Phóng sự

TP - Cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000, tôi thường vào TPHCM công tác rồi ngẩn ngơ lạc vào “vương quốc máy ảnh” của thành phố “Hòn ngọc Viễn Đông”. Con phố lớn nhất, xa xỉ nhất là đường Nguyễn Huệ nằm ngay trước UBND thành phố chính là “phố máy ảnh” với mấy chục tiệm bán máy ảnh sang trọng, những cửa hàng in phóng ảnh và cả các studio…

TP - Mỗi lần cất cánh, những phi công của Đại đội 5 bay đêm đều xác định là chuyến bay cảm tử. Từ các sân bay dã chiến ở Thanh Hóa, Nghệ An và Quảng Bình… những chiếc tiêm kích phản lực MiG-21 vút lên bầu trời đêm truy lùng “pháo đài bay” B-52.

TP - Trong cuộc chiến bảo vệ bầu trời Tổ quốc hơn 50 năm về trước, các phi công Đại đội bay đánh đêm của Không quân nhân dân Việt Nam đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đánh máy bay B-52, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ bầu trời Tổ quốc.

TP - Cuối tháng 9 vừa qua, báo Tiền Phong đã tổ chức chương trình “Ánh lửa từ trái tim” lần thứ 2 với sự tham gia của các Trung tâm điều dưỡng thương binh trên toàn quốc. Những nhân vật được mời về dự chương trình, họ là những nhân chứng sống của một thời hào hùng, biểu trưng cho phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ.

TP - Ba chiến sỹ đặc công nhận nhiệm vụ ôm 450kg thuốc nổ bơi dưới mặt nước, tiếp cận, làm nổ tung cây cầu có vị trí trọng yếu ở tỉnh Vĩnh Long. Sau gần 50 năm, chiến công hiển hách đó vẫn còn in đậm trong tâm trí người chiến sỹ.

TP - Ông đề nghị tháo rời các cấu kiện của trạm ra đa để bê lên đỉnh núi. Vị trí đặt trạm đó khiến địch không thể ngờ nên không đánh phá, mà tầm quan sát cũng rộng, xa hơn. Ông cũng là tác giả của phương pháp “bắt” pháo đài bay B52 - loại vũ khí có thiết bị gây nhiễu cực mạnh khiến cho các màn hình ra đa trắng xóa…

TP - Bao giờ cũng vậy, khoảng cuối tháng 10, đầu tháng 11, khi mùa gió chướng bắt đầu cũng là thời điểm cà phê ở các tỉnh Tây Nguyên vào độ thu hoạch. Dòng người từ các tỉnh miền Trung lại kéo vào đây hái thuê. Với thu nhập 450.000 đồng - 500.000 đồng một ngày. Nhiều người tích cóp được một khoản để lo cho cái Tết có bánh chưng nhân thịt.

TP - Như truyền thống của người Dao, lớp học của nghệ nhân ưu tú Lý Văn Hềnh được đặt ở lưng chừng núi để học sinh được phóng xa tầm mắt, tâm trí minh mẫn, dễ tiếp thu. Lớp có đủ thành phần, từ già đến trẻ. Họ học một thứ chữ viết khó hơn chữ Quốc ngữ nhưng là hồn cốt của người Dao.

TP - Sinh sống ở vùng biên giới, đồng bào các dân tộc xứ Lạng đã có truyền thống đoàn kết, thân thiện với người dân bên kia biên giới. Các hoạt động giao lưu, giúp đỡ lẫn nhau giữa các tổ chức chính trị, xã hội, đoàn thể hai nước luôn diễn ra sôi nổi, chân tình và rộng khắp…

TP - Gần 4 tháng trước, tại cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị (huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn) có một sự kiện đặc biệt, đó là sự hiện diện của cây đa mang tên Hữu Nghị do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Hùng Ba cùng đại diện lãnh đạo ban - bộ ngành Trung ương, địa phương vun trồng.

TP - Trung tuần tháng 10 vừa rồi, đang có công chuyện trong Nam, tôi lặng người khi nhận được tin nhắn từ anh em ở nhà “chú Đỉnh mất rồi!”. Suốt đêm ấy, thao thức trong tôi bao hồi ức về người suốt gần 30 năm qua liên tục là người Tiền Phong cầm tờ báo Tiền Phong sớm nhất ở miền Trung…

TP - Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị là điểm đầu của Quốc lộ 1A thuộc địa phận thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, cách thành phố Lạng Sơn 17 km về phía Bắc, cách thủ đô Hà Nội chừng 171 km về phía Đông bắc. Nơi đây, được coi là phên dậu của Tổ quốc, là cửa khẩu quan trọng bậc nhất về đường bộ, nơi diễn ra nhiều sự kiện trọng đại bang giao giữa hai nước Việt- Trung.

TP - Việc trở thành cảnh sát khi đã là mẹ của ba người con, với nhiều người cùng độ tuổi, sự khởi đầu của chị Nguyễn Hồng Minh là khá muộn. Tuy nhiên, đó là hành trình vượt lên chính mình để thực hiện ước mơ của cô gái Việt trên đất Kim Chi.

TP - Dù chẳng lương thưởng nhưng với tình yêu thiên nhiên và hơn hết là muốn bảo vệ loại động vật quý, những người đàn ông tình nguyện viên bảo vệ rùa biển xã Nhơn Hải, TP Quy Nhơn (Bình Định) trở thành “bà đỡ” cho rùa. Trong đó có thể kể đến anh Nguyễn Tôn Xuân Sáng (38 tuổi), thành viên trong Tổ cộng đồng bảo vệ nguồn lợi thủy sản xã Nhơn Hải. Chẳng quản đêm hôm, cứ nhận được tin báo rùa đẻ anh Sáng lại tức tốc có mặt để hỗ trợ. Đến nay anh đã tận tay đỡ đẻ cho 5 cá thể rùa.

TP - Một bức tường không có ý nghĩa lịch sử, cũng không mang tính sử dụng lẫn thẩm mỹ nhưng nghiễm nhiên tồn tại tới 50 năm, “hành” hàng chục hộ dân trong kiệt. Đã có những cuộc cấp cứu thót tim khi khi xe cứu thương đậu tít ngoài xa, y bác sĩ hớt hải vào nhà, cả xóm mướt mồ hôi khiêng người ra khỏi kiệt.

TP - Sự phát triển chóng mặt của xã hội làm những gánh hàng rong đang dần bị bỏ lại phía sau. Liệu trong vài chục năm nữa, chúng ta có còn thấy những quang gánh, xe đạp, xe đẩy rong ruổi khắp phố phường cùng tiếng rao thân thuộc?

TP - Nghe câu chuyện của anh, tôi không hiểu vì sao cuộc đời luôn dành cho anh những lá bài đen đủi. Nhưng anh bảo, đen hay không là do cách mình nhìn nhận. Còn chân để đi, còn tay để làm, thế là may mắn hơn khối người; cứ ngồi nghĩ mãi về hoàn cảnh của mình thì chẳng có động lực làm gì cả.

TP - Họ cũng muốn được quây quần bên mâm cơm tối cùng gia đình, được ngủ say trên chiếc giường có chăn ấm, nệm êm. Nhưng cuộc mưu sinh không cho họ lựa chọn nào khác. “Nghề của mình như vậy, đã đâm lao thì phải theo lao. Đời mình không sướng được thì cố để con cháu được sướng thay mình”, chị Lợi, một người bán hàng rong ở bờ hồ Hoàn Kiếm tâm sự...

TP - Không người thân, không họ hàng bên cạnh, không bạn bè, tài sản quý giá nhất của họ chỉ là chiếc xe đạp, đôi quang gánh hoặc một chiếc xe hàng nhỏ. Họ là những người độc hành ở đất Hà thành. Hàng thập kỷ qua, những bước chân họ in dấu khắp phố phường, những tiếng rao vẫn cất lên ngày đêm, dù đã mai một nhiều…

TP - Từ một người khuyết tật, chị Nguyễn Thị Huyền đến từ Đắk Nông không ngừng nỗ lực vươn lên làm chủ cuộc sống, tạo việc làm cho nhiều người cùng cảnh ngộ. Chị chia sẻ: “Đẹp không chỉ ở nhan sắc, đi không chỉ nhờ đôi chân, chim cánh cụt vẫn có thể bay nếu chúng ta đủ niềm tin và nghị lực”.

TP - Sinh ra phải mang hình hài khác biệt, nhiều người khuyết tật ở Tây Nguyên đã vượt qua mặc cảm, định kiến, vươn lên như “vầng trăng khuyết” lấp lánh trên bầu trời…

TP - Khi cô gái Êđê muốn lấy người con trai ưng ý làm chồng, bên nhà gái phải nhờ ông mai là em trai mẹ hoặc người lớn tuổi trong dòng họ am hiểu luật tục chuẩn bị sính lễ mang đến nhà trai làm lễ hỏi chồng. Sau thời gian “gửi dâu” từ 2 đến 3 năm, nhà trai chấp thuận sẽ đồng ý cho nhà gái tiến hành rước rể.

Giám đốc Trung tâm giám định Bảo hiểm y tế (BHYT) và Thanh toán đa tuyến (BHXH Việt Nam) Dương Tuấn Đức cho hay, tình trạng lạm dụng, trục lợi Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) diễn ra muôn hình vạn trạng, dẫn đến nhiều nguy cơ tiềm ẩn, đặc biệt là nguy cơ “âm quỹ”.

TP - Hơn một năm trước, những mầm xanh phút chốc mất cha mẹ do đại dịch COVID-19 từ khắp mọi miền đất nước quy tụ về Đà Nẵng. Câu hỏi đặt ra lúc ấy, rằng các em sẽ sống và hoà nhập ra sao ở vùng đất mới, với những con người lạ lẫm khi vết thương còn buốt nhói?

TP - Trong 5 năm qua, thỉnh thoảng tôi lại nhớ tới chú Jose Alberty, một người Cuba tôi chỉ mới thấy qua ảnh. Và nhớ tới chú, tôi lại nhớ câu hát: “Chừng nào còn mang hơi thở, chắc tôi vẫn còn nhớ người”. May mắn thay, năm nay, tôi đã được gặp chú ở Thủ đô Cuba.

TP - Tháng 5 vừa qua, khi đến Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III để dự Lễ tiếp nhận những kỷ vật, tư liệu, bản gốc các tác phẩm của cố nhà văn Sơn Tùng gửi tặng Trung tâm này, tôi ngạc nhiên khi thấy một bàn xếp đầy rượu với nhiều loại nhãn mác khác nhau. Lại gần, tôi biết đó là những chai rượu của cố nhà văn Sơn Tùng…

TP - Trước khi và trong khi làm việc tại báo Tiền Phong, tôi có nhiều duyên nợ với việc viết và biên tập bài viết bằng tiếng Việt, tiếng Anh, trong đó có những kỷ niệm khó phai liên quan cây trồng biến đổi gien, võ thuật và hậu quả chiến tranh.

TP - Đến ngày 10/6/2014 tôi mới được lên tàu ra Hoàng Sa, sau rất nhiều công văn gửi tới các cấp và chờ đợi. Tình thế tại vùng biển nóng Hoàng Sa nơi phía Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam lúc ấy diễn biến và thay đổi nhanh theo từng ngày. Đã có một số phóng viên các báo hoàn tất các đợt tác nghiệp tại thực địa Hoàng Sa trở về, khiến tôi càng nóng ruột.

TP - Trước khi chuyển qua nghề báo tôi là nhà giáo và có tham gia viết văn nên không biết chút gì về nghề báo. Năm 1996, nhà báo Trần Đình Thu- Báo Thanh Niên tìm về Long Khánh viết bài về tôi: “Niềm vui của anh Tổng Phụ trách Đội”. Sau đó, khi đã thân thiết Thu bảo: “Ông phải viết báo chứ viết văn không đủ sống. Việt Nam mình may ra có nhà văn Nguyễn Nhật Ánh sống bằng nghề viết văn, tuy vậy ngay cả anh Ánh vẫn là cộng tác viên tích cực của nhiều tờ báo”.

TP - Những mảnh vải vụn, vốn là rác thải ngành may, lại trở thành sinh kế của nhiều chị em phụ nữ yếu thế ở Hội An (tỉnh Quảng Nam), “vá lành” những vành trăng khuyết. Qua những đôi bàn tay khéo léo, vải vụn được tái sinh thành những món đồ handmade (làm bằng tay) độc đáo, hữu dụng.