức cấp cao Trung Quốc, ông Kushner và các trợ lý khác của ông Trump đã xác định sắc thái và chương trình nghị sự rộng cho cuộc gặp thượng đỉnh trong tuần này.
Khi ông Trump gặp ông Tập tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, hai nhà lãnh đạo sẽ chính thức kết luận về các vấn đề đã được ông Kushner và những người khác thảo luận trước đó. Những vấn đề này sẽ có tác động lớn đối với Mỹ, Trung Quốc và khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Theo Nhà Trắng và các quan chức trong chính quyền Mỹ, quan điểm của ông Kusher là muốn mở rộng và cải thiện quan hệ Mỹ - Trung, bất kể hai nước vẫn tồn tại nhiều trở ngại dai dẳng. Chủ trương đó ngược lại với quan điểm của nhiều quan chức cấp cao Mỹ muốn đối đầu với Trung Quốc trong nhiều vấn đề, giống như ông Trump hứa trong quá trình tranh cử.
Vào giữa tháng 11 năm ngoái, ông Kisinger gặp ông Kushner, cố vấn an ninh được chỉ định Michael Flynn và tổng thống đắc cử tại Tháp Trump. Khi đó, ông Trump ề nghị ông Kissinger đến Bắc Kinh để chuyển thông điệp miệng đến ông Tập rằng mọi thứ trong quan hệ song phương đều có thể đưa lên bàn đàm phán.
Ông Kissinger gặp ông Tập tại Bắc Kinh vào ngày 2/12, và ông Tập đã nhắn nhủ mong muốn một cuộc gặp sớm với ông Trump.
Cũng trong ngày hôm đó, ông Trump nhận cuộc điện thoại chúc mừng từ nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, gây ra phản ứng quyết liệt từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Nhưng bất chấp những căng thẳng công khai, hai bên vẫn tiếp tục trao đổi với nhau.
Ông Kissinger đã gặp các trợ lý cao nhất của ông Trump, trong đó có ông Kushner, vào ngày 6/12 và khuyến khích họ gặp Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì.
Ông Dương Khiết Trì và Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Cui Tianka sau đó đến Tháp Trump hai lần để gặp các quan chức cấp cao nhất dưới quyền ông Trump vào ngày 9/12 và 10/12. Hai cuộc gặp này diễn ra trong văn phòng của ông Kushner.
Tại các cuộc gặp đó, ông Dương Khiết Trì đưa ra những yêu cầu từ phía Trung Quốc. Trung Quốc muốn chính quyền Trump chấp nhận khái niệm “mô hình quan hệ cường quốc mới”. Khái niệm này là đề xuất của ông Tập nhằm tránh xung đột và tập trung vào hợp tác. Trung Quốc muốn ông Trump ủng hộ “Một vành đai Một con đường” - sáng kiến của Trung Quốc nhằm phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng quy mô rộng lớn ở khu vực.
Đổi lại, Trung Quốc đang chuẩn bị để đưa ra những đề xuất đầu tư nhằm giúp thúc đẩy chương trình nghị sự trong nước của ông Trump nhằm tạo thêm việc làm.
Ông Kushner và ông Cui từ đó vẫn giữ liên lạc gần gũi với nhau và lãnh đạo Trung Quốc đang dựa vào kênh liên lạc này để sắp xếp cho cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới.
Trong khi đó, ông Kushner đã gặp lãnh đạo tập đoàn bảo hiểm Anbang vào giữa tháng 11 năm ngoái, trong lúc công ty của gia đình ông đang theo đuổi một dự án đầu tư bất động sản từ công ty Trung Quốc này. Những cuộc đàm phán đó bị dừng lại từ tuần trước, sau khi xuất hiện những chỉ trích về nguy cơ xung đột lợi ích.
Những dấu hiệu sớm
Trong nội bộ chính quyền Mỹ có những lo ngại về việc ông Kushner quá háo hức với việc làm ấm quan hệ với Trung Quốc. Với cách tiếp cận này, ông Kusher được coi như đồng minh với một số quan chức cấp cao Mỹ khác như cố vấn kinh tế Gary Cohn và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin.
Ngược lại, trong những người muốn thực hiện đường lối cứng rắn và đối đầu hơn với Trung Quốc có chiến lược gia trưởng Stephen K. Bannon, Giám đốc Hội đồng thương mại quốc gia Peter Navarro, cố vấn chính sách Stephen Miller và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross.
Một quan chức Nhà Trắng nói rằng ông Kushner không hoàn toàn là người thân Trung Quốc và biết rõ rằng ông Trump đã chọn cách đối đầu với Trung Quốc về an ninh và thương mại trong quá trình tranh cử.
“Quan điểm của Kushner về Trung Quốc là mọi thứ đều có thể đàm phán. Là một người kinh doanh bất động sản, ông ấy nghĩ rằng vấn đề gì cũng có những giải pháp cùng thắng. Ông ấy cũng là người am hiểu chính trị và biết rằng có rất nhiều thứ đang ảnh hưởng đến vị thế chính trị của bố vợ mình”, quan chức Nhà Trắng nói.
Một số dấu hiệu ấm lên trong quan hệ Mỹ - Trung đã hiển hiện. Ông Kushner là một trong những phụ tá đã thuyết phục ông Trump xuống nước để khẳng định tôn trọng chính sách Một Trung Quốc trong cuộc điện đàm với ông Tập hồi tháng 2. Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson nhắc lại quan điểm này trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Bắc Kinh vào tháng 3.
Giới quan sát sẽ tập trung chú ý xem liệu ông Trump khi gặp ông Tập trong tuần này có cứng rắn trong những vấn đề cụ thể hay không. Về vấn đề Triều Tiên và biển Đông, chính quyền Mỹ dường như đang thể hiện chính sách an ninh cứng rắn truyền thống của đảng Cộng hòa. Về vấn đề thương mại, ông Trump dường như vẫn tuân thủ chương trình nghị sự trên quan điểm nước Mỹ là trên hết.
Nhưng nếu ông Trump chấp nhận mô hình do Trung Quốc đưa ra, đó sẽ là tín hiệu cho thấy quan hệ Mỹ - Trung sẽ bước vào giai đoạn hoàn toàn mới và cho thấy ông Kushner là nhân vật quan trọng nhất trong quan hệ giữa hai cường quốc này.
