 |
| Y tá Khoa Ngoại vú (Bệnh viện K) truyền dịch cho các bệnh nhân ung thư vú chiều 9 - 4. Ảnh: Hồng Vĩnh |
Trước đây, cũng như nhiều nước đang phát triển trên thế giới, ung thư cổ tử cung là bệnh thường gặp nhất ở phụ nữ. Nhưng trong một nghiên cứu về tỷ lệ phụ nữ mắc các bệnh ung thư được triển khai tại năm tỉnh, thành phố lớn trên cả nước cho thấy, UTV đã trở thành bệnh có tỷ lệ phụ nữ mắc nhiều nhất tại Hà Nội, Thái Nguyên, Hải Phòng, Thừa Thiên - Huế, Cần Thơ. Riêng năm 2003, TPHCM ghi nhận nhiều bệnh nhân UTV nhất cả nước.
Trên thế giới, UTV thường gặp ở phụ nữ tuổi từ 55 trở lên. Ở nước ta, bệnh nhân trẻ hơn so với các quốc gia khác trên thế giới tới 10 năm, tức là có nhiều phụ nữ chỉ 40 tuổi đã mắc bệnh này. Theo điều tra, phụ nữ trong độ tuổi 30-34 có tới 11,9 người/100.000 dân mắc UTV, ở độ tuổi 40-44 có 26,6 người/100.000 dân bị UTV.
Bệnh viện K (Hà Nội), cơ sở điều trị bệnh ung bướu lớn nhất cả nước mỗi tháng tiếp nhận và điều trị cho khoảng 200 bệnh nhân UTV mắc mới, chưa kể hàng trăm bệnh nhân cũ đang tiếp tục được điều trị nội, ngoại trú.
Có thể chữa khỏi 100%
GS.TS Nguyễn Bá Đức cho biết, bệnh UTV hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời đúng phương pháp. Thống kê của Bệnh viện K cho thấy khoảng 70% bệnh nhân bị UTV đến cơ sở y tế khi ở giai đoạn giữa. Đây là thời điểm vẫn có thể cứu được bệnh nhân thoát khỏi nguy cơ tử vong, nhưng liệu pháp điều trị cũng phức tạp hơn so với biện pháp điều trị bệnh nhân đến sớm.
GS Đức khuyến cáo, để phát hiện sớm bệnh UTV, phụ nữ trong độ tuổi 20-39 tự khám vú định kỳ mỗi tháng một lần và đến bác sĩ chuyên khoa để khám vú 1 năm/lần. Trên 40 tuổi, nên thực hiện cả hai phương pháp trên và chụp hình quang tuyến vú 1 năm/lần. Thời gian khám tốt nhất là 5 ngày sau mỗi kỳ kinh.
Tự khám vú tại nhà bằng cách đứng trước gương, hai tay xuôi theo người nhìn xem ngực có sự thay đổi về hình dạng và kích thước không. Sau đó, một tay chống vào hông tay kia vặn và siết đầu vú xem có dấu hiệu rỉ dịch hay chảy máu không.
Hoặc có thể nằm ngửa, tay trái đưa ra sau gáy, dùng các ngón tay phải ép sát tuyến vú vào thành sườn, đẩy lên xuống để tìm kiếm khối u hoặc mảng dày bất thường (lập lại bước này với vú phải). Cuối cùng, dùng phần mềm đầu ngón tay tìm kiếm hạch ở hõm nách.
TS Trần Văn Thuấn - Phó Giám đốc Bệnh viện K cũng cho biết, cách phát hiện sớm bệnh bằng cách nhận biết một số dấu hiệu của UTV như: thay đổi cấu trúc vú với u cục cứng không đau, sưng, da dày lên, núm vú lẹm vào, nhăn nhúm, có vẩy, lở loét, đau hoặc chảy nước.
Ngoài ra, nếu được chụp X quang tuyến vú, sẽ thấy hình dạng của vú không đều, có nhiều bóng mờ. Bác sĩ khám ngực thì thấy có u cục, hạch nổi lên ở nách, cổ vì ung thư lan ra. Tuy nhiên, bác sĩ cũng nhận định đau ngực không phải là triệu chứng phổ biến của UTV.
Các chuyên gia khẳng định nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, UTV có thể được chữa khỏi 100%, đảm bảo nuôi con bằng sữa mẹ sau này.
 |
| Ca phẫu thuật ung thư vú tại Bệnh viện K. Ảnh: Thái Hà |
Sống tiêu cực dễ gây bệnh
Hiện nay, y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể gây bệnh UTV. Tuy nhiên, kết quả theo dõi trên bệnh nhân cho thấy, những phụ nữ có tiền sử trong gia đình có mẹ, chị gái hoặc em gái đã bị UTV sẽ dễ mắc bệnh này hơn phụ nữ bình thường từ 6 đến 10 lần.
Phụ nữ béo phì cũng đứng trước nguy cơ bị bệnh UTV tấn công. Theo các bác sĩ, cuộc sống hiện nay được cải thiện nhiều hơn về vật chất, nên chế độ ăn của phụ nữ cũng giàu chất béo và không hợp lý hơn trước. Lối sống hiện đại với những thói quen uống nhiều chất cồn, cafein; thiếu luyện tập và tăng cân đã làm bệnh UTV gia tăng.
GS Đức nhấn mạnh vai trò hormone estrogen kích thích sự tăng trưởng và phân chia tế bào, nên estrogen càng nhiều thì nguy cơ ung thư càng cao. Do đó, người có kinh nguyệt trước tuổi 12, chưa bao giờ có con hoặc có con sau tuổi 30, mãn kinh sau tuổi 50, dùng kích thích tố thay thế, thuốc viên ngừa thai trong nhiều năm đều tăng nguy cơ bị UTV.
Để hạn chế nguy cơ mắc bệnh UTV, bác sĩ khuyến cáo phụ nữ nên sống lành mạnh, không ăn nhiều chất béo như mỡ động vật, thực phẩm có hóa chất bảo quản, nên ăn nhiều chất xơ, tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại. Ngoài ra không nên không sinh con, sinh con quá muộn, không cho con bú mẹ vì như thế sẽ khiến hệ thống tuyến vú không hoạt động bình thường, dễ phát sinh bệnh.
