Nên nhớ thời điểm nổ ra cuộc chiến Nga-Gruzia 2008, Tổng thống Mỹ khi đó là G.W. Bush con - một nhân vật diều hâu gắn với hai cuộc chiến Iraq và Afghanistan. Hiếu chiến như ông Bush mà còn “bó giáo thu gươm” trước ông Putin, hà cớ gì trách ông Obama?
Ông Putin đang dùng chính chiêu “gậy ông đập lưng ông” để đấu với phương Tây. Nếu như Mỹ và EU công nhận chính quyền mới ở Kiev giành được quyền lực bằng cuộc nổi dậy vi hiến lật đổ Tổng thống Viktor Yanukovych, sao lại phản đối nguyện vọng chính đáng của người dân ở Crimea và các tỉnh miền đông Ukraine muốn sáp nhập vào Nga hoặc thành lập một nhà nước riêng? Nếu gọi động loạn Maidan là một cuộc cách mạng, thực tế đang xuất hiện một làn sóng cách mạng khác dâng lên khu vực đông và nam Ukraine.
Bi kịch của Ukraine như học giả Samuel Huntington chỉ ra, quốc gia này nằm ở phân giới giữa hai nền văn minh. Có vẻ ông Putin hiểu rất rõ và đang tận dụng tối đa thực trạng này nhằm giành lợi thế trong cuộc đấu địa chính trị. Thế trận Crimea sắp tới có thể diễn ra theo chiều hướng sau: Mặc dù Nga “không có ý định sát nhập” nước cộng hòa tự trị này như ông Putin từng tuyên bố, nhưng vì tôn trọng ý nguyện của toàn thể dân chúng Crimea, nên Nga “buộc lòng phải đồng ý”. Tiếp đó, Nga bắt đầu đổ tiền vào đầu cầu Crimea, đẩy mạnh phát triển kinh tế, xây dựng khu vực này trở thành một viên ngọc lấp lánh.
Viên ngọc này tạo sức hút như nam châm đối với một loạt tỉnh miền đông vốn có truyền thống thân Nga, quy tụ phần lớn dân nói tiếng Nga, chịu ảnh hưởng lớn từ Nga. Các khu vực còn lại khả năng nhất loạt hướng về Crimea như một ngọn hải đăng và khó ai ngăn cản họ học theo Crimea. Theo nhà chính trị học Mỹ Andranik Migranyan, khả năng dân chúng miền đông Ukraine muốn hình thành một liên bang rất hiện thực. Hãy hình dung tổn thất của Kiev khủng khiếp đến mức nào khi biết đông Ukraine đóng góp 2/3 GDP của Ukraine, phần lớn các cơ sở công nghiệp, kinh tế lớn nằm tại đây.
Theo ông Andranik Migranyan, với việc xé bỏ thỏa ước chưa ráo mực và phế truất ông Yanukoviych, chính quyền Kiev và phương Tây đã tự châm mồi lửa thiêu cháy sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, và đặt bom hẹn giờ cho sự sụp đổ của quốc gia này với tư cách một thể thống nhất. Sai lầm của chính quyền mới và phương Tây là đã đánh mất tính hợp pháp trong mắt dân chúng đông Ukraine. Nguy hiểm hơn, còn đang chân ướt chân ráo, chính quyền Kiev đã ban hành lệnh cấm sử dụng tiếng Nga như ngôn ngữ thứ hai, đe dọa hủy bỏ quy chế tự trị và căn cứ hải quân Nga tại Crimea. Động thái sặc mùi bài Nga và dân tộc chủ nghĩa trên đã thổi bùng tâm lý phản kháng ở nam và đông Ukraine.
Nếu chính quyền Kiev dùng vũ lực, chắc chắn dân chúng miền đông và nam đất nước sẽ cầm súng để bảo vệ lợi ích của mình, Ukraine rơi vào nội chiến. Một khi tính mạng và an ninh của công dân Nga và người nói tiếng Nga bị đe dọa, nước Nga dĩ nhiên sẽ động binh theo phê chuẩn của Quốc hội. Chính quyền Kiev không muốn đối đầu với Nga và ông Putin cũng từng tuyên bố đây chỉ là sự lựa chọn cuối cùng. Có lẽ chỉ cần duy trì “đạo quân lạ” và tích cực hậu thuẫn mọi mặt cho các khu vực ly khai, Ukraine và phương Tây đã cầm chắc thất bại.
Nga vừa cảnh báo phương Tây các đòn trừng phạt sẽ như chơi trò boomerang trong một thế giới phụ thuộc chặt chẽ với nhau, EU và Mỹ cũng không tránh được tổn thất. Cái giá nước Nga phải trả sẽ không nhỏ, nhưng với những nước cờ ngoạn mục, ông Putin dường như vẫn lãi sau cuộc đấu.
_MHFI.jpg)
