Phóng sự

TP - Cách đây vài năm, Travel blogger Trần Đặng Đăng Khoa gây chú ý khi trở thành người Việt Nam đầu tiên du lịch vòng quanh thế giới bằng xe máy. Chuyến đi kéo dài gần 4 năm và chỉ dừng lại khi đại dịch COVID-19 ập tới.

TP - Trong nghề viết báo của mình, tôi nghiệm ra rất nhiều người không bao giờ xuất hiện trong tác phẩm của tôi, nhưng chính họ lại là người “đưa đường, chỉ lối” giúp tôi đi tìm các nhân vật, đi đến các vùng đất nơi xa xôi cách trở. Nói cho cùng, họ là một phần không thể thiếu trong công việc của tôi.

TP - Các thế hệ làm báo ở văn phòng Ban đại diện miền Trung của báo Tiền Phong tại Đà Nẵng từ mấy chục năm nay hẳn không còn lạ lẫm với một ông lão vóc người nhỏ nhắn mái tóc bạc trắng, từ sáng sớm đã đạp chiếc xe cà tàng tới lấy báo biếu, chẳng quản ngày mưa gió. Giờ đây ông đã ở tuổi 90 nhưng thói quen ấy vẫn duy trì.

TP - Năm 1987, tại Đại hội Đoàn Toàn quốc lần thứ 5, tôi được bầu vào Ban chấp hành, rồi Ban Thường vụ, được phân công phụ trách khối báo chí xuất bản của Đoàn. Từ Phó Tổng biên tập tôi được đề bạt làm Tổng biên tập báo Tiền Phong.

TP - 10 năm theo nghề, đó là bài học tôi nhận ra trong việc phát hiện, đeo bám đề tài. Nhiều câu chuyện tưởng chừng chỉ là “chém gió”, vụn vặt, nhưng đằng sau lại ẩn chứa rất nhiều vấn đề đáng quan tâm, cảnh báo và can thiệp.

TP - Không sinh ra ở vùng “rốn lũ” nhưng hầu như năm nào tôi cũng chứng kiến những trận “hồng thuỷ” mà người dân Hà Tĩnh gánh chịu. Sau mỗi trận lũ, những câu chuyện đau thương, người chồng mất vợ, mẹ mất con, những đứa trẻ mồ côi trong ngôi nhà trống trải… được chúng tôi nhắc đến.

TP - Từ một bài viết đăng trên báo Tiền Phong năm 2007, đại dòng họ Phạm Đăng của Lễ bộ Thượng thư Đức Quốc công Phạm Đăng Hưng, cha của Hoàng Thái hậu Từ Dũ và là ông ngoại vua Tự Đức đã bất ngờ đoàn viên sau hàng trăm năm thất lạc nhau.

TP - “Chẳng nơi nào như ở TPHCM, cái gì bán cũng có ngay người mua” - Cô Kim nhà trong cư xá ở quận 10 nói khi bán đi đống đồ cũ. Cô vừa báo tin sẽ bán một ít đồ không còn sử dụng thì xe ba gác, xe đạp, rồi cả xe ô tô cũng kéo tới trước nhà…

TP - Các bậc đàn anh đàn chị của báo Tiền Phong, người còn người mất chắc đều có một quá vãng tày tặn về con phố Hồ Xuân Hương này. Lứa hậu sinh như tôi, dù gì 15 Hồ Xuân Hương cũng gần 50 năm một chốn đi, về…

TP - Nơi thành phố Xanh-Petecbua của xứ sở Bạch Dương vào chiều thu, bất chợt hiện ra khung hình chẳng thể lẫn vào đâu được của nữ dân quân Yên Vực, Nam Ngạn xứ Thanh được tay máy lão luyện của báo Tiền Phong ghi lại, đã trở thành hình ảnh điển hình cho tinh thần bất khuất của quân dân xứ Thanh một thời đạn bom.

TP - Trong quãng thời gian gần 10 năm làm báo, đề tài mà tôi viết nhiều nhất chắc chắn là vịnh Hạ Long, nơi chứa đựng những buồn vui, có lúc thăng hoa, cũng có lúc hụt hẫng. Tất cả được hòa quyện thành một vịnh Hạ Long, ký ức bồng bềnh, 70 năm thành lập báo Tiền Phong, báo Tiền Phong kỷ niệm 70 năm như sóng nước vịnh Hạ Long.

TP - Có những năm thiên tai dồn dập ập xuống, xóa sổ những bản làng, vùi lấp những phận người nơi heo hút. Thảm họa xảy ra, phóng viên Tiền Phong miền Trung lập tức có mặt tại những điểm nóng. Những mùa dép rọ đồng hành cùng phóng viên trên những vùng đất, nẻo đường bùn lầy, những miền thiên tai thảm họa, để rồi, có những chuyến đi ám ảnh đến mãi về sau…

TP - Đầu tháng 3/2023, nhà báo Hồ Sỹ Lực, Trưởng ban Bạn đọc gọi tôi vào trao đổi: “Anh thấy bóng cười rao bán tràn lan trên mạng, sinh viên, học sinh dễ dàng mua được. Chúng ta là báo của giới trẻ cần cảnh báo đến phụ huynh và những người quản lý. Chú chủ động xây dựng đề cương và tổ chức triển khai, có thể huy động thêm anh em trẻ trong ban để hỗ trợ”. Tôi nhận đề tài và bắt tay vào triển khai.

TP - Những năm chiến tranh phá hoại ác liệt của địch, một số cán bộ, phóng viên Tiền Phong bám trụ Hà Nội, một số được cử tới các trọng điểm đánh phá ác liệt của Không quân, Hải quân Mỹ trên miền Bắc, một số nữa đi sơ tán.

Hai tháng kể từ vụ cháy chung cư mini Khương Hạ khiến 56 người tử vong, các nạn nhân sống sót từng bước vượt qua nỗi đau, dành tiền chữa bệnh lâu dài, sau đó tính mua nhà ổn định cuộc sống.

TP - Trước thực trạng nguồn lợi thủy sản ngày càng kiệt quệ, thời gian gần đây, nhiều nơi ở ĐBSCL đã xuất hiện các mô hình tận dụng mùa lũ làm du lịch. Đây là nét đặc trưng “có một không hai” của mùa nước nổi, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

TP - Buổi sáng đẹp trời vợ chồng người bạn sống lâu năm ở Cuba rủ tôi đi thăm một “nơi rất đặc biệt của La Habana, chắc chắn ông sẽ thích”. Tất nhiên tôi vô cùng hào hứng.

TP - Ấp Giồng Bàng, xã Thường Phước 1 (Hồng Ngự, Đồng Tháp) giáp biên giới với Campuchia, nhiều năm trước được mệnh danh là vùng “trên cơm, dưới cá” của rốn lũ vùng biên. Cá tôm ngày càng cạn kiệt vì lũ về thấp, người dân không còn mặn mà với nghề câu lưới, phải rời bỏ quê hương đi làm ăn xa để kiếm kế sinh nhai.

TP - Hằng năm, từ khoảng tháng 6 Âm lịch, các làng nghề phục vụ mùa nước nổi ở vùng biên giới Tây Nam trở nên nhộn nhịp. Tuy nhiên, những năm gần đây, lũ thấp, nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt khiến làng nghề trở nên thoi thóp, đìu hiu.

TP - Để an ninh trật tự ở địa phương luôn ổn định, tư tưởng chính trị của người dân vững vàng, các già làng, người có uy tín chẳng nhớ nổi mình đã dừng chân trước bao ngôi nhà, vận động thuyết phục với bao nhiêu người. Chỉ biết rằng, những nơi họ đến, hủ tục, đói nghèo dần được đẩy lùi, bà con chăm chỉ làm ăn phát triển kinh tế.

TP - Đang vào chính vụ mùa lũ ở Đồng bằng sông Cửu Long, nhưng mực nước đầu nguồn An Giang, Đồng Tháp thấp hơn năm ngoái gần 1 mét. Nước lũ thấp kéo theo nguồn lợi thủy sản dần cạn kiệt khiến đời sống người dân sống dựa vào mùa nước nổi đầy vơi theo con nước…

TP - Một số người đồng bào dân tộc thiểu số ở Đắk Lắk vì nghe theo lời kẻ xấu tuyên truyền, lôi kéo bán hết tài sản theo tổ chức lưu vong chống phá nhà nước, vượt biên trái phép. Tuy nhiên, sau khi trở về, các cấp ngành đã đồng hành hỗ trợ họ tái hòa nhập cộng đồng, xóa bỏ mặc cảm và tạo sinh kế bền vững.

TP - Không ít gia đình ở huyện Phú Thiện (Gia Lai) do thiếu hiểu biết đã bị Fulro lưu vong lôi kéo hoạt động nhóm họp “Tin lành Degar” núp bóng “Tu tại gia”. Khi nhận ra Fulro chỉ nói lời dối trá, lợi dụng cũng là lúc không ít người nhẹ dạ cả tin phải trả giá cho hành động sai trái của mình. Nhờ buôn làng rộng lòng tha thứ, chính quyền giúp đỡ, họ đang làm lại cuộc đời mình.

TP - Hỡi người xưa của ta nay! Thốt nhiên bật lên câu của tiền nhân về một người cũ. Người của thuở Tiền Phong.

TP - Khi lá cờ đại trên đỉnh Cột cờ Lũng Cú đang tung bay trong gió rũ đuôi xuống vai đúng lúc tôi đứng vào dưới bóng nó để chụp ảnh thì tôi đã tin câu chuyện cư sĩ Vũ Đình Lâm kể là có thật.

TP - Đào thoát khỏi hàng ngũ Fulro, trung tá Kră Jăn Ha Xuyên, Tư lệnh Quân khu 4 ngày nào giờ trở thành già làng có uy tín trong cộng đồng ở xã Đạ M’rông, huyện Đam Rông, Lâm Đồng.

TP - Trên mảnh đất Tây Nguyên nắng gió, từ xa xưa những buôn làng ẩn khuất của bà con đồng bào dân tộc thiểu số được hình thành nhờ kinh nghiệm sống chung với thiên nhiên và những bước chân thăng trầm dày dặn sương gió của các già làng, người uy tín. 

TP - Văn hoá truyền thống của người dân tộc bản địa Tây Nguyên được các nhiếp ảnh gia thu vào ống kính. Nét đẹp tiềm ẩn, nguyên sơ nơi vùng đất này được bung ra tại những triển lãm ảnh. Nhiều tác phẩm nhiếp ảnh đã chạm đến cảm xúc, trái tim của công chúng yêu nghệ thuật.

TP - Sáng 30/12/1968, quả bom đột ngột phát nổ khi kỹ sư Hoàng Kim Giao cùng đồng đội đang cố gắng phá hủy nó. Tiếng nổ vừa dứt, sức công phá khủng khiếp, khói bụi mù mịt. Thân xác anh và đồng đội tan vào đất Mẹ…

TP - Hiếm hoi Mộc Châu có một sậm chiều ràn rạt gió mùa đông bắc. Chưa phải là rét lắm nhưng tôi cũng nèo chú chủ nhà gày một bếp củi đầu hồi.