Gần đây nhất là sự kiện Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phạm Vũ Luận lên tiếng “nhận trách nhiệm” sau một loạt sự cố liên quan đến kỳ thi quốc gia lần đầu được tổ chức theo kiểu “hai trong một”. Cũng có thể xem là một lời xin lỗi.
Có thể nói, thói quen xin lỗi đang hình thành ở nước ta là điều tốt, bởi ai cũng hiểu biết lỗi thì dễ dàng cảm thông với người chịu đựng những lỗi lầm do mình gây ra và thái độ cầu thị thường dẫn đến những kết quả tích cực hơn. Ở nhiều quốc gia, xin lỗi khi biết mình mắc lỗi là điều thường thấy.
Một vị bộ trưởng trong chính phủ của thủ tướng Yoshihiko Noda (Nhật Bản) đã phải xin lỗi chỉ vì lỡ gọi một vùng đất hoang gần nhà máy điện hạt nhân ở thành phố Fukushima là “thành phố chết”. Ông Yoshio Hachiro- bộ trưởng thương mại vừa mới được bổ nhiệm đã xin lỗi những người dân phải di tản sau thảm họa này vì những ngôn từ của ông bị cho là “làm đau lòng người phải sơ tán”. Phát biểu với phóng viên sau chuyến thị sát thực địa, ông Hachiro nói: “Không có ai trong khu vực này, thật trông như một thành phố chết”.
Một trường hợp khác: phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc Kim Byong Joon cũng phải xin lỗi quốc dân về việc cho đăng báo hai báo cáo khoa học có nội dung giống nhau thời còn làm giáo sư năm 2001.
Cho dù câu nói của tân bộ trưởng thương mại Nhật Bản chỉ là sảy miệng và lời xin lỗi được đưa ra dưới sức ép của phe đối lập trong quốc hội, chuyện xin lỗi dường như đã thành một kiểu văn hóa, đặc biệt ở những quốc gia mà nền dân chủ được mở rộng.
Tuy nhiên, sau lời xin lỗi, ông bộ trưởng thương mại Nhật Bản chắc chắn sẽ phải ghi nhớ câu nói uốn lưỡi bảy lần trước khi phát ngôn, còn ông bộ trưởng giáo dục Hàn Quốc sẽ không thể tiếp tục đứng trên cương vị đứng đầu ngành giáo dục bởi cho dù xin lỗi thì uy tín cũng không còn. Có nghĩa xin lỗi đâu phải là xong, chuyện đâu phải là đã hết.
Xin lỗi vì chậm tiến độ mà lần sau lại chậm nữa, lại tiếp tục oan sai, không đổi mới cung cách, công nghệ quản lý, tiếp tục nhầm lẫn gây khổ cho người dân thì cũng chỉ là xin lỗi suông, chỉ là “diễn” mà thôi.
