Tháng 3/2016, BLĐ Newcastle trải thảm đỏ mời HLV Rafa Benitez về St James’ Park để giúp đội bóng này trụ hạng ở giải Ngoại hạng Anh. Thời điểm đó, “Chích choè” đang mắc kẹt trong khu vực xuống hạng sau khi để thua tới 7 trong 10 trận. Lên thay thế người đồng nghiệp McClaren, Benitez chỉ có trong tay 10 trận còn lại để giải cứu con tàu đắm Newcastle, nhưng chừng đó thời gian là không đủ để HLV người Tây Ban Nha tạo ra một phép màu. Newcastle đã phải xuống chơi giải Hạng nhất Anh mùa bóng 2016/2017.
Dù đội bóng của Benitez nhận vé xuống hạng, nhưng danh tiếng của ông không vì thế mà bị tổn hại. “Chích choè” trải qua chuỗi 6 trận bất bại và chỉ chịu khuất phục trước đội bóng rất mạnh là Tottenham. Tháng 5/2016, Benitez gia hạn hợp đồng thêm 3 năm với đội chủ sân St James’ Park, chấp nhận làm việc ở giải đấu hạng thấp với mục tiêu đưa đội bóng trở lại sân chơi danh giá nhất xứ sở sương mù. Và cuối cùng, những nỗ lực của chiến lược gia 56 tuổi cũng được đền đáp.
Rạng sáng qua, Newcastle đá bại Preston North End 4-1 trên sân nhà ở trận đá muộn vòng 44, Giải hạng nhất Anh. Giành 3 điểm trọn vẹn, đội bóng của HLV Benitez đã có được 88 điểm sau 44 vòng đấu, kém đội đầu bảng Brighton & Hove Albion (đã thăng hạng sớm) 4 điểm và bỏ xa đội xếp thứ 3 Reading 9 điểm. Trong bối cảnh chỉ còn hai vòng đấu là kết thúc giải, Newcastle chính thức giành tấm vé trực tiếp thứ 2 lên chơi tại Premier League mùa giải 2017/2018.
Để đạt được chiến tích này, HLV Benitez đã thực hiện một cuộc cách mạng toàn diện tại Newcastle. Ông bán đi 10 cầu thủ đội 1, trong đó có những ngôi sao hưởng lương rất cao nhưng chưa đáp ứng kỳ vọng như Andros Townsend (cho Palace), Georginio Wijnaldum (Liverpool) hay Moussa Sissoko (Tottenham), đồng thời cho mượn 9 người khác để thu về 85 triệu bảng.
Ở chiều ngược lại, chiến lược gia 56 tuổi chi 55 triệu bảng để mang về 12 tân binh cho đội chủ sân St James’ Park. Trong số đó, Dwight Gayle được xem là bản hợp đồng thành công nhất, với chi phí 10 triệu bảng nhưng đóng góp 20 bàn mùa này. Ngoài ra, Daryl Murphy hay Matt Ritchie cũng là những cái tên đáng chú ý. Kết quả, Benitez không chỉ có trong tay đội hình như ý, mà còn tạo ra khoản lợi nhuận 30 triệu bảng.
Sau khi đội nhà giành quyền thăng hạng, HLV Benitez lại không khẳng định tương lai tại Newcastle mùa tới. Nhiều nguồn tin cho rằng khả năng Benitez ra đi là rất cao bởi hiện ông không hoàn toàn được nắm quyền quyết định nhân sự.
