 |
| Đại công trường khai thác vàng ở rừng đầu nguồn A Vao. Ảnh: H.T. |
Bất chấp
Sau khi Cty cổ phần Phát triển Khoáng sản 4 (Quảng Trị) được gia hạn giấy phép thăm dò vàng gốc tại A Vao (tháng 5-2010) thì rừng già, núi đá ở Đăk Rông tiếp tục bị rung chuyển bởi hoạt động nổ mìn tìm vàng.
Tại các điểm quặng vàng khe Poóc, khe Ho, khe Kluông hình thành những đại công trường mới. Những đội nhóm đào vàng giăng lán trại khắp nơi, nhưng không ở ven triền núi, khe suối như trước đây, mà có nhóm ở ngay trong lòng núi. Dọc các khe suối của núi rừng A Vao, nồng nặc mùi xú uế. Ở những đoạn suối đã kiệt nước, thi thoảng người đi đường lại đụng xác chết thú rừng.
Một người dân bản địa có tên Pả Hoàn cho hay, đó là những con thú đã bị kiệt sức đến chết trên đường đi tìm nguồn nước. Cũng theo Pả Hoàn, núi rừng A Vao vốn có 17 con suối lớn chảy ra các khu dân cư. Bao đời nay, người dân lấy đó sử dụng cho việc ăn, uống, sinh hoạt và sản xuất. Thế nhưng giờ chỉ sót lại 5 con suối lớn, và đều bị ô nhiễm trầm trọng.
Có tiền ngay
Pả Chao bỏ dở cái máng lọc vàng ở đoạn suối trực tiếp chảy ra từ cửa rừng A Vao, buồn bã nói: "Miềng phải đi báo trưởng thôn thôi. Con bò cái mới đẻ của gia đình Kôn Liêng bị bọn đào vàng trong rừng, chặt vào chân rồi. Nó chạy thục mạng ra tới đây, gục xuống cạnh chỗ miềng ngồi này. Tháng trước cả xã miềng đã mất tới ba con bò rồi. Miềng bỏ việc đãi vàng này thôi, đãi vàng như miềng ba năm cũng không mua nổi một con bò…".
Khi được hỏi: "Sao không đi làm rẫy, trồng rừng, chăn bò, làm trang trại mà đi đãi vàng vất vả thế này?". Chị Hồ Nhờ ở thôn Ba Ngao, xã Đăk Rông, huyện Đăk Rông cho biết: "Chưa có năm mô hạn nặng như ri, ruộng rẫy cháy hết cả rồi, nước uống cũng phải vào rừng sâu mới có. Hơn nữa đãi vàng như ri cứ đến cuối ngày là có tiền ngay chứ trời đất thì nắng hạn, con người thì chặt phá, đào bới rừng, núi như rứa mà mình cứ trông chờ vào nương rẫy thì biết ra làm sao?".
Trên dòng Đăk Rông, từ thượng nguồn về hạ nguồn đâu đâu cũng thấy cảnh những người dân đầu trần ngụp lặn, đào xới, lọc tìm vàng sa khoáng giữa dòng nước đục đen, chỉ sâu vài gang tay.
