“Y phục xứng kỳ đức”

“Y phục xứng kỳ đức”
TP - Câu này là một thành ngữ mà các nhà Nho có nhân cách cao ở Trung Quốc cũng như Việt Nam thường thích nhắc.

Nghĩa của nó nếu là đơn giản thì đại loại là, mình ở tầm mức nào ở tạng thức nào thì cố gắng thu xếp những thứ xung quanh bên ngoài làm sao cho tàm tạm tương ứng.

Lại cũng có nhiều người sâu sắc hơn, đặc biệt là những Nho gia chân chính thì đã coi câu này như một nguyên tắc răn mình giữ thân khi bắt buộc phải miễn cưỡng ứng xử với đời.

Nho giáo là một học thuyết được coi bắt đầu từ Khổng Phu Tử, một người đã được nhiều thế hệ có chữ trân trọng tôn xưng là Vạn thế sư biểu (vị Thầy của nghìn đời).

Khổng tử vốn là Thánh nhân, ông phóng khoáng linh hoạt nhưng rất nghiêm cẩn khi giữ chữ Lễ. Chữ lễ của ông ghét đạo đức giả, luôn thành thực tôn trọng người để rồi đương nhiên tôn trọng mình.

Nhưng cũng như nhiều bậc Thánh nhân khác, khi đã mất, Khổng tử hơi bị đông hậu sinh cố tình lung tung hiểu lúc thăng lúc trầm. Rất nhiều lời của ông đã bị tam sao mà thành thất bản.

Gần đây ở ta, có nhiều người không hề là Nho sĩ nhưng cứ mở mồm là trích Nho. Họ sáng tạo chế tạo giả tạo ra nhiều câu thoạt nghe cứ như là đạo đức thật của Khổng Phu Tử.

Ví như có một ông làm phó trưởng công an của một phường. Ông cụ thân sinh của ông này già yếu mất, và tất nhiên như nhiều hiếu tử bình thường khác, ông tổ chức tang lễ.

Trong lễ tang thì đương nhiên có nhiều người đến phúng và đột nhiên trong tiền phúng có một phong bì chín ngàn đô. Theo tỷ giá hối đoái hồi ngoại tệ chưa sốt, thì nó tương đương khoảng một trăm năm mươi triệu đồng tiền Việt.

Ông phó trưởng công an phường tuy phẩm hàm bé như hạt cải nhưng hồn nhiên tự thấy “đức” của ông xứng đáng với y phục đấy nên thanh thản cầm. Tất nhiên về sau (không lâu lắm), chín ngìn đô ấy lộ nguyên hình là tiền tiêu cực của một thằng ăn cắp.

Nó đã liều lĩnh “rút lõi” ở một công trình rất to rồi phởn chí “boa” cho ông một cục. Ông thanh minh với công luận là ông không biết đấy là tiền “boa” mà chỉ biết đấy là tiền phúng.

Chao ôi, cụ ông của ông sẽ tủi thân nghĩ gì. Có bao giờ một người bình thường hiền lành lương thiện yên nghỉ mà có người khác đến phúng 150.000.000 đồng không hả giời.

Lại có một ông chức phận nhỉnh hơn ông phó trưởng công an phường kia đôi chút. Ông này khiêm danh là Phó tổng giám đốc. Tên của ông rộng dài hiểm trở như sông như biển. Ông hành nghề dầu khí, một nghề tương đối độc hại nên ông hay ốm lắm.

Khi ông ốm thì bạn bè người thân rồi nhân viên của ông lũ lượt đến thăm. Người dân Việt vốn nhân từ tận nghĩa nên lúc thăm nhau thì hay cầm quà. Và có người đã biếu quà cho ông là mười lạng cao Hổ giá hơn một trăm triệu đồng và một cái sừng Tê áng khoảng hai mươi nghìn đô.

Rồi chính ông bị bắt kéo theo cái người biếu kia cũng phải ra toà. Ở công đường , ông sụt sịt mặt dầy trích ý của Khổng Phu Tử. Đại khái nhớ theo lời ông là. “ Em cứ nghĩ em ốm bạn bè thương thì cho. Tin vào kỳ đức của em nên em mạnh dạn cầm. Em đâu nghĩ đấy là tiền tham nhũng hay hối lộ. Em chỉ nghĩ đấy là tình người”.

Xã hội bây giờ của ta trên nhiều công khai diễn đàn, có biết bao nhiêu nhà học giả mang đầy đạo đức đang lo lắng rằng tình người sẽ bị nhạt. Các ông học giả sai rồi, nhạt thế quái nào được.

Mới ốm đau có sơ sơ mà đậm đà thăm hỏi một sừng tê cùng hơn trăm triệu. Vì vậy xin rụt rè kính thưa các ông quan chức thích cầm quà rồi hay trích dẫn nho nhe.

Các ông đừng cậy có “kỳ quái đức” mà tự tin ngông nghênh khoát lên người những thứ y phục đểu giả kinh dị . Với đức hạnh tần tảo lam lũ của dân tộc Việt thì kiểu sống phè phỡn của các ông chính là thứ quần áo tệ và hại  nhất.

MỚI - NÓNG
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến (bên phải) trao Quyết định cho bà Nguyễn Vũ Bích HIền.
Thành ủy Hà Nội trao quyết định về công tác cán bộ
TPO - Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội quyết định chuẩn y bà Nguyễn Vũ Bích Hiền (SN 1975), Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội, tham gia Ban Thường vụ, giữ chức vụ Phó Bí thư Đảng uỷ Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội, nhiệm kỳ 2020 - 2025.