 |
| Tổng thống Bush và phu nhân |
Tổng thống R.Reagan nêu khẩu hiệu “Bình minh nước Mỹ”, B.Clinton là “Bắc cầu vào thế kỷ 21. Nay trong bài diễn văn tuyên thệ nhậm chức, ông Bush muốn thổi vào công chúng niềm tin về một xã hội phồn vinh, hoà bình của thế giới và nước Mỹ. Những mục tiêu lớn lao về đối ngoại, đối nội mà Tổng thống Bush hứa hẹn trong bài diễn văn và những tuyên bố khác liệu có thực hiện được?
Về đối ngoại, Tổng thống Bush đề cao sự phát triển tự do, dân chủ sẽ mang lại hoà bình cho toàn thế giới và nước Mỹ. Vậy nhưng, vào lúc Tổng thống Bush đang phát biểu, bóng ma của chủ nghĩa khủng bố vẫn ám ảnh nước Mỹ với việc thủ đô Washington được “bọc thép” để bảo đảm an toàn lễ nhậm chức.
Tổng thống Bush cũng hứa hẹn sẽ giải quyết điểm nóng Iraq, mang hoà bình tới Trung Đông, hàn gắn quan hệ với đồng minh và quan tâm hơn tới những vùng đất khác…nhằm bù đắp những thiếu sót trong nhiệm kỳ 1. Bằng học thuyết ngoại giao “thực tế cứng rắn”, Tổng thống Bush có thể thuyết phục dân chúng tin vào chính sách của mình. Tuy nhiên, cùng lúc bạo lực bùng phát dữ dội ở Iraq, Trung Đông, quan hệ Mỹ-châu Âu lại gặp trắc trở xung quanh vấn đề hạt nhân Iran…
Về đối nội, không chỉ tập trung vào phát triển kinh tế, tạo thêm việc làm, giảm lạm phát, Tổng thống Bush đặt mục tiêu cải tổ hệ thống phúc lợi và thuế nhằm viết lại bản hợp đồng xã hội giữa người dân và bộ máy quyền lực của đất nước. Ông Bush còn có tham vọng thay đổi cán cân chính trị với việc đảng Cộng hoà của ông sẽ giành thế thượng phong trong nhiều năm. Với những vấn đề lớn lao như vậy, Tổng thống Bush và bộ máy của ông khó có thể cáng đáng hết bởi chính sách đối ngoại đã tiêu tốn quá nhiều tâm lực của nước Mỹ, đó là chưa kể đến những diễn biến bất ngờ.
| Trong 43 đời Tổng thống Mỹ, mới có 16 lần tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ 2 (tính cả buổi lễ ngày 20/1 của ông Bush). Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ, George Washington, để lại ấn tượng tốt khi nhậm chức lần 2 năm 1793. Bài diễn văn của ông đến nay vẫn là ngắn nhất với chỉ 135 chữ. Ngược lại, Tổng thống thứ 5 James Monroe nhậm chức lần 2 năm 1821 đã đọc bài diễn văn dài hàng tiếng. |
Bốn năm phía trước đầy cam go, đến mức giới phân tích cho rằng ông Bush sẽ không được hưởng khoảng thời gian được gọi là “Tuần trăng mật” sau lễ nhậm chức khi quan hệ giữa Tổng thống với Quốc hội, công chúng và báo chí…thường diễn ra ngọt ngào. Những mục tiêu lớn lao của ông Bush đã gây tranh cãi trong Quốc hội và các diễn đàn khác suốt nhiều tuần qua và có thể còn quyết liệt hơn trong thời gian tới. Đảng Cộng hòa của Tổng thống Bush chiếm ưu thế ở Thượng và Hạ viện, nhưng không có nghĩa mọi chuyện đều nằm trong tay ông.
Mặt khác, tỷ lệ người ủng hộ ông Bush tụt xuống 49%, mức thấp nhất so với thời kỳ đầu nhiệm kỳ 2 của các Tổng thống Mỹ khác, cũng khiến việc thực thi các mục tiêu càng khó khăn. Không có “Tuần trăng mật”, hoặc diễn ra trong khoảng thời gian rất ngắn cho thấy mối quan hệ giữa Tổng thống với Quốc hội, công chúng...đang xấu đi. Lịch sử cho thấy, với nhiều Tổng thống Mỹ, khoảng thời gian mật ngọn của nhiệm kỳ 2 thường không trọn vẹn. Với Tổng thống Nixon là vụ Watergate, Reagan với vấn đề Nicaragua và Clinton là Paula Jones. Riêng Tổng thống Bush, “Tuần trăng mật” và 4 năm phía trước có thể bị phá hỏng bởi khủng bố, bạo lực ở Iraq…
Với Tổng thống Bush và nền chính trị Mỹ ngày nay, dường như sự ngọt ngào đã trở nên xa lạ, chỉ có những thách thức và hiểm hoạ là nhìn thấy rõ?
| Tổng thống Bush nhậm chức 12h trưa ngày 20/1 (0h tối qua, giờ Việt Nam), tại toà nhà Quốc hội, Tổng thống Bush chính thức tuyên thệ nhậm chức và đọc diễn văn. Trước đó, từ 9-10h sáng, Tổng thống và Đệ nhất Phu nhân dự lễ tại nhà thờ St.John. Sau lễ nhậm chức là tiệc chiêu đãi cũng tại toà nhà Quốc hội và diễu hành đoạn đường dài 2,7 km dọc Đại lộ Pennsylvania tới Nhà Trắng. Tổng thống Bush và đội ngũ chuyên gia đã làm việc hết mình để chuẩn bị cho bài diễn văn có sức truyền cảm với người nghe. Bài diễn văn có tới 21 bản phác thảo và được Tổng thống Bush đọc trong vòng 17 phút, dài hơn 2 phút so với diễn văn nhậm chức lần 1. |
