Luật Nhà ở 2014 để lửng quy định này, chỉ nói rằng phải phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng nhà ở. Đến nay tiêu chuẩn, quy chuẩn này vẫn chưa có. Nhà đầu tư “năng động” cứ làm mà không cần chờ đợi vì đâu có vi phạm pháp luật. Nhà đầu tư “cẩn thận” hỏi Bộ Xây dựng và Bộ cũng cho phép... Hiện nay, đại đa số người có thu nhập thấp chỉ có một nhu cầu khiêm tốn với căn hộ chỉ khoảng 25m2, hợp với thu nhập mà vẫn có nơi ở riêng độc lập tại các đô thị lớn. Tuy nhiên, không cho xây dựng các chung cư căn hộ quá nhỏ khi cầu của thị trường quá lớn là rơi vào một trạng thái cực đoan. Nhưng nếu như cho phát triển ồ ạt các chung cư căn hộ quá nhỏ trong mọi loại đô thị, nhất là các đô thị định hướng hiện đại lại rơi vào một trạng thái cực đoan đối ngược, tạo nên nguy cơ tồn tại nhiều khu nhà hình “hộp diêm” trên cao, sẽ trở thành những khu ổ chuột trên không. Tại các nước châu Á, đều có quy định phát triển dạng căn hộ diện tích nhỏ, thậm chí siêu nhỏ.
Tôi đã từng ra nước ngoài chứng kiến cuộc sống của nhiều gia đình trẻ trong những căn hộ chỉ 25m2. Vấn đề là, trang thiết bị nội thất đều đồng bộ với căn phòng, nên những người sống trong căn hộ này rất thoải mái, tiện nghi. Hơn nữa, các nước này có trình độ phát triển cao, hạ tầng đô thị hoàn hảo; giao thông công cộng phát triển, công tác quản lý quy hoạch, quản lý sử dụng tại các khu dân cư cũng rất chặt chẽ. Luật quy định phải căn cứ vào tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng nhà ở, mà nay vẫn chưa ban hành. Bộ Xây dựng có trả lời cho hay không cho cũng đều không đúng pháp luật. Cách làm chuẩn tắc nhất là xây dựng và ban hành ngay tối thiểu là quy chuẩn kỹ thuật tạm thời về xây dựng nhà ở. Nói là tạm thời nhưng cũng đủ độ chín của một giải pháp nghiêm túc để quy chuẩn kỹ thuật chính thức ban hành sau này cũng không trái ngược mà chỉ là chi tiết hơn. Giải pháp tạm thời cũng không nên đi theo giải pháp cực đoan, không cho phép căn hộ quá nhỏ được phổ cập rộng rãi, nhất là tại các khu đô thị định hướng hiện đại, và cũng không thể cấm hoàn toàn nhu cầu trên thị trường quá lớn và lại phù hợp với khả năng thanh toán của đa số. Căn hộ diện tích nhỏ phải kèm theo giá bán thấp. Câu chuyện chính là cho phép ở đâu? Điều kiện thế nào? Tỷ lệ bao nhiêu? Giá thành cỡ nào? Là những vấn đề chính cần đặt ra trong quy định sao cho nhất quán, toàn diện và phù hợp với chiến lược, quy hoạch phát triển đô thị. Đừng bắt các doanh nghiệp phải chờ đợi và phải xin phép với từng trường hợp cụ thể.
