Thầy Võ Trí Hoàn, Hiệu trưởng Trường THCS Nay Der (xã Chư Mố, huyện Ia Pa, Gia Lai), chia sẻ: “Nhiều lần thấy học trò tham gia các lễ hội nhưng không biết múa xoang, đánh chiêng…, tôi muốn giúp các em không quên bản sắc của mình.
Vì thế, ngoài thời gian lên trường, tôi về các buôn làng gặp những người lớn tuổi, tìm hiểu về văn hóa để truyền dạy cho học trò”. Trước mỗi giờ sinh hoạt 15 phút hay các buổi ngoại khóa, nhà trường đều tổ chức tập luyện nhảy xoang, đánh cồng chiêng.
Sau các buổi dạy ngoại khóa, nhà trường tổ chức hội thi múa xoang, đánh chiêng để học sinh thi với các phần thưởng khích lệ. Đến nay, Trường Nay Der đã 5 lần tổ chức thành công hội thi “Vòng xoang mừng xuân” và phong trào ngày càng lan ra cộng đồng. Theo thầy Hoàn, 100% học sinh của trường “không em nào là không biết múa xoang”.
Mới đây, nhà trường mở rộng hội thi, mời 7 đơn vị trường học, đoàn thanh niên vùng Ayun Hạ. “Tôi mời 3 nghệ nhân tham gia chấm thi. Hoạt động này chủ yếu là tạo sân chơi, không gian giao lưu học hỏi với nhau. Không chỉ học sinh mà các thầy cô và thanh niên trên địa bàn đều tham gia”, thầy Hoàn cho biết.
Em Ksor H’Đương học lớp 9, dân tộc J’rai kể: “Ở trường, em rất thích những giờ ngoại khóa vì được học, tìm hiểu thêm nét văn hóa của dân tộc mình. Trước đây, em rụt rè nhưng giờ biết nhảy múa rồi nên rất tự tin, hào hứng tham gia các lễ hội”.
Ông Ksor Jú, Chủ tịch UBND xã Chư Mố, cho biết, trước đây, nhà nào cũng có một bộ chiêng, nay phần lớn bị mất trộm hoặc bị bán gần hết. Mặt khác, các lễ hội cũng giảm so với trước nên không gian để thể hiện ngày một ít.
Ông Kpă Pual, Trưởng ban Giáo dục Dân tộc - Sở GD&ĐT Gia Lai, cho biết, nhiều trường học trên địa bàn như Mang Yang, Đắk Đoa, Đức Cơ, Ia Pa… đã mở các buổi học ngoại khóa về văn hóa dân tộc, góp phần không nhỏ vào việc truyền dạy cho thế hệ trẻ.
Với người Tây Nguyên, không thể thiếu điệu xoang trong các hội mừng chiến thắng, lúa mới, đâm trâu hay lễ bỏ mả. Đây là điệu múa của đám đông, thể hiện tính đoàn kết trong từng bước nhảy. Lúc múa, mọi người kết nối với nhau bằng ngón tay út, chân trần di chuyển nhịp nhàng, đồng điệu chân nhún tay đưa.
