Dân nổi giận, côn đồ xuất hiện
Tại thời điểm PV Tiền Phong có mặt ở khu vực nhà máy, nhiều người dân vẫn tiếp tục tập trung để phản đối. Theo quan sát của chúng tôi, nhiều diện tích lúa gần nhà máy bị táp cháy lá khá nghiêm trọng. Nhiều ruộng rau màu, cây ăn quả bị khô héo. Đoạn mương nước ven nhà máy đục ngầu và bốc mùi khó chịu.
Toàn bộ nhà máy đã tạm ngừng hoạt động theo yêu cầu của lãnh đạo tỉnh Hà Nam. Theo phản ánh của người dân, sự việc xảy ra vào ngày 5/5/2014, khí thải từ nhà máy sản xuất của Công ty TNHH Phương Nam có mùi khó chịu, đậm đặc xộc thẳng vào cánh đồng lúa, rau màu và khu dân cư lân cận gây thiệt hại khá nặng nề.
Hàng chục ngàn mét vuông ruộng lúa, rau màu sắp cho thu hoạch đột nhiên cháy lá, héo úa. Nhiều người dân trong thôn Lão Cầu cho hay, khi ngửi phải khí độc đã có biểu hiện khó thở, tức ngực. Như giọt nước tràn ly, sau nhiều lần phải hứng chịu tình trạng ô nhiễm do nhà máy gây ra, hàng trăm người dân của xã Tiên Tân đã chặn cổng nhà máy, căng biểu ngữ phản đối việc xả khí thải độc hại ra môi trường.Trong khi không được chủ nhà máy giải thích, trả lời rõ ràng về sự việc, đêm ngày 7/5/2014, nhiều người dân phản ánh, có một số đối tượng côn đồ xuất hiện, đe dọa người dân. Theo ông Nguyễn Văn Doanh, Trưởng thôn Lão Cầu, ngay sau khi xảy ra sự việc, lãnh đạo thôn và UBND xã đã đề nghị làm việc với lãnh đạo nhà máy nhưng đều bị từ chối.
UBND thành phố Phủ Lý cho biết, thống kê sơ bộ có 139 hộ dân bị ảnh hưởng bởi khí thải độc hại. Trong đó, cây cối, hoa màu bị thiệt hại gồm: lúa 13,5 mẫu; hoa màu 3,9 mẫu; cây ăn quả 700 cây.
Lộ nhiều sai phạmNgay trước thời điểm xảy ra sự cố nêu trên, ngày 19/3/2014, UBND tỉnh Hà Nam đã có kết luận về hàng loạt sai phạm tại nhà máy sản xuất kinh doanh các sản phẩm cơ khí, vật liệu chịu lửa và tinh chế oxit kim loại trên hơn 2 ha đất thuê. UBND tỉnh Hà Nam khẳng định: Quá trình đầu tư, Công ty đã tự ý thay đổi vị trí một số hạng mục công trình so với thiết kế cơ sở được duyệt.
Hệ thống thoát nước mưa, nước thải sinh hoạt, nước thải sản xuất, đường ống thoát nước chống ngập úng từ nhà máy ra sông Nhuệ chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt. Công ty nhập dây chuyền sản xuất tinh chế oxit kim loại theo công nghệ Nhật Bản sản xuất tại Trung Quốc; nhập khẩu các nguyên liệu như hợp chất Lanthanum Carbonate La2(CO3)3, Cerium carbonate Ce2(CO3) và sử dụng nồi hơi đốt than thay thế lò hơi đốt bằng điện không đúng như trong đề án môi trường chi tiết được phê duyệt.
Quá trình đầu tư, Công ty đã tự ý thay đổi vị trí một số hạng mục công trình so với thiết kế cơ sở được duyệt.
Cũng theo UBND tỉnh Hà Nam, mặc dù chưa được cơ quan chức năng cho phép nhưng công ty này đã vận hành thiết bị và đã để phát sinh khí H2S có mùi khó chịu ra môi trường, gây phản ứng trong nhân dân xung quanh khu vực nhà máy. Tại thời điểm thanh tra đầu năm 2014, công ty chưa có giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường và giấy phép xả nước thải vào nguồn nước theo quy định...
Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Anh Chức, Phó Chủ tịch UBND thành phố Phủ Lý cho biết: Hiện tỉnh đã yêu cầu nhà máy tạm dừng hoạt động, đang chờ kết luận, giám định về chuyên môn của Sở KHCN, Sở TNMT và các ngành chức năng để làm căn cứ xử lý vụ việc. Quan điểm của thành phố là xử lý nghiêm vi phạm, yêu cầu đền bù thỏa đáng cho người dân.
