Ớn lạnh với lạp xưởng, mứt tết

Ớn lạnh với lạp xưởng, mứt tết

> Vào lò mứt tết tẩm hóa chất

Cơ sở sản xuất lạp xưởng H tại đường Phan Anh, quận BìnhTân, TP.HCM là một điển hình bởi trong ba lần đến cơ sở nàythì lần một và lần ba chúng tôi ghi nhận các nhân viên với mình trần,tay không mang găng nhào nặn làm lạp xưởng.

Chỉ riêng lần hai, chúng tôitheo đoàn thanh tra Sở Y tế TP.HCM thì thật “bất ngờ”, toàn bộ nhâncông làm việc nơi đây được mặc đồng phục, đội chụp đầu, đeo khẩu trangvà găng tay... hết sức chỉnh tề.

Nhân công của cơ sở chế biến lạp xưởng H (đường Phan Anh, Q.Bình Tân, TP.HCM) ở trần, quần cộc khi chế biến lạp xưởng. Ảnh: Tuổi Trẻ

Người làm của cơ sở chế biến mứt tết T (đường Thái Phiên, Q.6) ở trần làm việc, trèo chân trần lên thùng ngâm mứt. Ảnh: Minh Trung (Tuổi Trẻ).

“Hô biến” qua mặt đoàn kiểm tra

Đi mua sỉ lạp xưởng tết, chúng tôi đến cơ sở H. Xưởngchế biến này hoạt động khá kín kẽ, mọi cánh cửa dẫn vào cơ sở nàyluôn đóng kín. Đến sát một cánh cửa hông, mùi hôi nồng nặc từ bên trongkhu sản xuất thoát ra. Hình ảnh đầu tiên đập vào mắt chúng tôi tại khusản xuất là gần chục nam nhân viên mình trần nhễ nhại mồ hôi đanghối hả làm việc.

Tại bàn nhào thịt, ba nam tay không mang găng nhào nặnlạp xưởng. Từ tay, thân đến chân của ba người này đều bóng loáng bởiđược cọ xát với hàng trăm dây lạp xưởng. Thỉnh thoảng, một nhân côngquẹt tay vào quần để chùi dầu mỡ và gãi sồn sột vào đùi. Dưới chân ngườinày là một thau thịt màu đỏ thẫm, ruồi bu kín.

Cạnh đó, một người đàn ông không mang găng tay ngồimáy thoăn thoắt vuốt từng dây lạp xưởng đang được phân thànhtừng khúc. Công việc liên tục và độ nóng trong xưởng khiến mồ hôingười này chảy đầm đìa như tắm, rơi xuống máy phân khúc.

Hàng trăm dâylạp xưởng đi qua chiếc máy này được sấy và đóng gói. Lạp xưởng thànhphẩm và những thau thịt nguyên liệu được đặt cạnh nơi một ngườigiúp việc đang rửa chén, nước từ thau rửa chén bát văng vào thịt lẫnlạp xưởng để gần đó.

Để giới thiệu những mặt hàng “chất lượng” còn đang nóng hổi trong lònướng, ông chủ lò H dẫn chúng tôi đến một căn hầm chuyên dùng nướng lạpxưởng sống, gọi một thanh niên mình trần chui ra chui vào hầm lựa hàngcho chúng tôi xem. Những chùm lạp xưởng lủng lẳng treo trong và ngoài lòcọ vào lưng trần nhễ nhại mồ hôi của người thanh niên đó càng tăng thêmđộ bóng nhẫy.

Ngày 20-1, phóng viên Tuổi Trẻ cùng đoàn thanh tra thựcphẩm tết của Sở Y tế TP.HCM cùng một số báo, đài trở lại cơ sở sản xuấtlạp xưởng H để thanh tra, kiểm tra. Nhưng lần này chúng tôi được chứngkiến sự “lột xác” về điều kiện làm việc, vệ sinh của cơ sở này.

Toàn bộ số nhân công lần trước chúng tôi chụp ảnh, quayphim làm việc trong tình trạng ở trần, quần đùi thì giờ đây họ được mặcđồng phục, đội nón chụp đầu, đeo khẩu trang và găng tay... chỉnh tề,tất cả dụng cụ sản xuất trong nhà xưởng lần trước nằm lăn lóc, giờ đượcsắp xếp ngăn nắp, sàn nhà đầy dầu mỡ, trơn trượt đã được chùi rửa sạchsẽ.

Tuy nhiên, nằm sát miệng hố ga thoát nước vẫn là nhữngthùng nhựa loại lớn đựng nước rửa thịt, mỡ heo, khay đựng thịt nạc vàlạp xưởng vẫn lủng lẳng gần kề miệng nắp cống.

Đến ngày 21-1, chúng tôi trở lại cơ sở H thì hiệntrường đã trở về đúng như ban đầu trước khi có đoàn đến kiểm tra. Nhữngbộ đồ bảo hộ, găng tay, khẩu trang đã biến mất, thay vào đó là nhữngthanh niên lưng trần, quần cộc khiêng lạp xưởng, những phụ nữ tay khôngnhào thịt heo. Nước bẩn và thịt văng ra làm nền nhà chuyển sang màu đỏđậm.

Người thanh niên làm khâu phân lạp xưởng thành khúc lâulâu lại dùng tay moi thịt của những khúc lạp xưởng bị vỡ. Phần thịt ấyđược ném vào một cái thau và chúng sẽ được tái sử dụng. “Hô biến là xongngay thôi. Có đoàn kiểm tra thì phải khác, còn bình thường thì... vôtư” - một nhân viên ở đây nói.

“Ngụp lặn” trong thùng ngâm mứt

Tương tự, cơ sở làm mứt tết T trên đường TháiPhiên, Q.11 có khuôn viên khá chật hẹp, mười nhân công khẩn trươnglàm việc với mình trần và tay không, mồ hôi nhễ nhại. Người thanhniên đang đảo mứt chốc chốc lại dùng tay trần chạy đến hốt mùncưa bụi bay mù mịt cho vào lò rồi lại tiếp tục công việc.

Ở một góc khác, hàng chục thùng phuy ngâm nguyên liệuđược đặt chồng lên nhau. Một người đàn ông mình trần khác nhảy lênmột thùng phuy vớt bí ra. Để vớt hết bí nằm dưới đáy thùng, người nàydùng rổ “ngụp lặn” gần nửa người để vớt. Trước khi nhảy xuống, người đànông này không quên cho chân vào thùng phuy bên cạnh để rửa đôi dép. Cănphòng chật hẹp và nóng nực nên các thợ ở đây vừa quệt mồhôi vừa mang những nia mứt bí đi đóng gói.

Nằm cạnh nhà vệ sinh là gần chục thùng phuy ngâmgừng, bí, củ sen (nguyên liệu làm các loại mứt cùng tên)... không cheđậy, sủi bọt trắng. Nước xanh, nước vàng lênh láng khắp nền nhà rồichảy qua một đường rãnh thoát ra cống, sát miệng cống là những thauđựng nguyên liệu chuẩn bị làm mứt.

Tại đường Xóm Đất, Q.11, một cơ sở làm mứt khôngtên khác đang tấp nập chuyển hàng. Bốn nam thanh niên thản nhiênđứng cả hai chân trên những thùng phuy chứa bí này vừa chuyểnbí vừa hút thuốc và gãi lưng. Cạnh lề đường, năm thùng phuy ngâmbí nổi bọt trắng. Dưới đất là hàng chục nia mứt đang phơi khô, ruồi,kiến bu đầy.