Một lần Caracas

Một lần Caracas
TP - Hình như dầu khí, hoa hậu và... Hugo Chavez, ba thứ đặc sản hay di sản vừa là vật thể vừa bán phi vật thể ấy đã bầu nên một Venezuela độc đáo của xứ Châu Mỹ Latin?

> Tổng thống Venezuela và các ngôi sao quốc tế
> Người Venezuela khóc thương cố tổng thống Hugo Chavez

Buổi ký kết giữa 2 tập đoàn quốc gia

Các cụ mình hay nói câu thánh nhân đãi khù khờ chả phải là không có lý? Được may mắn lọt vào một lò đào tạo người đẹp chuyên cung cấp hoa hậu cho Châu Mỹ Latin và thế giới như Trung tâm Miss Venezuela với một gã vừa nhàu nhĩ vừa xí như tác giả bài viết này quả là thứ phúc giời! Những là cảm giác bàng hoàng sững sờ như thế nào và cung cách thi tuyển đào tạo nuôi nấng các mỹ nhân của Trung tâm ấy ra sao, tôi đã từng trưng ra cho bạn đọc rồi!

Lại nữa, đến Caracas không thể không nhớ đến một huyền thoại gần nửa thế kỷ trước Ôi tên anh truyền khắp hoàn cầu vọng về nơi Venezuela cuồn cuộn sôi trong muôn con tim người du kích Châu Mỹ Latin... Ca từ trong một bài hát của nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn cùng lời thơ của Tố Hữu Du kích quân Caracas đã vì anh/ Bắt được tên lính Mỹ giữa đô thành... Lần theo âm hưởng ca từ cùng lời thơ ấy với sự giúp đỡ nhiệt thành của nhiều người, tôi đã có cuộc gặp.

Hơn thế nữa, được cùng dùng bữa với hai du kích quân Caracas từng bắt sống viên trung tá Mỹ Michael Smolen để đổi mạng người biệt động quân Nguyễn Văn Trỗi...

... Trên chiếc ghế gỗ trong Dinh Tổng thống Venezuela, tôi phải duỗi cặp chân cho đỡ mỏi trong lúc chờ đợi một sự kiện. Đó là Lễ ký kết chính thức Hợp đồng Liên doanh khai thác và nâng cấp dầu khí Lô Junin 2 giữa tập đoàn dầu khí Quốc gia Venezuela và tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam. Phải đợi vì phía bạn thông báo, Tổng thống ( TT) Hugo Chavez sẽ đến dự lễ ký.

TT Hugo Chavez tặng phiên bản thanh gươm của Anh hùng Giải phóng Simon Bolivar cho Tướng Giáp ngày 1-7-2006
TT Hugo Chavez tặng phiên bản thanh gươm của Anh hùng Giải phóng Simon Bolivar cho Tướng Giáp ngày 1-7-2006.

Có sự kiện này, bởi có sự ưu ái từ phía bạn mà cụ thể là TT Hugo Chavez. Vòng tay khoát hoạt hào phóng của vị TT ấy đã từng dang rộng lần TT đến thăm chính thức Hà Nội tháng 6-2006 thân ái mời đối tác Việt Nam sang Venezuela khai thác dầu khí với điều kiện ưu đãi. Lại còn mời nông dân Việt Nam sang bên đó làm nông nghiệp. Đất đai mênh mông phì nhiêu, yếu tố nhiệt đới tương tự nếu muốn lập làng bên đó bạn cũng sẵn lòng! Chuyện nông dân ta ly hương ly nông Việt sang xứ người hẵng đang còn tính toán nhưng việc làm dầu khí quá trúng chiến lược an ninh năng lượng quốc gia nên ta đã đáp ứng mau chóng.

Cũng cần nói thêm, Venezuela đứng thứ 5 trên thế giới về xuất khẩu dầu lửa. Công nghiệp dầu khí chiếm 82% kim ngạch xuất khẩu, đóng góp một nửa GDP. Hơn nửa nguồn ngân sách của chính phủ nước Trung Mỹ đến từ dầu khí. Hoa Kỳ là nước nhập khẩu nhiều dầu thô nhất của Venezuela. Hiện nay nước này đứng thứ tư trong số những nước cung cấp dầu cho Mỹ.

Ngày 28-11-2008, tại Caracas, tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã ký văn bản ghi nhớ với tập đoàn Dầu khí Quốc gia Venezuela (PDVSA) thành lập công ty liên doanh khai thác dầu nặng vùng châu thổ sông Orinoco, phía đông Venezuela.

Dự kiến khi đi vào khai thác, lô Junin 2 thuộc vành đai dầu nặng Orinoco, sẽ cho phép khai thác khoảng 200.000 thùng dầu mỗi ngày, tương đương 10 triệu tấn dầu một năm.

Dầu nặng sẽ được liên doanh đưa qua nhà máy lọc do hai bên góp vốn xây tại Việt Nam để nâng cấp thành dầu nhẹ thương phẩm.

Thời gian đợi sao mà dài? Cùng đợi với chúng tôi có cả nhân vật VIP Nicolas Maduro, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Venezuela (nhân vật được TT Chavez lựa chọn nhỡ khi TT có mệnh hệ nào)

Đại lộ Hồ Chí Minh ở Thủ đô Caracas. Ảnh: XB
Đại lộ Hồ Chí Minh ở Thủ đô Caracas. Ảnh: XB.

Một góc hành lang bỗng rộ lên tiếng cười vui vẻ. Lại gần, tôi ngạc nhiên thấy một vệ binh vóc dáng vậm vạp có vẻ như đương cố lúc nói lúc hát bằng lời Việt bài Tiến quân ca. Chất giọng sôi nổi của người vệ binh được người phiên dịch chuyển lại rằng, dạo Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết dự APEC, có ghé thăm Venezuela.

TT Hugo Chavez đã có một quyết định bất thường. Toàn bộ dàn quân nhạc thay vì cử quốc ca Việt Nam phải hát bài Tiến quân ca bằng tiếng... Việt! Gần mười ngày, việc tập hát được tiến hành ráo riết nghiêm nhặt. Là vệ sĩ trong đội bảo vệ nhiều lần được chứng kiến đội quân nhạc tập luyện, nghe mãi, anh đâm thuộc. Bữa nay trong lúc đợi chờ TT đến, anh bảo hát tặng các bạn Việt Nam.

Sự có mặt của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải như làm thời gian đợi ngắn lại. Hóa ra ông cũng là người mặn chuyện. Tôi biết ông từng mấy lần hội kiến với TT Hugo Chavez.

Cuộc gặp Tướng Giáp

Còn tôi, tâm trí ngược về buổi sáng mùa hè năm 2006 ấy. TT Hugo Chavez các cuộc lễ trọng thường dung dị bình dân cái sơ mi màu lửa hoặc bộ quốc phục châu Mỹ Latin. Thời điểm sắp diện kiến tướng Giáp thoắt chĩnh chiện trẻ trung trong bộ com - lê màu xanh sẫm sơ mi trắng và cà vạt màu lửa.

Tại nhà riêng tướng Giáp ở đường Hoàng Diệu, cái oi nồng xứ nhiệt đới cũng na ná như thời tiết quanh năm bên tây bán cầu bữa ấy như nhân thêm bởi các loại đèn của máy ghi hình, tôi để ý TT Chavez chốc chốc lại đưa tay lên quyệt mồ hôi trên gương mặt rám nắng. Khuôn mặt ấy như thoắt bừng sáng lên khi tướng Giáp xuất hiện. Cái ôm xiết thân ái không cản nén lại được của TT Hugo Chavez như nâng bổng Đại tướng lên.

Tôi nhớ trong cuộc gặp, TT Chavez dùng từ vĩ đại theo cái cách diễn đạt độc đáo không giống ai. Na ná như trong bức thư mừng thọ Đại tướng 100 tuổi mà TT gửi Đại tướng ngày 25-8-2011 với lời mở đầu tướng quân kính mến của tôi.

Sự vĩ đại luôn hiện thân trong Đại tướng đối với các dân tộc đang đấu tranh vì một nền độc lập vĩnh viễn. Đó là sự vĩ đại để phụng sự đất nước Việt Nam anh hùng trong suốt 100 năm cuộc đời; sự vĩ đại của một chiến lược gia và một người chiến sĩ; sự vĩ đại của một nhà tư tưởng và một chiến sĩ cộng sản; sự vĩ đại của người học trò xuất sắc của Bác Hồ; sự vĩ đại 100 năm mà vẫn trẻ mãi; sự vĩ đại mang lại vinh quang và lẽ sống nhân văn.

Trong cuộc gặp, TT Chavez cũng bộc bạch rằng từ thời còn là một chiến sĩ rồi là học viên Học viện quân sự Caracas, Hugo Chavez từng được may mắn làm quen với những tác phẩm của Đại tướng.

Ông nói luôn, đó là cuốn “Chiến tranh Nhân dân và Quân đội Nhân dân” ( Hà Nội in năm 1964). Cuốn thứ hai rất ấn tượng với TT là cuốn “Con người và vũ khí” (nghe hơi giật mình bởi chưa biết là cuốn nào? Có lẽ xuất bản bằng tiếng Việt, sách mang tên khác? Hoặc nữa, NXB Ngoại văn bản tiếng Tây Ban Nha, khi sử dụng chắt lọc từ nhiều nguồn tài liệu của Đại tướng nên có tên đó?) mà TT nói cụ thể được đọc nó năm 1970.

Ông thổ lộ thêm, đó là những cuốn sách gối đầu giường trong suốt cuộc đời ông, rằng trong tư tưởng quân sự mới của Venezuela, Đại tướng luôn là sự gợi mở chỉ dẫn.

Tổng thống cũng chia sẻ cảm giác khi thăm Tổng hành dinh quân đội Sài Gòn, rằng, ông đã phát hiện ra những vũ khí chưa từng biết đến, kể cả về sự tồn tại của chúng; ví dụ, các thiết bị do thám điện tử. Tôi tự nhủ, vũ khí Mỹ là hiện đại nhất thế giới, nhưng yếu tố quyết định trong cuộc chiến là con người. Và tôi cũng nghĩ, bài học tối thượng là “dĩ bất biến, ứng vạn biến” !

Cuộc gặp sôi động nhất là cái đoạn TT Hugo Chavez trao tặng Đại tướng phiên bản thanh gươm của Anh hùng Giải phóng Simon Bolivar. Thanh gươm, có lẽ là một cách nói? Ngó gươm có cảm giác như một thanh đoản đao mà thi thoảng coi phim nhác thấy luôn kè kè trong tay hoặc bên sườn các thủ lĩnh hoặc chiến binh tung hoành trên mình ngựa xứ châu Mỹ? Khi đó, hình như tiếng vỗ tay dậy lên nên tôi đã sơ ý nhãng mất không biết TT Chavez nói những gì nhưng mãi về sau mới gặp lại tâm trạng của TT trong bức thư chúc thọ những lời thế này: Tôi cảm thấy như mình đang dâng lên Đại tướng sự tôn vinh xứng đáng nhất và cũng thực hiện điều công bằng cho Đại tướng: Bởi đã từ lâu, Đại tướng luôn nắm trong tay thanh gươm giải phóng.

...Trở lại buổi tối khuya ký kết giữa 2 tập đoàn dầu khí, chắc bận việc trọng chả thể dứt được, TT Hugo Chavez đã vắng mặt.

Và cho đến bây giờ...

Thoáng nhớ lần trở về nước sau một lần phẫu thuật quan trọng năm 2011, Chavez nói ông đặt số phận mình vào tay Chúa và Đức mẹ đồng trinh. Và bây giờ Chúa vừa cho gọi ông về?

Nhà văn Gabriel Garcia Marquez, từng thân thiết với Chavez trước khi ông lên làm TT, nhận xét rằng có hai con người bên trong Hugo Chavez: “Một người luôn may mắn có được cơ hội cứu nguy cho đất nước. Một người kia có thể bị ghi trong lịch sử như một nhân vật chuyên quyền”.

Chúa đúng hay nhà văn đoạt giải Nobel nói phải?

6-3-2013

Những dòng kết trong thư mừng thọ Tướng Giáp 100 tuổi ( ngày 25-8-2011) của TT Hugo Chavez:

Tướng Giáp muôn năm!
Vì Việt Nam và vì Venezuela!
Hẹn ngày toàn thắng!
Độc lập và Tổ quốc XHCN!
Chúng ta sẽ sống và nhất định thắng!
Hugo Chavez Frias

Một lần Caracas ảnh 3
Theo Báo giấy
MỚI - NÓNG